archiefvorig nr.lopend nr.

Nummer 10
Jaargang 22
13 februari 2025
Nummer 11 verschijnt op
27 februari 2025
Vermaak en Genot > Naar de film delen printen terug
Boek was beter* Maeve van der Steen

2209VG BoekverfilmingZelden een film gezien, gebaseerd op een boek, die het origineel overtrof.
Dat is te zeggen, als het boek een meesterwerk was.
Ergens eind jaren zestig, begin jaren zeventig van de vorige eeuw, een tijdperk waarin veel goede, vernieuwende films zijn gemaakt, zag ik wel eens bij de aftiteling staan: ‘Based on the novel by…’ en dan volgde er de naam van een schrijver van wie ik nog nooit gehoord had. ‘Aha!’ Dacht ik. Dat is dus het geheim. Je neemt een verhaal dat je aanspreekt en maakt daar een prachtige film van.

Geen bestsellers verfilmen!

Er zijn uiteraard uitzonderingen. ‘In Cold Blood’ (1967) is een adembenemende film, gebaseerd op het gelijknamige boek van Truman Capote. Een non-fictie roman, het gruwelijke moordverhaal is echt gebeurd.
‘The Godfather’ wordt alom geprezen als een van de beste films aller tijden. Pas decennia later kan ik het daar wel mee eens zijn. Toen ik er heenging in 1972 had ik net een paar uur daarvoor het boek van Mario Puzo uitgelezen. Ik had me enorm gehaast want ik wilde het boek echt lezen voor ik de film zou zien. Toch miste ik een hoop dingen. Je kunt nu eenmaal niet zo’n dik boek in drie uur – voor die tijd extreem lang – proppen.
Later is dan ook op geniale wijze een tweede film gemaakt: je ziet wat vooraf ging aan The Godfather 1 en vervolgens wat er daarna gebeurt, het is dus zowel een prequel als een vervolg. Schitterende film ook. Deel drie gaan we het niet over hebben. Jammer.

Mijn probleem met boekverfilmingen is dat een boek aan de binnenkant van de hoofdpersoon zit en een film aan de buitenkant. Neem het boek ‘De Tijgerkat’.
Ik zat totaal in de binnenwereld van Don Fabricio Corbero, prins van Salino, ik rook de geuren van de bloemen in de tuin, keek in de ogen van de vrouwen… en wat zie ik in de film ‘Il Gattopardo’? Enorme hoepelrokken in gigantische paleizen. Uiteraard klopt het allemaal, maar de focus ligt gewoon ergens anders.
Toch is het een prachtige film. De beginscène is geniaal, tergend langzaam gaat de camera langs de olijfbomen in de tuin, over de oprijlaan naar het oude, niet meer zo glorieuze landhuis (alles bedolven onder bombastische muziek, dat zou men nu anders doen) in één shot de sfeer van vergankelijkheid tonend. Wel gaan kijken dus maar vooral het boek lezen. Misschien in die volgorde? Alain Delon past perfect in het plaatje.

Hetzelfde probleem – maar die film was wel heel matig – had ik met ‘Komt een vrouw bij de dokter’ van Kluun. Ja, laat je vooroordelen maar even varen, ik vind het ook niet zo’n leuke jongen maar het boek was goed. Zelfs baanbrekend durf ik gerust te zeggen. Man wil eigenlijk ontsnappen aan het feit dat zijn vrouw dodelijk ziek is en wil gewoon leven. Hoe lief en zorgzaam hij ook is voor haar, hij geniet van de ‘kankervrije zone’ die zijn werk is. En de kroeg. En een andere vrouw.
Als je zo jong bent horen ziekte en dood niet bij je leven. Helaas spreek ik uit ervaring, en heeft die malle Kluun een last van schuldgevoel van mijn schouders gehaald.
Maar nu de film. Daar werd je voornamelijk in de wereld van de zieke vrouw getrokken, en hoezeer ik ook fan ben van Carice van Houten, daar ging het verhaal niet over. Het ging over zijn wereld. Nee, mislukte film.

Drie keer Gatsby

‘The Great Gatsby’ dan. Altijd een merkwaardig boek gevonden en ik was dan ook nieuwsgierig naar de film (1974) maar werd er niet veel wijzer van. Logisch als je leest hoe het script tot stand kwam. Lees vooral de wikipediapagina The Great Gatsby 1974 over de verwikkelingen bij de totstandkoming van de film. Daar lees je ook wie er allemaal in aanmerking kwamen voor de hoofdrol, van Marlon Brando tot Warren Beatty. Robert Redford werd het en hij zag er heel mooi uit in zijn witte bandplooibroek, die meteen ook in de mode kwam. Daarvoor waren al twee andere films gemaakt, in 1926 en 1949.
In 2013 kregen we Leonardo di Caprio in een wervelende film waarvan ik me vooral veel zwierende jaren-twintigjurken en wilde dansen herinner. Niets, maar dan ook niets herinnerde mij aan de sfeer van het boek uit 1925.
Wat maakt het uit, zou je kunnen zeggen.
‘Een film is een kunstwerk op zich,’ zeggen verstandige schrijvers van wie het boek verfilmd gaat worden. ‘Ik bemoei me nergens mee.’

Er zijn boeken die ik zo mooi vind dat ik er niet over peins om naar de verfilming te gaan kijken, zoals ‘Sonny Boy’ van Annejet van der Zijl. Schijnt ook niet best te zijn geworden.
We gaan dus lekker lezen en naar een film met een oorspronkelijk script kijken.

Overigens is ‘De Boekverfilming’ van Eddy Terstall en heel aardige film.



