 |
|
|
|
|
 |
 |
archiefvorig nr.lopend nr. |
 |
 |
 |
Nummer 13
Jaargang 22
27 maart 2025
Nummer 14 verschijnt op
10 april 2025 |  |
|
| Beschouwingen > Buitenlandse zaken |
delen printen 
terug 
|
|
|
|
|
|
|
Het gekantelde wereldbeeld |
Arie de Jong |
|
|
 Met het aantreden van Donald Trump en zijn entourage is in een paar weken tijd de blik op de verhoudingen in de wereld behoorlijk veranderd. Vooral in Europa zijn we nog immer aan het bijkomen van de schrik en dienen de leiders van dit moment idee te hebben hoe men zich moet verhouden tot wat er allemaal is gezegd en gebeurd.
De kranten stonden en staan er dagelijks vol mee, het nieuws op radio en televisie werd en wordt erdoor beheerst, de parlementen in bijna alle landen bogen zich erover, regeringsleiders kwamen bijeen, het kon niet op. Europese regeringsleiders bezoeken Donald Trump en proberen hem vergeefs te paaien. Maar was de verrassing terecht dat we met Donald Trump en zijn entourage in een gekkenhuis zouden belanden?
Je kon het al tijden zien aankomen
Dat Donald Trump, hoe onbeholpen hij soms ook praat en de vreemdste uitglijders vertoont, met zijn haviken en ondiplomatieke handlangers zonder veel moreel besef de belangen van de Verenigde Staten laat prevaleren, is geen nieuws. Zo doen de Verenigde Staten dat al decennia. Lange tijd voelde men zich wel cultureel verbonden met Europese landen (dat is niet veranderd, veel inwoners hebben immers wortels in Europese landen), maar ook economisch. Dat laatste schuift al lange tijd. Door de opkomst van China als economische wereldmacht speelt voor de Verenigde Staten de vraag hoe daarmee geconcurreerd kan worden. Zoals zoveel is dat een complex spel. Het gaat niet eens in de eerste plaats om de handelsrelatie tussen China en de Verenigde Staten. Daarover is wel wat ketelmuziek door een ongelijke handelsbalans en het mogelijk verhogen van invoertarieven, maar veel belangrijker zijn twee andere zaken. De ene is de mate waarin de rest van de wereld fungeert als afzetgebied van China en de Verenigde Staten voor hun producten. In de tweede plaats gaat het om het hebben van betrouwbare toelevering van grondstoffen. Dat gaat niet alleen over olie, nog immer vitaal voor de gehele economie, maar ook om allerhande delfstoffen en agrarische producten. Op beide fronten proberen beide grootmachten niet alleen te maken dat de eigen afzet en benodigdheden zijn verzekerd, maar ook willen ze elkaar graag in de weg zitten, omdat dit strategisch en economisch voordeel geeft.
China slimmer
Het kan niet zijn ontgaan dat China hierin veel slimmer en strategischer heeft geopereerd dan de Verenigde Staten. En dat is onder Trump niet anders geworden. Hij beschouwt zich weliswaar als de koning van de deals, maar tot op de dag van vandaag is er aan Amerikaanse zijde niet het besef dat elke deal vergt dat ook de ander zich er goed bij moet voelen. En dat hebben ze in China al veel langer en veel beter door en handelen ernaar.
Dat is ook zichtbaar bij de stappen die Donald Trump probeert te zetten om Rusland los te weken van China. Ook na allerlei toegeeflijke stapjes, ten koste van Oekraïne, is dat niet gelukt. Niet alleen dat Poetin gewoon incasseert wat Trump hem biedt, maar waarom zou hij van kamp veranderen? Behalve dat de Verenigde Staten onbetrouwbaar zijn in de afspraken die ze zogenaamd willen maken en in alles laten doorklinken dat alleen het eigen belang telt, heeft Poetin er niets bij te winnen een bondgenoot van de Verenigde Staten te zijn. Het levert Rusland niets op. De opstelling van Trump heeft wel een hoge prijs: het vervreemden van Europa van de Verenigde Staten.
Dat laatste is voor iedereen duidelijk geworden bij de bemoeienis van Trump met de oorlog in Oekraïne, naast de uitglijders van zijn vicepresident Vance. Dat Trump weerzin heeft tegen oorlog is een pluspunt, hij wil graag als vredestichter door het leven gaan. Bovendien is vrede natuurlijk een stuk beter voor de economie dan oorlog. Het vredesinitiatief van Trump startte echter met onzinnige opvattingen over hoe de oorlog begonnen is, wie de agressor is, of Zelensky wel de steun van de eigen bevolking geniet en nog zo wat kletskoek. Of Trump en zijn vicepresident Vance zelf geloven in de onzin die ze uiten, geen idee. Ik laat na om de litanie op te lepelen over de stappen die daarna werden gezet en de vernederingen die Zelensky en Oekraïne te verduren kregen van de zijde van Trump; anderen hebben daar al veel woorden aan gewijd. Bijkomend op die agenda was voortdurend de poging om Rusland los te weken en om de positie van de Europese Unie te ondermijnen.
