Kroos (Lemna Minor), is een snelle groeier. Volgens sommige bronnen de snelst groeiende plant ter wereld. En dat groeit gewoon in de Nederlandse slootjes en vijvers. Niet iedereen is daar blij mee. Het plantje bedekt al snel je hele vijveroppervlak. Niet mooi vinden sommigen. Maar wat is mooi? Eendenkroos is toch prachtig groen. Zo groen als gras. Als kind werd ik ervoor gewaarschuwd. Om mijn eigen kinderen van een mogelijke verdrinkingsdood te redden, heb ik hen ook op de niet beloopbaarheid van kroos geattendeerd. Het plantje zit diep in het collectieve opvoed-geheugen.

Er zijn trouwens meerdere soorten kroos. Als je de plantjes goed bekijkt zie je de verschillen. Drie tot vijf grasgroene blaadjes en onderaan één of meerdere worteltjes. 

Een ander leuk weetje is, dat het geslacht Lemna (kroos) behoort tot de Aronskelkfamilie  (Araceae). Waar kroos de kleinste bloemetjes maakt, produceert de Reuzenaronskelk (Amorphophallus titanum) bloemen van drie meter hoog. En dat zijn, je raadt het, de grootste bloemen op aarde.

Maar terug naar ons kleine kroos. Het heeft namelijk nog meer bijzondere eigenschappen. Het is, zoals eenden weten, een grote bron van eiwit. Vergelijkbaar met sojabonen! En het groeit, zoals gezegd, snel. Dus niet vreemd, dat het gekweekt wordt voor veevoer. Maar het is in potentie ook voor mensen een goedkope en gezonde bron van eiwitten. Bovendien groeit het goed op water met een overschot aan stikstof (mest) en kan het het water ook zuiveren van gifstoffen. Eigenschappen die we helaas maar al te goed kunnen gebruiken. Top plantje dus.

Maar terug naar de tuinvijver. Een dikke laag kroos laat weinig zonlicht door tot de waterplanten, waardoor die minder zuurstof produceren. Verzuring en rot zijn het gevolg. Moet je het kroos dan verwijderen?  Eigenlijk is dat een beetje zinloos, want je krijgt het nooit helemaal weg. Bezigheidstherapie dus. Daarbij herbergt het allerlei kleine kriepkruipers: slakjes, zweefvliegeitjes, garnaaltjes en muggenlarven om maar wat te noemen. (En ja, muggenlarven mogen er ook zijn. Waar moeten anders die vleermuisjes van leven?) Dus als je kroos weghaalt, verstoor je een hoop leven.

In de winter verdwijnt kroos trouwens vanzelf. Het gaat niet dood, maar rolt zich op en zinkt naar de bodem. Het wateroppervlak helder achterlatend. In de lente komt het langzaam op gang en krijgen zuurstof planten een voorsprong.

Kroos helpt ook, want veel zonlicht geeft algengroei en ook dat zorgt - net zoals een wildgroei aan waterplanten - voor te weinig zuurstof. Zoals altijd gaat het om de juiste balans en vechten planten het samen wel uit. Maar goed, een vijvertje is vaak al een kunstmatig geval, dus misschien dan toch wat tips.

- Voeg krooseters toe. Goudvissen of een leeneend lijken gezellig, maar geven andere problemen. Eenden geven een soort olielaag op je vijver en goudvissen eten eigenlijk al het andere leven op. Ik raad het dus niet aan. Beter is om kikkerdril te introduceren. Eerlijk gezegd ben ik er niet helemaal zeker van of dikkopjes kroos eten, maar ze beginnen als vegetariër, dus ze zouden wel stom zijn als ze hun neusje ervoor ophalen. In het ergste geval heb je kikkervisjes in je vijver en daar is niet veel mis mee lijkt me.

Zoals altijd bij Natuurlijk Tuinieren, is niets doen waarschijnlijk de beste optie, maar mocht je gevoel voor orde toch winnen, of je gebrek aan bezigheidstherapie, schep het dan voorzichtig weg met een schepnetje. Leg het vervolgens op de kant, zodat het waterleven terug kan wriemelen. Daarna is het prima als meststof voor tussen je tuinplanten. Of droog het en voer het in de winter aan de eendjes. Ze zullen je dankbaar zijn.

---------

Tekening en foto zijn van de auteur.