 Het is alweer enige tijd een eeuwenoude traditie om op Koningsdag
een oranje tompouce te eten. In de aanloop van de Koningsdag van dit jaar doken
zowel de NOS als Omroep Rijnmond op de vraag waar de naam tompouce nu eigenlijk
vandaan komt. Het betreft niet de jonge vriend van heer Olivier B. Bommel,
zoals u wellicht denkt. Tom Pouce is de Franse equivalent van Klein Duimpje,
maar het was ook de artiestennaam van Jan Hannema (1839 – 1878) uit Franeker,
die slechts 71 centimeter groot was en van zijn handicap zijn beroep had
gemaakt. Een slimme bakker uit Dordrecht vernoemde een gebakje naar hem en die
naam bleef kleven, zoals alles kleeft nadat men een tompouce gegeten heeft. Het toeval wil dat ik dit voorjaar in Museum Martena in
Franeker (onlangs nog mooi
beschreven door Dik Kruithof) een mooi bord
had gefotografeerd waarop Jan ‘Tom Pouce’ Hannema stond afgebeeld
Nog
toevalliger is dat ik op weg naar Franeker in een opwelling een tussenstop
maakte in Oude Bildtzijl. In dit alleraardigste dorpje troffen we een
standbeeld aan voor een andere kleine Fries: Gerrit Keizer (1874 – 1946).
‘Klayne Gerryt’ is met zijn 96 centimeter een stuk groter
dan Tom Pouce, maar toch opmerkelijk klein in de ogen van iemand als ik, die is
opgegroeid met Floris en Sindala en nog steeds denkt dat alle Friezen op ‘Grutte
Pier’ lijken. Ook Gerrit koos de kermis als bron van inkomsten en bereisde
zelfs de Verenigde Staten. Hij keerde gedesillusioneerd terug en werd
sigarenboer in zijn geboortedorp.
Wat mij, als Hagenaar, trof was dat hij ook enige tijd in
Loosduinen heeft gewoond. Hoe dat precies zat stond niet op het informatiebord.
Er is in Oude Bildtzijl een aan ‘Klayne Gerryt’ gewijd museum, maar dat was
helaas gesloten.
Naar aanleiding van de belangstelling in de pers voor Jan Hannema
postte ik op Facebook: ‘Wel sneu dat naar Kleine Gerrit uit Oude Bildtzijl
nooit een gebakje genoemd is.’ De Haagse
fotograaf Roel Wijnants reageerde vrijwel onmiddellijk: ‘In Loosduinen is er
een straat en een school naar hem vernoemd!’ En jawel! Loosduinen houdt de grote kleine
Fries, die daar als sigarenhandelaar, boekhouder en prediker de kost verdiende,
in ere. Zie hier >>> ---------- De foto is van de auteur.
|
