 |
 Toen mijn twintigjarige vader in de Belgische stad Namur een antiekzaak wilde beginnen, verkleedde hij zich als Jan met de pet en reisde met een gammele camionette naar Noord-Frankrijk om daar bij mensen in overvolle zolders te gaan neuzen. Ja, deze onwetende Normandische vissers smeten tijdens de winters hun waardevolle stukken sowieso in het haardvuur. Voor een appel en een ei keerde vader terug naar zijn villa met een vracht vol gemakkelijk te herstellen Louis-Seize zetels, barokke kerkstoelen en vele mahoniehouten commodes. Thuis boende hij de schatten één voor één op. Mettertijd zou mijn vader ook als kunsthandelaar gouden zaken doen.
Vele jaren later zat vader aan de grond vanwege een kostelijke echtscheiding met zijn eerste vrouw Klara. Verslaafd aan drank en gokken moest hij tevreden zijn met een Brussels kamertje. 'Eigen schuld, dikke bult' verweet zijn oudere broer Frank hem. Deze man was toen vrederechter en had vaders affaire met mijn veel jongere moeder meteen veroordeeld. Toch kwam l'enfant terrible van de familie in 1976 nog even in contact met zijn elitaire broer. Le vieux bourgeois wilde immers een schilderij laten schatten dat al jaren in de wijnkelder hing.
Taxatie
Toen vader in het mooie Brugse herenhuis het schilderij te zien kreeg, nam hij eerst voorzichtig het stof en de spinnenwebben weg van het vervuilde werk, bekeek het aandachtig met een loep, keerde het om en grinnikte tenslotte: 'Hola Frank, dit is een olieverf op doek ‘Het meisje met de rode hoed' van Vermeer, de Hollandse meester uit de 17de eeuw!' 'Jaja dat zal wel broertje' sprak de norse rijkaard verveeld, 'aan je blik te zien is het blijkbaar rommel, als je het meeneemt krijg je een fles wijn cadeau.' Mijn hoogintelligente vader had die reactie verwacht. Met een pokerface laadde hij het werk én de fles Merlot in de kofferbak van zijn Citroën Deux-chevaux en baande zich snel een weg door de verse sneeuw. Hij wilde die winteravond nog naar moeder rijden die geduldig op hem wachtte maar hij bedacht zich.
Vanuit het keukenraampje keken moeders wanhopige ogen naar de donkere verlichte straat terwijl autokoplampen voorbij flitsten. Maar nergens was er een Deux-Chevaux te bespeuren. Moeder besloot om mijn broer en ik goedenacht te kussen. En ging dan weer enkele uurtjes op wacht staan maar tevergeefs. Eenzaam zocht ze haar kille bed op.
Het Gents Museum
Twee dagen later rinkelde die middag plots de telefoon. Ik hoorde vaders vlotte charmante stem: 'Hallo mooie blondine, ik heb vanmorgen een ware Vermeer kunnen verkopen aan een Gents museum. Binnenkort vliegen we met z'n allen naar de The Côte d'Azur waar de zon tenminste nog schijnt.' Moeder nam haar geliefde gewoonlijk met een korreltje zout en sprak boos: 'Ach, je afwezigheid heeft mij weer doodongerust gemaakt. En hoeveel dollars ontvang je nu? Wellicht een miljoenenfortuin zoals altijd?? '
'Nee Vif, deze keer is het raak, de museumbeambte zal vandaag het schilderij aan de bekende directeur Jan Hoet voorleggen. Zeg aan onze twee rakkers dat ik op komst ben.'
Toen vader na drie spannende weken nog steeds geen respons had gekregen van Gent, reed hij die sombere decembernamiddag tot bij het museum. Daar kreeg hij meteen te horen dat bij grondig nazicht het schilderij een heel lamentabele vervalsing was en dat ze er niks mee konden aanvangen. Bovendien was het werk niet recent genoeg bevonden voor Jan Hoet.
Het meisje met de rode hoed
'Kon je dat niet eerder zeggen? dacht de miserabele ontgoocheld terwijl hij samen met dat verdomde schilderij in een autofile vastzat. Hij zag voor de zoveelste keer zwarte sneeuw. In zijn Brussels kamertje knapte hij met volle moed de peinture volledig op. Na drie uur secuur werk hing hij de Vermeer aan de witte muur. De existentialist fluisterde:' Prachtig!' En zo waande hij zich weer Jan met de hoed.
----------
Jan is geportretteerd door Alex Verduijn den Boer.
|
|
