 |
|
|
|
|
 |
 |
archiefvorig nr.lopend nr. |
 |
 |
 |
Nummer 12
Jaargang 22
13 maart 2025
Nummer 14 verschijnt op
10 april 2025 |  |
|
| Bezigheden > Koken |
delen printen 
terug 
|
|
|
|
|
|
|
Van USA naar Oost-Europa* |
Maeve van der Steen |
|
|
 Bij ons in de familie is er niet zozeer sprake van familiegeheimen, als wel familieraadsels. Onaffe verhalen. Ontmoetten mijn ouders elkaar nu in het Engelse leger of in een bibliotheek? Waar precies in Engeland?
Waaraan is mijn Ierse grootmoeder van moeders kant eigenlijk overleden, daar in Glasgow? Ze was ziek. Aan welke ziekte leed ze dan, mijn moeder vertelde dat ze gewoon geen zin meer had, in bed ging liggen lezen, de opvoeding van de kleine jongens aan mijn tante Christine overlatend. Dat was de jongere zus van mijn moeder, zij moest het gezin draaiende houden. Want mijn moeder ging met haar Nederlandse vriend, mijn vader dus, trouwen en smeerde ‘m. Waarover ze zich de rest van haar leven schuldig voelde. Vandaar dat mijn ouders alles voor tante Christine betaalden als ze met ons op vakantie ging, wat eens in de paar jaar gebeurde. Dat was geen straf want ze was een sprankelende, geestige vrouw. Vrijgezel en, wat mijn zus en ik maar wat interessant vonden, ze had af en toe een vriendje. Mijn moeder was dol op haar zus, en ze zaten vaak uren aan de telefoon, wat in die tijd een dure aangelegenheid was, gesprekken tussen Glasgow en Hilversum.
Een tipje van de sluier werd opgelicht op een gezellige avond bij mijn ouders thuis. Mijn toenmalige vriend John had een Ierse moeder en hij was er ook bij. Mijn moeder voelde zich daardoor kennelijk erg op haar gemak. Na de nodige glaasjes wijn riep ze opeens uit: ‘Waarom denk je dat ik helemaal geen foto’s uit mijn kindertijd heb? Omdat mijn moeder ze allemaal heeft verscheurd toen mijn vader weer eens was vreemdgegaan!’ Ok, dus daarom had grootmoeder er geen zin meer in. En lag ze de hele dag in bed te lezen omdat ze ‘ziek’ was. Gelukkig voor ons kinderen is er een schattige foto van de zusjes Eileen en Christine bewaard gebleven.
Hoe het tot een huwelijk is gekomen met mijn grootvader is trouwens ook een erg onduidelijk verhaal.
Naar Amerika
Versie één is dat ze verliefd waren, maar dat zij naar Amerika ging. Of moest. Waren ze heel erg arm, moest ze geld naar huis sturen? Wij spreken 1911. Ze werd op haar achttiende op de boot in Londonderry gezet door haar ouders, om naar Wilmington, Delaware te gaan. (Overigens bleek later dat ze toen al eenentwintig was, daar kwam mijn broer achter toen hij op Staten Island de namenlijsten van alle immigranten kon inzien. Haar leven lang loog ze drie jaar van haar leeftijd af.) Grootvader was zo verliefd dat hij vijftien jaar op haar bleef wachten, als kind zag ik dan voor me dat hij turend over de zee op de kade stond te wachten. Beetje onwaarschijnlijk verhaal. Versie twee is dat het huwelijk door de ouders was gearrangeerd tussen hun Ierse dochter Margaret O’Rourke en de Schotse Alexander McGill.
Mijn grootmoeder had een rijke fantasie (zei mijn moeder altijd) en vertelde stoere verhalen over het rijke gezin in Wilmington, waar zij dienstmeisje of hulp in de huishouding was – functie niet helemaal duidelijk. Zo had ze eens een peperdure vaas gebroken en er eentje uit een Hema-achtige winkel voor in de plaats gezet die er precies op leek, niemand die het had gemerkt.
