 |
| Bezigheden > In de tuin |
delen printen 
terug 
|
|
|
|
|
|
|
Prachtige paardebloemen* |
Marcia Meerum Terwogt |
|
|
 De laatste zondag van de maand april is door Taraxacum Nederland uitgeroepen tot Internationale dag van de Paardenbloem. Ik weet niet hoe bekend deze dag is, maar de Paardenbloem (Taraxacum Officinale) kent iedereen. Alsof de zon kleine druppeltjes heeft laten vallen, bespikkelt ze de velden. Misschien hebben schilders een andere naam voor haar gele kleur, maar voor mij is het Paardenbloemgeel. Eigenlijk zijn het meerdere kleuren. Lid van de composieten familie, bestaat haar bloemhoofd uit vele kleine lintbloemetjes. In het midden zitten ze dichter op elkaar. Naar het hart toe verschuift de kleur naar net-niet-oranje. Ik zie de kleine zonnetjes nu overal, en voor mijn gevoel zijn ze dit jaar talrijker dan anders. Dat kan komen doordat ik dit stukje schrijf. Want hoe meer je kijkt, hoe meer je ziet. Langs de grasvelden staan ze op idioot hoge stelen de zon te vangen. Maar ook midden op een zandweg, ingegraven om niet te worden onthoofd, zie ik haar stiekem lonken. Trots maar ook bescheiden, strooit ze overal met haar kleur.
1000 soorten
Niet alleen ik word daar blij van. Insecten bezoeken de Paardenbloem graag. Zo zie ik een zandbijtje, meer dan tien minuten op dezelfde paardenbloem doorbrengen. Als een klein kind, dat in een zwembadje de bodem probeert te raken, gaat ze kopje onder in het diepe hart. Geel bebloemd door stuifmeel komt ze weer boven. En dan nog eens, en nog eens. Dit lijkt me bijen-geluk. Als ik dieper kijk, zie ik minuscule langgerekte zwarte kevertjes (?), in snel tempo, door het gele bos lintbloemetjes rennen. Spelen ze tikkertje? Of is het super serieus wat ze doen? Misschien leven ze hun hele leven wel in die ene bloem.
Op de site van Taraxacumnederland.nl lees ik dat bepaalde insecten alléén op Paardenbloemen vóórkomen. Zonder de Paardenbloem geen Paardenbloemgalwesp, Paardenbloemmijt en geen Paardenbloemvlekgalmug. De laatste veroorzaakt roodbruine vlekken op het blad rond juni. Mooi zoektaakje voor in de zomer. De Paardenbloem zelf heeft eigenlijk geen insecten nodig. Ze kan zich klonen. En dan niet via wortelstokken ofzo, nee, ze kan ongeslachtelijk zaadjes maken. Door dat klonen en de snelle verspreiding ontstaan snel verschillende ondersoorten. In Nederland zijn meer dan 1000 verschillende soorten te vinden. In een gewone tuin staan soms al meer dan 25 soorten. Ik hoorde laatst dat er zoveel verschillende microsoorten zijn, en elk jaar er weer nieuwe ontstaan, dat ze (de biologen) het een beetje hebben opgegeven met determineren. De Paardenbloem zwermt gewoon lekker door.
Pluisblazen
Om te kunnen zwermen is een ware metamorfose nodig, vergelijkbaar met die van een vlinder. Na wel of niet te zijn bestoven door wriemelige insecten, sluit ze haar omwindselblaadjes en gaat ze aan het werk. In stilte voltrekt zich, binnenin, het wonder. In slechts drie dagen verandert ze elk bloemetje in een zaadje met zijn eigen parachute. Dan is het wachten op een zonnige dag. De buitenste blaadjes vouwen open en onthullen een perfecte globe van ragfijn zweefpluis. Deze pluizenbollen hebben dan weer een onweerstaanbare aantrekkingskracht op een ander organisme: Homo sapiens. Het is een bekend ritueel: zoek de grootste, volledig gave pluisbol en pluk deze met gepaste aandacht, zodat geen pluisje verloren gaat. Breng dicht naar de mond en blaas krachtig en probeer in één keer alle pluisjes te lanceren. Dit kan eventueel in de richting van de nek van een goede vriend of vriendin, maar het kan ook heel goed alleen worden gedaan. Ik denk dat iedereen als kind paardenbloempluis heeft geblazen. De neiging is zo groot, dat ik vermoed dat de relatie tussen mensenkinderen en Paardenbloem al duizenden jaren bestaat en wij een essentieel onderdeel zijn in haar verspreiding.
