 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |

archief vorig nr. lopend nr. |
 |
 |
 |

Nummer 10
Jaargang 22
13 februari 2025 Nummer 11 verschijnt op 27 februari 2025 |  |
 |
Bezigheden > In de tuin |
delen printen
terug
|
 |
 |
 |
 |
 |
 |
Vijgverhalen |
Marcia Meerum Terwogt |
 |
 |

Natuurlijk maak ik me veel zorgen over ons steeds warmer wordend klimaat. Maar in de tuin levert het soms ook mooie dingen op. Zo had ik dit jaar voor het eerst een vijgenoogst. Een lang gekoesterde droom. Mijn fascinatie voor de Ficus carica, de vijgenboom (of struik, het is maar hoe je haar snoeit), gaat ver terug. Bij mijn peuterschool stond een joekel van een vijg. Met meerdere stammen en zeker vier meter hoog. Ik was zelf vrij kort toen, dus het kan zijn dat ik overdrijf, maar een vijg kan rustig vier meter hoog worden. Er kwamen nooit vruchten aan, maar de bladeren vond ik fascinerend. En ook een beetje griezelig, zo groot als ze waren. Vooral als ze, in de herfst, op de grond lagen. Gelig, met roestige vlekken. En onder die bladeren werd het vocht een beetje geleiachtig. Een plek waar compostwormen en andere nattige beestjes zich prima thuis voelden. Soms bleven de bruine afdrukken van de bladeren nog maanden op de tegels zichtbaar, terwijl ze zelf al waren vergaan. Pure magie.
Schaamlapje
Door hun vorm en smaak, kan je de bladeren goed gebruiken in de keuken. Perfect om groenten of vlees in te wikkelen. Je kan ze ook stoven, door de soep gooien of thee van zetten. Gezond en best lekker, licht zoet. Daarnaast is het vijgenblad natuurlijk een prima schaamlap. Handig voor als je in je blote kont door een prachtige tuin loopt en iemand je erop wijst, dat je geslacht te zien is (en dat dat opeens iets is om je voor te schamen). Maar meestal houdt de mens een vijg toch voor de vruchten. Archeologische vondsten laten zien, dat mensen dat al 11000 jaar doen. Daarmee is het misschien wel de eerste gedomesticeerde plant. Een populair stuk fruit dus. Overigens zijn vijgen geen echte vruchten, maar schijnvruchten. Wel eens afgevraagd waarom de vijg nooit bloeit? De bloemetjes zitten binnen in de vrucht (het zijn de gele sliertjes). De vijg is eigenlijk een binnenstebuiten bloem.
Mini wespjes
Zo’n ingewikkelde bloeiwijze vraagt om een speciale manier van bevruchten en om een speciaal vijgenwespje. Deze 3 millimeter grote vijgenexperts worden geboren in een onrijp vijgje. Als de vrouwtjes volwassen zijn, vliegen ze naar een andere vijg om hun eitjes in te leggen en ontmoeten daar hun mannelijke partners. Deze mannetjes zullen hun vijg nooit verlaten (ze hebben geen vleugels en zijn blind, dus die gaan nergens heen). Terwijl haar eitjes worden bevrucht door haar blinde partner, bevrucht zij terloops de bloemetjes in de vijg. Iedereen blij. Behalve die wespenmannetjes misschien.  Er zijn zo’n 750 verschillende vijgen soorten en die hebben allemaal hun eigen wespje. Dus die wespen en vijgen gaan echt way back. God zou het niet kunnen verzinnen, zo ingenieus. De vijgenbomen in Nederland zijn trouwens gekweekt om zichzelf te bestuiven, omdat die superwespjes hier niet voorkwamen. Maar vorig jaar is in België het eerste vijgenwespje gesignaleerd. Dus hou je ogen open, want straks zijn ze hier.