Ze kon in ieder geval goed koken en nam reeds in de jaren dertig Amerikaanse nieuwigheden mee naar Schotland waardoor wij in Hilversum, in de jaren vijftig al, van mijn moeder heerlijkheden kregen als hamburgers en meatloaf en niet te vergeten Kellogg’s Corn Flakes als ontbijt.
Vaders kant
Ach en ik ben nog niet eens begonnen over de grootmoeder van mijn vaders kant! Waarom verhuisde de familie Pathuis van Groningen naar Bremen?
Is het waar dat er zigeunerbloed in die familie zat (echt, ik had een achterneef met een ringetje in zijn oor! schijnt mijn vader eens verteld te hebben).
In ieder geval zagen mijn vader en zijn moeder er verre van Hollands uit.
Wij zullen het allemaal nooit weten, maar of oma van vaders kant nou Oost-Europese roots had of niet, ook zij kon heerlijk koken.
Benieuwd of de beide oma’s gecharmeerd zouden zijn geweest van deze pittige saus uit Yemen, zhoug.
Zhoug heeft intussen de wereld veroverd. Groen en pittig, en de etymologie van het woord in het Arabisch duidt op hoe je het bereidt: met een vijzel fijnmaken, net als het woord pesto van pestare komt. Althans zo ging dat vroeger, vandaag de dag gebruiken we de keukenmachine of staafmixer.
Voor het door mij een tijdje geleden beloofde recept Broccolispaghetti met zhoug heb je echt een keukenmachine nodig en wel voor het fijnmaken van de broccoli. Je kunt natuurlijk ook gewoon broccolirijst kopen, hoewel je dan nooit weet hoe lang geleden dat gemalen is. Vers is altijd beter.
Als je geen kardemom in huis hebt hoef je ook weer niet speciaal naar de Turkse of Marokkaanse winkel (bij de supermarkt ben je kansloos), zonder kan eventueel ook. Heb je toevallig andere pepers in huis, gebruik je die in plaats van de jalepeños.
Voor weer eens een geheel nieuwe smaak:
Broccolispaghetti met zhough, van Meera Sodha
Voor twee personen heb je nodig
- een stronkje broccoli van ongeveer 150 gram
- -30 gram koriander, grof gehakt
- 30 gram bladpeterselie, grof gehakt
- 2 jalapeños, grof gehakt
- theelepel gemalen komijn
- theelepel korianderpoeder (ook wel ketoembar genoemd)
- theelepel gemalen kardemon
- eetlepel citroensap
- 5 eetlepels olijfolie
- 150 gram spaghetti
- zout
Snijd de houtige stukken van de broccoli en gooi weg, hak de stronk in stukken en maal fijn in de keukenmachine. Doe over in een kom.
Voor de zhoug doe je de koriander, peterselie, pepers, komijn, korianderpoeder, kardemom, citroensap, olijfolie en een snuf zout in de keukenmachine. Maal tot het een gladde pasta is.
Breng een grote pan water aan de kook en voeg een schepje zout toe.
Doe de spaghetti in de pan, roer zodat ze niet aan elkaar plakken.
Schenk een eetlepel olie in een koekenpan met antiaanbaklaag op halfhoog vuur en voeg als de olie heet is de fijngemalen broccoli en een snufje zout toe. Af en toe roerend ongeveer 8 minuten bakken.
Draai het vuur uit en schep met een soeplepel of beker wat pastawater uit de spaghettipan erbij.
Als de spaghetti al dente is, schep je ze uit de pan in de koekenpan met broccoli. Vind je dat gedoe, giet dan de pasta door een vergiet en stort subiet in de koekenpan. Voeg de zhoug toe en roeren maar, giet er om het geheel smeuïg te houden eventueel nog wat pastawater bij.
Even checken of er niet wat zout of citroensap bij moet en heet serveren.
Dat betekent dat de borden niet ijskoud mogen zijn.
Wat vond ik er uiteindelijk van. Heel smakelijk, maar de broccoli proef je niet meer heel duidelijk. Ben wel nieuwsgierig of wat knoflook erdoor niet heel fijn zou zijn – er bestaan recepten met deze toevoeging.
Verheug me erop om de zhough over een stukje vis of vlees te scheppen.