Hoe blij kinderen ook worden van Paardenbloemen, de meeste volwassenen willen haar niet in hun tuin. De paardenbloemverwijderingsdrang is groot. Er is zelfs speciaal tuingereedschap voor uitgevonden. Jammer, want ze is echt een verrijking van je tuin. En niet alleen om haar prachtige verschijning, maar ze verrijkt letterlijk de bodem. De penwortel van de Paardenbloem kan makkelijk 20 cm diep komen en haalt daarmee kalk en mineralen naar boven. Wanneer de wortel afsterft blijven kant en klare gangen over voor de pendelworm (dat zijn de wormen die van onder naar boven gaan in plaats van horizontaal, die wormen heb je natuurlijk ook), waardoor meer zuurstof en voedingsstoffen in de bodem komen en de drainage flink verbetert.
In Frankrijk en Italië wordt de Paardenbloem wel op waarde geschat. Het wordt daar zelfs gekweekt voor het blad, te koop bij de supermarkt als groente. Overigens is elke onderdeel van de Paardenbloem eetbaar. Jong blad kan je zo plukken en in je mond stoppen. Gezonder dan sla. Genoeg redenen dus om de Taraxacum te koesteren. Laten staan dus, en helpen met verspreiden. Ik pleit daarom voor een internationale Paardenbloempluisblaasdag. Laten we zeggen de eerste zonnige zondag van de maand mei. Ik wens iedereen alvast veel pluisplezier!
----------
De telening en de foto's zijn van de schrijfster.
|
|
|
|
|
 |
|
 |
| Bezigheden > In de tuin |
| Prachtige paardebloemen* |
Marcia Meerum Terwogt |
De laatste zondag van de maand april is door Taraxacum Nederland uitgeroepen tot Internationale dag van de Paardenbloem. Ik weet niet hoe bekend deze dag is, maar de Paardenbloem (Taraxacum Officinale) kent iedereen. Alsof de zon kleine druppeltjes heeft laten vallen, bespikkelt ze de velden. Misschien hebben schilders een andere naam voor haar gele kleur, maar voor mij is het Paardenbloemgeel. Eigenlijk zijn het meerdere kleuren. Lid van de composieten familie, bestaat haar bloemhoofd uit vele kleine lintbloemetjes. In het midden zitten ze dichter op elkaar. Naar het hart toe verschuift de kleur naar net-niet-oranje. Ik zie de kleine zonnetjes nu overal, en voor mijn gevoel zijn ze dit jaar talrijker dan anders. Dat kan komen doordat ik dit stukje schrijf. Want hoe meer je kijkt, hoe meer je ziet. Langs de grasvelden staan ze op idioot hoge stelen de zon te vangen. Maar ook midden op een zandweg, ingegraven om niet te worden onthoofd, zie ik haar stiekem lonken. Trots maar ook bescheiden, strooit ze overal met haar kleur.
1000 soorten
Niet alleen ik word daar blij van. Insecten bezoeken de Paardenbloem graag. Zo zie ik een zandbijtje, meer dan tien minuten op dezelfde paardenbloem doorbrengen. Als een klein kind, dat in een zwembadje de bodem probeert te raken, gaat ze kopje onder in het diepe hart. Geel bebloemd door stuifmeel komt ze weer boven. En dan nog eens, en nog eens. Dit lijkt me bijen-geluk. Als ik dieper kijk, zie ik minuscule langgerekte zwarte kevertjes (?), in snel tempo, door het gele bos lintbloemetjes rennen. Spelen ze tikkertje? Of is het super serieus wat ze doen? Misschien leven ze hun hele leven wel in die ene bloem.