Stekken
Het kan ook simpeler, dat voortplanten. Takken van de vijg, die tot op de grond komen, kunnen daar zelf wortelschieten. Zo ontstaan in Zuid-Europa meterslange heggen van vijg. Dat makkelijke wortelschieten, kan je goed gebruiken door zelf zo’n tak ‘af te leggen’. Of je zet, na het snoeien, wat takken in de grond. Er is er altijd wel één die wortels gaat maken. Zelfs een tak in een natte krant wikkelen schijnt al genoeg te zijn. Maar ja, vind nog maar eens een papieren krant. Nu, in januari, is de vijgenboom naakt. Zonder bladeren is het een bescheiden boom, met een gladde, rustige stam. Kijkt je beter, dan zie je dat ze vol zit met knoppen en minuscule vijgjes. Soms hangen er ook half-volgroeide vijgjes in. Alsof ze naar bed is gestuurd terwijl ze nog helemaal geen zin had. Ze kan niet wachten om verder te groeien. Als alles meezit kan ze zelfs twee keer per jaar vruchten geven. Zover is het bij mijn vijg, denk ik, nog niet, maar wie weet.
Snoeien
Wanneer ze straks ontwaakt, is ze meteen klaarwakker en gaat ze aan het werk. Dan kan een snoeiwond blijven ‘bloeden’, zo krachtig stroomt haar sap. Dus snoeien als ze slaapt. Of aan het eind van de zomer. Dan wordt ze ook weer wat rustiger. Terwijl het nu ’s nachts lichtjes vriest, stel ik me alvast voor hoe ik straks schaduw kom zoeken onder haar grote bladeren. Mijn ogen moe van de felle zon. Het geurt er licht zoet. Loom wachten we samen hoe haar bloemvruchten rijpen tot prachtig groenig paars. Ik hoop stiekem op een lange, warme zomer.
Tips
Plant de vijg in een grote kuip, zonder bodem, ín de grond. Zo concentreert ze zich op vruchten in plaats van op wortels. Wees niet zuinig met snoeien. Ze kan veel hebben. Zorg dat takken elkaar niet kruizen en er overal licht en lucht kan komen. Overweeg je een vijg te kopen? Er zijn ondertussen veel verschillende soorten. En ga natuurlijk voor biologisch gekweekt.
---------
De tekening is van de auteur, de foto is van Dik Kruithof.

|
 |
 |
|
 |
 |
 |
 |
Bezigheden > In de tuin |
Vijgverhalen |
Marcia Meerum Terwogt |
Natuurlijk maak ik me veel zorgen over ons steeds warmer wordend klimaat. Maar in de tuin levert het soms ook mooie dingen op. Zo had ik dit jaar voor het eerst een vijgenoogst. Een lang gekoesterde droom. Mijn fascinatie voor de Ficus carica, de vijgenboom (of struik, het is maar hoe je haar snoeit), gaat ver terug. Bij mijn peuterschool stond een joekel van een vijg. Met meerdere stammen en zeker vier meter hoog. Ik was zelf vrij kort toen, dus het kan zijn dat ik overdrijf, maar een vijg kan rustig vier meter hoog worden. Er kwamen nooit vruchten aan, maar de bladeren vond ik fascinerend. En ook een beetje griezelig, zo groot als ze waren. Vooral als ze, in de herfst, op de grond lagen. Gelig, met roestige vlekken. En onder die bladeren werd het vocht een beetje geleiachtig. Een plek waar compostwormen en andere nattige beestjes zich prima thuis voelden. Soms bleven de bruine afdrukken van de bladeren nog maanden op de tegels zichtbaar, terwijl ze zelf al waren vergaan. Pure magie.
Schaamlapje
Door hun vorm en smaak, kan je de bladeren goed gebruiken in de keuken. Perfect om groenten of vlees in te wikkelen. Je kan ze ook stoven, door de soep gooien of thee van zetten. Gezond en best lekker, licht zoet. Daarnaast is het vijgenblad natuurlijk een prima schaamlap. Handig voor als je in je blote kont door een prachtige tuin loopt en iemand je erop wijst, dat je geslacht te zien is (en dat dat opeens iets is om je voor te schamen). Maar meestal houdt de mens een vijg toch voor de vruchten. Archeologische vondsten laten zien, dat mensen dat al 11000 jaar doen. Daarmee is het misschien wel de eerste gedomesticeerde plant. Een populair stuk fruit dus. Overigens zijn vijgen geen echte vruchten, maar schijnvruchten. Wel eens afgevraagd waarom de vijg nooit bloeit? De bloemetjes zitten binnen in de vrucht (het zijn de gele sliertjes). De vijg is eigenlijk een binnenstebuiten bloem.
