archiefvorig nr.lopend nr.

Nummer 10
Jaargang 22
13 februari 2025
Nummer 11 verschijnt op
27 februari 2025
Beschouwingen > De verbazing delen printen terug
Het beste politieke boek uit 2024* Arie de Jong

2209BS Politieke boek
Mijn oog viel op een bericht dat er (ook) in 2024 het politieke boek van het jaar was verkozen. Door een organisatie die zich het Prinsjesfestival noemt. Eerst was door een jury een lijst van tien boeken geselecteerd. In hedendaags Nederlands een longlist. Want het woord ‘lijst’ is onbekend voor de hedendaagse schermloerder. Overigens dikte men de selectie in tot een lijstje van drie (inderdaad, de shortlist, dus de korte lijst in normaal Nederlands). Van de tien boeken die ik op die lijst zag, bleek ik er maar liefst zeven van gelezen te hebben. Voorwaar, ik houd mijn literatuur bij! Van die tien was het boek van Hein de Haas, Hoe migratie echt werkt, verkozen tot beste boek van het jaar. Een keuze die ik kan billijken. Het is een pil, maar uitstekend geschreven en verplichte kost voor iedereen die meent over dit onderwerp een mening te moeten debiteren. Daarna heb je geen praatjes meer, of je bent een genuanceerd mens geworden als je dat nog niet was.

Terzijde: Daarmee is direct een lakmoesproef beschikbaar. Iedereen (uit politiek, opinievorming, wetenschap of journalistiek, of wat er verder nog aan achtergronden beschikbaar is) die ongenuanceerde meningen over migratie debiteert, heeft het boek van De Haas niet gelezen (of is te dom om het te begrijpen) en kan het verder onbeluisterd en ongelezen gelaten.

De andere boeken op de longlist

Laten we het daarom over de andere boeken op de lijst hebben. Drie ervan had ik niet gelezen, daar heb ik geen mening over. Ook trekken ze mij niet om te gaan lezen. Het gaat om de biografie over Sam van Houten, zeer bejubeld door zijn initiatief van het ‘kinderwetje’, de eerste sociale wet bovendien van Nederland, maar overigens een controversieel mens en politicus. Eerst maar eens andere biografieën tot mij nemen, zoals de pil over Ruud Lubbers.

Ingrid Robeyns heeft een boek geschreven, Limitarisme, dat wordt aanbevolen als een pleidooi tegen extreme rijkdom. Met die opvatting ben ik het op voorhand eens, en mijn weerzin tegen extreme rijkdom en het decadente gedrag van een aantal van de extreme rijkdommers hoeft niet te worden gestimuleerd. Lise Witteman schreef Wie let er op Brussel? Waarom de EU betere waakhonden verdient. Ik denk dat ik het geheel eens ben met haar betoog, van a tot z, dus dat kan ik ook ongelezen laten.

Resteren er nog zes. Daarvan vond ik Wantrouwen in de wandelgangen het aardigst. Geschreven door Coen van de Ven en Jan Tromp, een goed schrijvende nieuwkomer in de Haagse journalistiek (van de Groene Amsterdammer) en een gelouterde goed schrijvende oudgediende (Volkskrant). Heel leuk hoe ze hun verschillende en kritische blik naast elkaar zetten en prachtig hoe ze beschrijven in welke mate de behuizing van de Tweede Kamer en haar leden in de ‘bunker’ invloed heeft op de wijze waarop politiek bedreven wordt.
Dan een goed boek waarin Mirjam de Rijk in Gekaapt door het kapitaal uiteen zet hoe in een sluipend en deels onbedoeld proces de macht van het geld over publieke voorzieningen bepalend is geworden. Daartegen is nog geen remedie gevonden (en als die al zou bestaan, ontbreekt macht om die toe te passen), zodat dit onwenselijke proces nog niet ten einde is. Overigens kan dit boek worden gekoppeld aan het niet genomineerde boek van Naomi Woltring, De marktconforme verzorgingsstaat, maar dat is pas uitgekomen (althans: de handelseditie van haar proefschrift) na de sluitingsdatum voor het jaarlijkse politieke boek. Bovendien is te prijzen, zo vaak is dat niet meer het geval, dat deze promotie in het Nederlands is geschreven en niet in vlak Engels in de illusie dat de rest van de wereld er dan ook van kan meegenieten.