----------
De foto komt van de schrijfster: de zusjes McGill, links tante Christine, rechts moeder Eileen.
|
|
|
|
|
 |
|
 |
| Bezigheden > Koken |
| Van USA naar Oost-Europa* |
Maeve van der Steen |
Bij ons in de familie is er niet zozeer sprake van familiegeheimen, als wel familieraadsels. Onaffe verhalen. Ontmoetten mijn ouders elkaar nu in het Engelse leger of in een bibliotheek? Waar precies in Engeland?
Waaraan is mijn Ierse grootmoeder van moeders kant eigenlijk overleden, daar in Glasgow? Ze was ziek. Aan welke ziekte leed ze dan, mijn moeder vertelde dat ze gewoon geen zin meer had, in bed ging liggen lezen, de opvoeding van de kleine jongens aan mijn tante Christine overlatend. Dat was de jongere zus van mijn moeder, zij moest het gezin draaiende houden. Want mijn moeder ging met haar Nederlandse vriend, mijn vader dus, trouwen en smeerde ‘m. Waarover ze zich de rest van haar leven schuldig voelde. Vandaar dat mijn ouders alles voor tante Christine betaalden als ze met ons op vakantie ging, wat eens in de paar jaar gebeurde. Dat was geen straf want ze was een sprankelende, geestige vrouw. Vrijgezel en, wat mijn zus en ik maar wat interessant vonden, ze had af en toe een vriendje. Mijn moeder was dol op haar zus, en ze zaten vaak uren aan de telefoon, wat in die tijd een dure aangelegenheid was, gesprekken tussen Glasgow en Hilversum.
Een tipje van de sluier werd opgelicht op een gezellige avond bij mijn ouders thuis. Mijn toenmalige vriend John had een Ierse moeder en hij was er ook bij. Mijn moeder voelde zich daardoor kennelijk erg op haar gemak. Na de nodige glaasjes wijn riep ze opeens uit: ‘Waarom denk je dat ik helemaal geen foto’s uit mijn kindertijd heb? Omdat mijn moeder ze allemaal heeft verscheurd toen mijn vader weer eens was vreemdgegaan!’ Ok, dus daarom had grootmoeder er geen zin meer in. En lag ze de hele dag in bed te lezen omdat ze ‘ziek’ was. Gelukkig voor ons kinderen is er een schattige foto van de zusjes Eileen en Christine bewaard gebleven.
Hoe het tot een huwelijk is gekomen met mijn grootvader is trouwens ook een erg onduidelijk verhaal.
Naar Amerika
Versie één is dat ze verliefd waren, maar dat zij naar Amerika ging. Of moest. Waren ze heel erg arm, moest ze geld naar huis sturen? Wij spreken 1911. Ze werd op haar achttiende op de boot in Londonderry gezet door haar ouders, om naar Wilmington, Delaware te gaan. (Overigens bleek later dat ze toen al eenentwintig was, daar kwam mijn broer achter toen hij op Staten Island de namenlijsten van alle immigranten kon inzien. Haar leven lang loog ze drie jaar van haar leeftijd af.) Grootvader was zo verliefd dat hij vijftien jaar op haar bleef wachten, als kind zag ik dan voor me dat hij turend over de zee op de kade stond te wachten. Beetje onwaarschijnlijk verhaal. Versie twee is dat het huwelijk door de ouders was gearrangeerd tussen hun Ierse dochter Margaret O’Rourke en de Schotse Alexander McGill.
Mijn grootmoeder had een rijke fantasie (zei mijn moeder altijd) en vertelde stoere verhalen over het rijke gezin in Wilmington, waar zij dienstmeisje of hulp in de huishouding was – functie niet helemaal duidelijk. Zo had ze eens een peperdure vaas gebroken en er eentje uit een Hema-achtige winkel voor in de plaats gezet die er precies op leek, niemand die het had gemerkt.
Ze kon in ieder geval goed koken en nam reeds in de jaren dertig Amerikaanse nieuwigheden mee naar Schotland waardoor wij in Hilversum, in de jaren vijftig al, van mijn moeder heerlijkheden kregen als hamburgers en meatloaf en niet te vergeten Kellogg’s Corn Flakes als ontbijt.
