 In 2018 was Leeuwarden de Culturele Hoofdstad van Europa. In 2022 wandelden de bomen van Bosk door de stad als programmaonderdeel van Arcadia 2022, het vervolg op de Culturele hoofdstad. Dit jaar is er Arcadia 2025 en het eerste wat ik ervan zag was een tentoonstelling over het Veenweide Atelier in het Fries Museum.
Veenweide
Ruim een derde van Friesland is Veenweide, een landschap dat al eeuwenlang door de mens is gevormd. Vooral de laatste eeuw is het grondwaterpeil kunstmatig verlaagd om het weidelandschap toegankelijk te maken en te houden voor steeds zwaardere landbouwmachines. Het gevolg van die verdroging is een steeds grotere CO2-uitstoot. In het veenweide-atelier zoeken kunstenaars, boeren, wetenschappers en ontwerpers naar een leefbare toekomst voor het veenweidegebied. Misschien omdat het in stand houden van het boerenbedrijf niet veel met artistieke kunst maar meer met kunde te maken heeft ligt de nadruk in het Fries Museum op de bijdragen van kunstenaars en ontwerpers.
Mooie film
Zo is er een prachtige film te zien over het proces van het weer onder water zetten tot de groei en bloei van alle rietplanten die gemaaid worden en gedroogd waarna er een prachtig spaanplaat-achtig materiaal van gemaakt wordt dat door vormgevers en ontwerpers weer is gebruikt voor een serie meubelen die geschikt zouden zijn voor Ikea of in een veel luxere uitvoering voor echt meubeldesign. Er staat een prachtig dressoir als voorbeeld.
It Kathûs
Het Kathûs is de oude Friese boerderij die door het vernattingsproces voor de rietproductie als veeboerderij op de huidige voorwaarden niet meer  gebruikt kan worden, maar uit historisch oogpunt is aangewezen als erfgoed. Het oude land rond deze boerderij is met zijn eeuwenoude structuur van sloten en greppels en bodemstructuur in stand gebleven en moet nu dus een andere bestemming krijgen. Drie mogelijkheden zijn verder uitgewerkt en vormgegeven: een ervan is bijvoorbeeld de combinatie van zorgboerderij en bioboerderij met eigen productie van kaas.
Levende kleuren
Een van de projecten uit het veenweide-atelier is de samenwerking met een creatieve biotechonderneming met als doel om natuurlijke kleuren te maken met lokaal gekweekte bacteriestammen uit het veenweidegebied. In de natuurlijke vorm van veenweide staat het veen met alle oude plantenresten onder water. Maar ieder veengebied heeft zijn eigen kenmerken door de verschillende planten en de verschillende verhoudingen tussen de grondsoorten. Ieder veen heeft dus ook zijn eigen bacteriën. Het onderzoek welke bacteriën de mooiste kleuren maken loopt nog.
Het is een prachtige, kleine, levende tentoonstelling. Of het kunst is? In elk geval niet in de traditionele zin. Maar het is wel mooi dat het Fries Museum er ruimte voor gemaakt heeft.
Naast deze tentoonstelling is er een mooie beeldvertoning van de uit Iran afkomstige Tina Tarifteh over 24 uur op de zeedijk bij Sexbierum in 24 minuten. Prachtige beelden.
En daarnaast is een nieuwe tentoonstelling Voorbij de Horizon met een keuze uit de eigen collectie over de verbinding van de mens met het landschap zoals gezien door de kunstenaar. Met ook heel mooi en treffend werk.
---------
De foto's zijn van de schrijver.
|
