Trump en Poetin knijpen samen de bek van hun tang om Europa dicht.

We krijgen het sinds Trumps herverkiezing nu van twee kanten om de oren. Vanuit het oosten werden we al langere tijd politiek en militair aangevallen, dat konden we al niet aan, en nu komen er ook uit het westen intimidaties en politieke aanvallen in plaats van de vertrouwde steun. Hoe overleeft het vrije, democratische Europa deze ijskoude douche?

Trumps hebberige vingers naar Groenland wijzen naar een onaangenaam raadsel. Denemarken en Groenland zijn toch bereid om in vriendelijke samenwerking alles te doen wat de Amerikaanse slokop wenst? Amerikaanse militaire bases zijn prima, heeft de Deense premier Mette Frederiksen geantwoord. Delfstoffen winnen door Amerikaanse bedrijven, dat lijkt me een goede zaak, glimlacht de Groenlandse premier Egede vanuit zijn iglohoofdstadje Nuuk. Maar waarom zou Groenland een nieuw Alaska - destijds gekocht van Rusland - moeten worden? Ingelijfd door de VS? Waarom geen normaal respect voor de soevereiniteit van het land? Waarom dreigt Grote Bek de Denen onnodig met torenhoge handelstarieven in plaats van bondgenootschappelijk met hen samen te werken?

Eerst twijfelde ik nog even of Musks uitgestoken arm écht wel de nazi-groet zou zijn geweest, dat kon toch niet waar zijn? Maar toen las ik dat zijn opmerking dat de AfD de enige redding van Duitsland is, gevolgd werd door wéér een actie die duidelijk maakt dat de Amerikaanse regering nu systematisch de AfD steunt en de grootste partij van het land wil maken. Die nieuwste actie is dat Musk afgelopen zaterdag, 25 januari, op een scherm aanwezig was bij een AfD-manifestatie in het Oost-Duitse Halle en daar uitriep dat de Duitsers weer echte Duitsers moeten worden en dat het Duitse schuldgevoel nu wel tot het verleden mag behoren. Waar bemoeit die Zuid-Afrikaanse Amerikaan zich mee, vroeg ik me af. Maar zo’n uitroep op een opgewonden verkiezingsbijeenkomst van een hypernationalistische Duitse partij, en desinformatie over Hitler (‘een socialist’!): dat is niet zomaar iets. En dat nog wel in de dagen dat de 80-jarige bevrijding van Auschwitz herdacht wordt. Dat is onderdeel van een uitgedacht plan.

Ik kan er niet omheen. Het is het doel van Grote Bek en Gestrekte Arm om de Europese Unie kapot te maken. Het wordt niet uitgesproken, maar dat hoort bij dit plan. Trump hoopt met zijn duim op Groenland Europa in paniek te brengen. Want de EU zal Denemarken moeten steunen en zich daardoor frontaal tegen hem en zijn machtige land keren. Dat is wat hij wil uitlokken, rotzooi. Trump bedreigt Europa met de invoering van hoge handelstarieven; voor elk product dat Europese firma’s in de VS invoeren komt er 10 of 20 procent op de prijs. Funest voor de Europese economie en daarom zal hij afzonderlijke Europese landen in de verleiding brengen om afzonderlijk gunstiger deals te sluiten. Dat kan formeel niet volgens het Europese recht, maar zal tot enorme spanningen, zelfs tot een explosie van de EU, kunnen leiden.

Onderdeel van dit antwoord is ook dat men een groot aantal Europese regels wil afschaffen om het Europese bedrijfsleven de vrije hand te geven. Dit gaat vooral ten koste van de Green Deal, een van de verworvenheden van de vorige Europese Commissie. En ongetwijfeld ten koste van de door Timmermans ingevoerde wet voor natuurbescherming. De afgesproken afschaffing van de benzinemotor voor auto’s, die in 2035 definitief moet zijn, is nu weer twijfelachtig. Dit als gevolg van de Republikeinse agressie tegen Europa, nog maar ruim een week na Trumps aantreden.

Europa zit in de tang. Uit het oosten naderen Poetins troepen, uit het westen dreigen Trumps aanvallen met tolmuren, pesterijen en een explosie van het sinds de Tweede Wereldoorlog moeizaam opgebouwde, maar unieke samenwerkingsverband tussen de voormalige vijanden op het oude continent.