Als het Europese ademhappen voorbij is
Dus wat moeten de Europese landen doen, waar men nu merkt dat de band met de Verenigde Staten en de deelname in een gemeenschappelijke veiligheidsorganisatie een afnemende betekenis heeft? Dat dit in een paar weken tijd nogal ondiplomatiek werd ingepeperd was al niet leuk, maar het vinden van een antwoord op deze ontwikkelingen is helemaal niet gemakkelijk. Neem alleen het eensgezind kunnen opereren van de Europese landen, of dat nu op economisch gebied of ten aanzien van de veiligheid is. Zelfs als alle Europese landen dezelfde kant op zouden denken, was het al een probleem, maar zo gaat dat niet in de praktijk. Het begint al met stoorzenders als Hongarije en Slowakije, maar ook Nederland presenteerde zich onverwacht als stoorzender. Ook in landen als Duitsland, Italië, Frankrijk en Oostenrijk lopen er invloedrijke interne stoorzenders rond.
In Nederland fungeert de PVV van Geert Wilders als permanente stoorzender, daarin gesteund door de lakeien van de BBB en FvD. Geen idee waarop de bewondering in die kringen voor Poetin of Trump gebaseerd is, maar vooralsnog snapt men daar het Nederlandse belang totaal niet, want dat ligt niet in een onderdanige houding naar potentaten die geen cent geven om Nederlandse belangen. Het helpt dan niet dat de PVV kan deelnemen in een kabinet met drie andere partijen die geen knip voor de neus waard zijn in de confrontatie met Wilders. Liever dan de confrontatie aan te gaan met Wilders, gaat het Yesilgöz met haar VVD om het behartigen van de financiële belangen van een kleine groep vermogensbezitters en het geven van aandacht aan bijzaken. En het stilletjes uitkijken naar volgende verkiezingen om de dominante positie weer te kunnen herwinnen. Helaas zijn de antwoorden van progressieven ook nog niet indrukwekkend.
En zo dobberen we mee op de golven van gebeurtenissen en de externe prikkels van de machtigen op aarde. Leuk is anders.
----------
Henk Klaren heeft de wereld gekanteld.
|
|
|
|
|
 |
|
 |
| Beschouwingen > Buitenlandse zaken |
| Het gekantelde wereldbeeld |
Arie de Jong |
Met het aantreden van Donald Trump en zijn entourage is in een paar weken tijd de blik op de verhoudingen in de wereld behoorlijk veranderd. Vooral in Europa zijn we nog immer aan het bijkomen van de schrik en dienen de leiders van dit moment idee te hebben hoe men zich moet verhouden tot wat er allemaal is gezegd en gebeurd.
De kranten stonden en staan er dagelijks vol mee, het nieuws op radio en televisie werd en wordt erdoor beheerst, de parlementen in bijna alle landen bogen zich erover, regeringsleiders kwamen bijeen, het kon niet op. Europese regeringsleiders bezoeken Donald Trump en proberen hem vergeefs te paaien. Maar was de verrassing terecht dat we met Donald Trump en zijn entourage in een gekkenhuis zouden belanden?
Je kon het al tijden zien aankomen
Dat Donald Trump, hoe onbeholpen hij soms ook praat en de vreemdste uitglijders vertoont, met zijn haviken en ondiplomatieke handlangers zonder veel moreel besef de belangen van de Verenigde Staten laat prevaleren, is geen nieuws. Zo doen de Verenigde Staten dat al decennia. Lange tijd voelde men zich wel cultureel verbonden met Europese landen (dat is niet veranderd, veel inwoners hebben immers wortels in Europese landen), maar ook economisch. Dat laatste schuift al lange tijd. Door de opkomst van China als economische wereldmacht speelt voor de Verenigde Staten de vraag hoe daarmee geconcurreerd kan worden. Zoals zoveel is dat een complex spel. Het gaat niet eens in de eerste plaats om de handelsrelatie tussen China en de Verenigde Staten. Daarover is wel wat ketelmuziek door een ongelijke handelsbalans en het mogelijk verhogen van invoertarieven, maar veel belangrijker zijn twee andere zaken. De ene is de mate waarin de rest van de wereld fungeert als afzetgebied van China en de Verenigde Staten voor hun producten. In de tweede plaats gaat het om het hebben van betrouwbare toelevering van grondstoffen. Dat gaat niet alleen over olie, nog immer vitaal voor de gehele economie, maar ook om allerhande delfstoffen en agrarische producten. Op beide fronten proberen beide grootmachten niet alleen te maken dat de eigen afzet en benodigdheden zijn verzekerd, maar ook willen ze elkaar graag in de weg zitten, omdat dit strategisch en economisch voordeel geeft.