© 2025 Maeve van der Steen meer Maeve van der Steen - meer "Naar de film" -
Vermaak en Genot > Naar de film
Boek was beter* Maeve van der Steen
2209VG BoekverfilmingZelden een film gezien, gebaseerd op een boek, die het origineel overtrof.
Dat is te zeggen, als het boek een meesterwerk was.
Ergens eind jaren zestig, begin jaren zeventig van de vorige eeuw, een tijdperk waarin veel goede, vernieuwende films zijn gemaakt, zag ik wel eens bij de aftiteling staan: ‘Based on the novel by…’ en dan volgde er de naam van een schrijver van wie ik nog nooit gehoord had. ‘Aha!’ Dacht ik. Dat is dus het geheim. Je neemt een verhaal dat je aanspreekt en maakt daar een prachtige film van.

Geen bestsellers verfilmen!

Er zijn uiteraard uitzonderingen. ‘In Cold Blood’ (1967) is een adembenemende film, gebaseerd op het gelijknamige boek van Truman Capote. Een non-fictie roman, het gruwelijke moordverhaal is echt gebeurd.
‘The Godfather’ wordt alom geprezen als een van de beste films aller tijden. Pas decennia later kan ik het daar wel mee eens zijn. Toen ik er heenging in 1972 had ik net een paar uur daarvoor het boek van Mario Puzo uitgelezen. Ik had me enorm gehaast want ik wilde het boek echt lezen voor ik de film zou zien. Toch miste ik een hoop dingen. Je kunt nu eenmaal niet zo’n dik boek in drie uur – voor die tijd extreem lang – proppen.
Later is dan ook op geniale wijze een tweede film gemaakt: je ziet wat vooraf ging aan The Godfather 1 en vervolgens wat er daarna gebeurt, het is dus zowel een prequel als een vervolg. Schitterende film ook. Deel drie gaan we het niet over hebben. Jammer.

Mijn probleem met boekverfilmingen is dat een boek aan de binnenkant van de hoofdpersoon zit en een film aan de buitenkant. Neem het boek ‘De Tijgerkat’.
Ik zat totaal in de binnenwereld van Don Fabricio Corbero, prins van Salino, ik rook de geuren van de bloemen in de tuin, keek in de ogen van de vrouwen… en wat zie ik in de film ‘Il Gattopardo’? Enorme hoepelrokken in gigantische paleizen. Uiteraard klopt het allemaal, maar de focus ligt gewoon ergens anders.
Toch is het een prachtige film. De beginscène is geniaal, tergend langzaam gaat de camera langs de olijfbomen in de tuin, over de oprijlaan naar het oude, niet meer zo glorieuze landhuis (alles bedolven onder bombastische muziek, dat zou men nu anders doen) in één shot de sfeer van vergankelijkheid tonend. Wel gaan kijken dus maar vooral het boek lezen. Misschien in die volgorde? Alain Delon past perfect in het plaatje.

Hetzelfde probleem – maar die film was wel heel matig – had ik met ‘Komt een vrouw bij de dokter’ van Kluun. Ja, laat je vooroordelen maar even varen, ik vind het ook niet zo’n leuke jongen maar het boek was goed. Zelfs baanbrekend durf ik gerust te zeggen. Man wil eigenlijk ontsnappen aan het feit dat zijn vrouw dodelijk ziek is en wil gewoon leven. Hoe lief en zorgzaam hij ook is voor haar, hij geniet van de ‘kankervrije zone’ die zijn werk is. En de kroeg. En een andere vrouw.
Als je zo jong bent horen ziekte en dood niet bij je leven. Helaas spreek ik uit ervaring, en heeft die malle Kluun een last van schuldgevoel van mijn schouders gehaald.
Maar nu de film. Daar werd je voornamelijk in de wereld van de zieke vrouw getrokken, en hoezeer ik ook fan ben van Carice van Houten, daar ging het verhaal niet over. Het ging over zijn wereld. Nee, mislukte film.

Drie keer Gatsby

‘The Great Gatsby’ dan. Altijd een merkwaardig boek gevonden en ik was dan ook nieuwsgierig naar de film (1974) maar werd er niet veel wijzer van. Logisch als je leest hoe het script tot stand kwam. Lees vooral de wikipediapagina The Great Gatsby 1974 over de verwikkelingen bij de totstandkoming van de film. Daar lees je ook wie er allemaal in aanmerking kwamen voor de hoofdrol, van Marlon Brando tot Warren Beatty. Robert Redford werd het en hij zag er heel mooi uit in zijn witte bandplooibroek, die meteen ook in de mode kwam. Daarvoor waren al twee andere films gemaakt, in 1926 en 1949.
In 2013 kregen we Leonardo di Caprio in een wervelende film waarvan ik me vooral veel zwierende jaren-twintigjurken en wilde dansen herinner. Niets, maar dan ook niets herinnerde mij aan de sfeer van het boek uit 1925.
Wat maakt het uit, zou je kunnen zeggen.
‘Een film is een kunstwerk op zich,’ zeggen verstandige schrijvers van wie het boek verfilmd gaat worden. ‘Ik bemoei me nergens mee.’

Er zijn boeken die ik zo mooi vind dat ik er niet over peins om naar de verfilming te gaan kijken, zoals ‘Sonny Boy’ van Annejet van der Zijl. Schijnt ook niet best te zijn geworden.
We gaan dus lekker lezen en naar een film met een oorspronkelijk script kijken.

Overigens is ‘De Boekverfilming’ van Eddy Terstall en heel aardige film.

© 2025 Maeve van der Steen
powered by CJ2