Mini wespjes
Zo’n ingewikkelde bloeiwijze vraagt om een speciale manier van bevruchten en om een speciaal vijgenwespje. Deze 3 millimeter grote vijgenexperts worden geboren in een onrijp vijgje. Als de vrouwtjes volwassen zijn, vliegen ze naar een andere vijg om hun eitjes in te leggen en ontmoeten daar hun mannelijke partners. Deze mannetjes zullen hun vijg nooit verlaten (ze hebben geen vleugels en zijn blind, dus die gaan nergens heen). Terwijl haar eitjes worden bevrucht door haar blinde partner, bevrucht zij terloops de bloemetjes in de vijg. Iedereen blij. Behalve die wespenmannetjes misschien.  Er zijn zo’n 750 verschillende vijgen soorten en die hebben allemaal hun eigen wespje. Dus die wespen en vijgen gaan echt way back. God zou het niet kunnen verzinnen, zo ingenieus. De vijgenbomen in Nederland zijn trouwens gekweekt om zichzelf te bestuiven, omdat die superwespjes hier niet voorkwamen. Maar vorig jaar is in België het eerste vijgenwespje gesignaleerd. Dus hou je ogen open, want straks zijn ze hier.
Stekken
Het kan ook simpeler, dat voortplanten. Takken van de vijg, die tot op de grond komen, kunnen daar zelf wortelschieten. Zo ontstaan in Zuid-Europa meterslange heggen van vijg. Dat makkelijke wortelschieten, kan je goed gebruiken door zelf zo’n tak ‘af te leggen’. Of je zet, na het snoeien, wat takken in de grond. Er is er altijd wel één die wortels gaat maken. Zelfs een tak in een natte krant wikkelen schijnt al genoeg te zijn. Maar ja, vind nog maar eens een papieren krant. Nu, in januari, is de vijgenboom naakt. Zonder bladeren is het een bescheiden boom, met een gladde, rustige stam. Kijkt je beter, dan zie je dat ze vol zit met knoppen en minuscule vijgjes. Soms hangen er ook half-volgroeide vijgjes in. Alsof ze naar bed is gestuurd terwijl ze nog helemaal geen zin had. Ze kan niet wachten om verder te groeien. Als alles meezit kan ze zelfs twee keer per jaar vruchten geven. Zover is het bij mijn vijg, denk ik, nog niet, maar wie weet.
Snoeien
Wanneer ze straks ontwaakt, is ze meteen klaarwakker en gaat ze aan het werk. Dan kan een snoeiwond blijven ‘bloeden’, zo krachtig stroomt haar sap. Dus snoeien als ze slaapt. Of aan het eind van de zomer. Dan wordt ze ook weer wat rustiger. Terwijl het nu ’s nachts lichtjes vriest, stel ik me alvast voor hoe ik straks schaduw kom zoeken onder haar grote bladeren. Mijn ogen moe van de felle zon. Het geurt er licht zoet. Loom wachten we samen hoe haar bloemvruchten rijpen tot prachtig groenig paars. Ik hoop stiekem op een lange, warme zomer.
Tips
Plant de vijg in een grote kuip, zonder bodem, ín de grond. Zo concentreert ze zich op vruchten in plaats van op wortels. Wees niet zuinig met snoeien. Ze kan veel hebben. Zorg dat takken elkaar niet kruizen en er overal licht en lucht kan komen. Overweeg je een vijg te kopen? Er zijn ondertussen veel verschillende soorten. En ga natuurlijk voor biologisch gekweekt.
---------
De tekening is van de auteur, de foto is van Dik Kruithof.
|
© 2025 Marcia Meerum Terwogt |
 |
 |
 |
 |
powered by CJ2 |
|