China slimmer
Het kan niet zijn ontgaan dat China hierin veel slimmer en strategischer heeft geopereerd dan de Verenigde Staten. En dat is onder Trump niet anders geworden. Hij beschouwt zich weliswaar als de koning van de deals, maar tot op de dag van vandaag is er aan Amerikaanse zijde niet het besef dat elke deal vergt dat ook de ander zich er goed bij moet voelen. En dat hebben ze in China al veel langer en veel beter door en handelen ernaar.
Dat is ook zichtbaar bij de stappen die Donald Trump probeert te zetten om Rusland los te weken van China. Ook na allerlei toegeeflijke stapjes, ten koste van Oekraïne, is dat niet gelukt. Niet alleen dat Poetin gewoon incasseert wat Trump hem biedt, maar waarom zou hij van kamp veranderen? Behalve dat de Verenigde Staten onbetrouwbaar zijn in de afspraken die ze zogenaamd willen maken en in alles laten doorklinken dat alleen het eigen belang telt, heeft Poetin er niets bij te winnen een bondgenoot van de Verenigde Staten te zijn. Het levert Rusland niets op. De opstelling van Trump heeft wel een hoge prijs: het vervreemden van Europa van de Verenigde Staten.
Dat laatste is voor iedereen duidelijk geworden bij de bemoeienis van Trump met de oorlog in Oekraïne, naast de uitglijders van zijn vicepresident Vance. Dat Trump weerzin heeft tegen oorlog is een pluspunt, hij wil graag als vredestichter door het leven gaan. Bovendien is vrede natuurlijk een stuk beter voor de economie dan oorlog. Het vredesinitiatief van Trump startte echter met onzinnige opvattingen over hoe de oorlog begonnen is, wie de agressor is, of Zelensky wel de steun van de eigen bevolking geniet en nog zo wat kletskoek. Of Trump en zijn vicepresident Vance zelf geloven in de onzin die ze uiten, geen idee. Ik laat na om de litanie op te lepelen over de stappen die daarna werden gezet en de vernederingen die Zelensky en Oekraïne te verduren kregen van de zijde van Trump; anderen hebben daar al veel woorden aan gewijd. Bijkomend op die agenda was voortdurend de poging om Rusland los te weken en om de positie van de Europese Unie te ondermijnen.
Als het Europese ademhappen voorbij is
Dus wat moeten de Europese landen doen, waar men nu merkt dat de band met de Verenigde Staten en de deelname in een gemeenschappelijke veiligheidsorganisatie een afnemende betekenis heeft? Dat dit in een paar weken tijd nogal ondiplomatiek werd ingepeperd was al niet leuk, maar het vinden van een antwoord op deze ontwikkelingen is helemaal niet gemakkelijk. Neem alleen het eensgezind kunnen opereren van de Europese landen, of dat nu op economisch gebied of ten aanzien van de veiligheid is. Zelfs als alle Europese landen dezelfde kant op zouden denken, was het al een probleem, maar zo gaat dat niet in de praktijk. Het begint al met stoorzenders als Hongarije en Slowakije, maar ook Nederland presenteerde zich onverwacht als stoorzender. Ook in landen als Duitsland, Italië, Frankrijk en Oostenrijk lopen er invloedrijke interne stoorzenders rond.
In Nederland fungeert de PVV van Geert Wilders als permanente stoorzender, daarin gesteund door de lakeien van de BBB en FvD. Geen idee waarop de bewondering in die kringen voor Poetin of Trump gebaseerd is, maar vooralsnog snapt men daar het Nederlandse belang totaal niet, want dat ligt niet in een onderdanige houding naar potentaten die geen cent geven om Nederlandse belangen. Het helpt dan niet dat de PVV kan deelnemen in een kabinet met drie andere partijen die geen knip voor de neus waard zijn in de confrontatie met Wilders. Liever dan de confrontatie aan te gaan met Wilders, gaat het Yesilgöz met haar VVD om het behartigen van de financiële belangen van een kleine groep vermogensbezitters en het geven van aandacht aan bijzaken. En het stilletjes uitkijken naar volgende verkiezingen om de dominante positie weer te kunnen herwinnen. Helaas zijn de antwoorden van progressieven ook nog niet indrukwekkend.
En zo dobberen we mee op de golven van gebeurtenissen en de externe prikkels van de machtigen op aarde. Leuk is anders.
----------
Henk Klaren heeft de wereld gekanteld.
|
| © 2025 Arie de Jong |
|
|
|
|
powered by CJ2 |
|