Op de site van Taraxacumnederland.nl lees ik dat bepaalde insecten alléén op Paardenbloemen vóórkomen. Zonder de Paardenbloem geen Paardenbloemgalwesp, Paardenbloemmijt en geen Paardenbloemvlekgalmug. De laatste veroorzaakt roodbruine vlekken op het blad rond juni. Mooi zoektaakje voor in de zomer. De Paardenbloem zelf heeft eigenlijk geen insecten nodig. Ze kan zich klonen. En dan niet via wortelstokken ofzo, nee, ze kan ongeslachtelijk zaadjes maken. Door dat klonen en de snelle verspreiding ontstaan snel verschillende ondersoorten. In Nederland zijn meer dan 1000 verschillende soorten te vinden. In een gewone tuin staan soms al meer dan 25 soorten. Ik hoorde laatst dat er zoveel verschillende microsoorten zijn, en elk jaar er weer nieuwe ontstaan, dat ze (de biologen) het een beetje hebben opgegeven met determineren. De Paardenbloem zwermt gewoon lekker door.
Pluisblazen
Om te kunnen zwermen is een ware metamorfose nodig, vergelijkbaar met die van een vlinder. Na wel of niet te zijn bestoven door wriemelige insecten, sluit ze haar omwindselblaadjes en gaat ze aan het werk. In stilte voltrekt zich, binnenin, het wonder. In slechts drie dagen verandert ze elk bloemetje in een zaadje met zijn eigen parachute. Dan is het wachten op een zonnige dag. De buitenste blaadjes vouwen open en onthullen een perfecte globe van ragfijn zweefpluis. Deze pluizenbollen hebben dan weer een onweerstaanbare aantrekkingskracht op een ander organisme: Homo sapiens. Het is een bekend ritueel: zoek de grootste, volledig gave pluisbol en pluk deze met gepaste aandacht, zodat geen pluisje verloren gaat. Breng dicht naar de mond en blaas krachtig en probeer in één keer alle pluisjes te lanceren. Dit kan eventueel in de richting van de nek van een goede vriend of vriendin, maar het kan ook heel goed alleen worden gedaan. Ik denk dat iedereen als kind paardenbloempluis heeft geblazen. De neiging is zo groot, dat ik vermoed dat de relatie tussen mensenkinderen en Paardenbloem al duizenden jaren bestaat en wij een essentieel onderdeel zijn in haar verspreiding.
Hoe blij kinderen ook worden van Paardenbloemen, de meeste volwassenen willen haar niet in hun tuin. De paardenbloemverwijderingsdrang is groot. Er is zelfs speciaal tuingereedschap voor uitgevonden. Jammer, want ze is echt een verrijking van je tuin. En niet alleen om haar prachtige verschijning, maar ze verrijkt letterlijk de bodem. De penwortel van de Paardenbloem kan makkelijk 20 cm diep komen en haalt daarmee kalk en mineralen naar boven. Wanneer de wortel afsterft blijven kant en klare gangen over voor de pendelworm (dat zijn de wormen die van onder naar boven gaan in plaats van horizontaal, die wormen heb je natuurlijk ook), waardoor meer zuurstof en voedingsstoffen in de bodem komen en de drainage flink verbetert.
In Frankrijk en Italië wordt de Paardenbloem wel op waarde geschat. Het wordt daar zelfs gekweekt voor het blad, te koop bij de supermarkt als groente. Overigens is elke onderdeel van de Paardenbloem eetbaar. Jong blad kan je zo plukken en in je mond stoppen. Gezonder dan sla. Genoeg redenen dus om de Taraxacum te koesteren. Laten staan dus, en helpen met verspreiden. Ik pleit daarom voor een internationale Paardenbloempluisblaasdag. Laten we zeggen de eerste zonnige zondag van de maand mei. Ik wens iedereen alvast veel pluisplezier!
----------
De telening en de foto's zijn van de schrijfster.
|
| © 2025 Marcia Meerum Terwogt |
|
|
|
|
powered by CJ2 |
|