Resteren nog Duidelijkheid van Tom-Jan Meeus (aardig, uit in een goed uurtje), Stuurloos van Kustaw Bessems (goed geschreven, maar de gelijkhebberigheid van de auteur in enkele hoofdstukken is wat storend, te meer omdat zijn gelijk niet altijd overtuigend is), Waardenloze politiek van Tom van der Meer (goed boek, maar je blijft wel zitten met de vraag: zou het in de huidige politieke cultuur lukken om de aanbevelingen te effectueren?) en van Tim ’S Jongers Armoede uitgelegd aan mensen met geld (minpunt is dat Tim telkens hetzelfde verhaal vertelt, maar het is verder een prima boek voor wie niet eerder wat van hem las of hoorde).

Vreemd genoeg ontbrak op de lijst van tien beste politieke boeken (overigens al begin juli afgesloten, dus dat jaartal moet je met een flinke korrel zout nemen) een van de beste boeken van 2024, van Marijn Kruk: Opstand. Het verscheen al voordat de lijst werd bekend gemaakt, dus wat ging er mis? Verzuimde de uitgever het boek aan te melden en vier exemplaren te sturen? Had de jury niet door dat onder de ingezonden boeken zich nog een parel had verborgen? Een raadsel dat zich niet laat oplossen.

Op naar de boeken in 2025!

----------

De foto is geleverd door Willem Minderhout: Jan Tromp en Koen van de Ven tijdens de presentatie van hun boek in Antiquariaat Colette & Co in de Reinkenstraat in Den Haag.



© 2025 Arie de Jong meer Arie de Jong - meer "De verbazing" -
Beschouwingen > De verbazing
Het beste politieke boek uit 2024* Arie de Jong
2209BS Politieke boek
Mijn oog viel op een bericht dat er (ook) in 2024 het politieke boek van het jaar was verkozen. Door een organisatie die zich het Prinsjesfestival noemt. Eerst was door een jury een lijst van tien boeken geselecteerd. In hedendaags Nederlands een longlist. Want het woord ‘lijst’ is onbekend voor de hedendaagse schermloerder. Overigens dikte men de selectie in tot een lijstje van drie (inderdaad, de shortlist, dus de korte lijst in normaal Nederlands). Van de tien boeken die ik op die lijst zag, bleek ik er maar liefst zeven van gelezen te hebben. Voorwaar, ik houd mijn literatuur bij! Van die tien was het boek van Hein de Haas, Hoe migratie echt werkt, verkozen tot beste boek van het jaar. Een keuze die ik kan billijken. Het is een pil, maar uitstekend geschreven en verplichte kost voor iedereen die meent over dit onderwerp een mening te moeten debiteren. Daarna heb je geen praatjes meer, of je bent een genuanceerd mens geworden als je dat nog niet was.

Terzijde: Daarmee is direct een lakmoesproef beschikbaar. Iedereen (uit politiek, opinievorming, wetenschap of journalistiek, of wat er verder nog aan achtergronden beschikbaar is) die ongenuanceerde meningen over migratie debiteert, heeft het boek van De Haas niet gelezen (of is te dom om het te begrijpen) en kan het verder onbeluisterd en ongelezen gelaten.

De andere boeken op de longlist

Laten we het daarom over de andere boeken op de lijst hebben. Drie ervan had ik niet gelezen, daar heb ik geen mening over. Ook trekken ze mij niet om te gaan lezen. Het gaat om de biografie over Sam van Houten, zeer bejubeld door zijn initiatief van het ‘kinderwetje’, de eerste sociale wet bovendien van Nederland, maar overigens een controversieel mens en politicus. Eerst maar eens andere biografieën tot mij nemen, zoals de pil over Ruud Lubbers.