Vaders kant
Ach en ik ben nog niet eens begonnen over de grootmoeder van mijn vaders kant! Waarom verhuisde de familie Pathuis van Groningen naar Bremen?
Is het waar dat er zigeunerbloed in die familie zat (echt, ik had een achterneef met een ringetje in zijn oor! schijnt mijn vader eens verteld te hebben).
In ieder geval zagen mijn vader en zijn moeder er verre van Hollands uit.
Wij zullen het allemaal nooit weten, maar of oma van vaders kant nou Oost-Europese roots had of niet, ook zij kon heerlijk koken.
Benieuwd of de beide oma’s gecharmeerd zouden zijn geweest van deze pittige saus uit Yemen, zhoug.
Zhoug heeft intussen de wereld veroverd. Groen en pittig, en de etymologie van het woord in het Arabisch duidt op hoe je het bereidt: met een vijzel fijnmaken, net als het woord pesto van pestare komt. Althans zo ging dat vroeger, vandaag de dag gebruiken we de keukenmachine of staafmixer.
Voor het door mij een tijdje geleden beloofde recept Broccolispaghetti met zhoug heb je echt een keukenmachine nodig en wel voor het fijnmaken van de broccoli. Je kunt natuurlijk ook gewoon broccolirijst kopen, hoewel je dan nooit weet hoe lang geleden dat gemalen is. Vers is altijd beter.
Als je geen kardemom in huis hebt hoef je ook weer niet speciaal naar de Turkse of Marokkaanse winkel (bij de supermarkt ben je kansloos), zonder kan eventueel ook. Heb je toevallig andere pepers in huis, gebruik je die in plaats van de jalepeños.
Voor weer eens een geheel nieuwe smaak:
Broccolispaghetti met zhough, van Meera Sodha
Voor twee personen heb je nodig
- een stronkje broccoli van ongeveer 150 gram
- -30 gram koriander, grof gehakt
- 30 gram bladpeterselie, grof gehakt
- 2 jalapeños, grof gehakt
- theelepel gemalen komijn
- theelepel korianderpoeder (ook wel ketoembar genoemd)
- theelepel gemalen kardemon
- eetlepel citroensap
- 5 eetlepels olijfolie
- 150 gram spaghetti
- zout
Snijd de houtige stukken van de broccoli en gooi weg, hak de stronk in stukken en maal fijn in de keukenmachine. Doe over in een kom.
Voor de zhoug doe je de koriander, peterselie, pepers, komijn, korianderpoeder, kardemom, citroensap, olijfolie en een snuf zout in de keukenmachine. Maal tot het een gladde pasta is.
Breng een grote pan water aan de kook en voeg een schepje zout toe.
Doe de spaghetti in de pan, roer zodat ze niet aan elkaar plakken.
Schenk een eetlepel olie in een koekenpan met antiaanbaklaag op halfhoog vuur en voeg als de olie heet is de fijngemalen broccoli en een snufje zout toe. Af en toe roerend ongeveer 8 minuten bakken.
Draai het vuur uit en schep met een soeplepel of beker wat pastawater uit de spaghettipan erbij.
Als de spaghetti al dente is, schep je ze uit de pan in de koekenpan met broccoli. Vind je dat gedoe, giet dan de pasta door een vergiet en stort subiet in de koekenpan. Voeg de zhoug toe en roeren maar, giet er om het geheel smeuïg te houden eventueel nog wat pastawater bij.
Even checken of er niet wat zout of citroensap bij moet en heet serveren.
Dat betekent dat de borden niet ijskoud mogen zijn.
Wat vond ik er uiteindelijk van. Heel smakelijk, maar de broccoli proef je niet meer heel duidelijk. Ben wel nieuwsgierig of wat knoflook erdoor niet heel fijn zou zijn – er bestaan recepten met deze toevoeging.
Verheug me erop om de zhough over een stukje vis of vlees te scheppen.
----------
De foto komt van de schrijfster: de zusjes McGill, links tante Christine, rechts moeder Eileen.
|
| © 2025 Maeve van der Steen |
|
|
|
|
powered by CJ2 |
|