Ingrid Robeyns heeft een boek geschreven, Limitarisme, dat wordt aanbevolen als een pleidooi tegen extreme rijkdom. Met die opvatting ben ik het op voorhand eens, en mijn weerzin tegen extreme rijkdom en het decadente gedrag van een aantal van de extreme rijkdommers hoeft niet te worden gestimuleerd. Lise Witteman schreef Wie let er op Brussel? Waarom de EU betere waakhonden verdient. Ik denk dat ik het geheel eens ben met haar betoog, van a tot z, dus dat kan ik ook ongelezen laten.

Resteren er nog zes. Daarvan vond ik Wantrouwen in de wandelgangen het aardigst. Geschreven door Coen van de Ven en Jan Tromp, een goed schrijvende nieuwkomer in de Haagse journalistiek (van de Groene Amsterdammer) en een gelouterde goed schrijvende oudgediende (Volkskrant). Heel leuk hoe ze hun verschillende en kritische blik naast elkaar zetten en prachtig hoe ze beschrijven in welke mate de behuizing van de Tweede Kamer en haar leden in de ‘bunker’ invloed heeft op de wijze waarop politiek bedreven wordt.
Dan een goed boek waarin Mirjam de Rijk in Gekaapt door het kapitaal uiteen zet hoe in een sluipend en deels onbedoeld proces de macht van het geld over publieke voorzieningen bepalend is geworden. Daartegen is nog geen remedie gevonden (en als die al zou bestaan, ontbreekt macht om die toe te passen), zodat dit onwenselijke proces nog niet ten einde is. Overigens kan dit boek worden gekoppeld aan het niet genomineerde boek van Naomi Woltring, De marktconforme verzorgingsstaat, maar dat is pas uitgekomen (althans: de handelseditie van haar proefschrift) na de sluitingsdatum voor het jaarlijkse politieke boek. Bovendien is te prijzen, zo vaak is dat niet meer het geval, dat deze promotie in het Nederlands is geschreven en niet in vlak Engels in de illusie dat de rest van de wereld er dan ook van kan meegenieten.

Resteren nog Duidelijkheid van Tom-Jan Meeus (aardig, uit in een goed uurtje), Stuurloos van Kustaw Bessems (goed geschreven, maar de gelijkhebberigheid van de auteur in enkele hoofdstukken is wat storend, te meer omdat zijn gelijk niet altijd overtuigend is), Waardenloze politiek van Tom van der Meer (goed boek, maar je blijft wel zitten met de vraag: zou het in de huidige politieke cultuur lukken om de aanbevelingen te effectueren?) en van Tim ’S Jongers Armoede uitgelegd aan mensen met geld (minpunt is dat Tim telkens hetzelfde verhaal vertelt, maar het is verder een prima boek voor wie niet eerder wat van hem las of hoorde).

Vreemd genoeg ontbrak op de lijst van tien beste politieke boeken (overigens al begin juli afgesloten, dus dat jaartal moet je met een flinke korrel zout nemen) een van de beste boeken van 2024, van Marijn Kruk: Opstand. Het verscheen al voordat de lijst werd bekend gemaakt, dus wat ging er mis? Verzuimde de uitgever het boek aan te melden en vier exemplaren te sturen? Had de jury niet door dat onder de ingezonden boeken zich nog een parel had verborgen? Een raadsel dat zich niet laat oplossen.

Op naar de boeken in 2025!

----------

De foto is geleverd door Willem Minderhout: Jan Tromp en Koen van de Ven tijdens de presentatie van hun boek in Antiquariaat Colette & Co in de Reinkenstraat in Den Haag.

© 2025 Arie de Jong
powered by CJ2