 |
|
|
|
|
 |
 |
archiefvorig nr.lopend nr. |
 |
 |
 |
Nummer 3
Jaargang 22
17 oktober 2024
Nummer 4 verschijnt op
31 oktober 2024 |  |
|
| Bezigheden > Koken |
delen printen 
terug 
|
|
|
|
|
|
|
Reizend voedsel* |
Maeve van der Steen |
|
|
 Wat aten de Nederlanders in godsnaam in de Middeleeuwen, ik heb het me vaak afgevraagd.
Wat ga je koken als er geen aardappels zijn, geen rijst, geen tomaten, geen pepertjes en zelfs geen andijvie, spinazie of witlof? Als je niet heel rijk was, kon je je ook maar mondjesmaat een stukje vlees of hoen permitteren dus wat bleef er over. Af en toe een visje met een beetje geluk.
Bonen en erwten, knollen en rapen. Pap en brood van allerlei granen en als kruiderij salie en tijm. Daar kon je het mee doen. Saai! Zuring was er wel voor een frisse touch, en een pul bier voor de dorst. Een juttepeer en een appel, maar die werden wel gekookt, rauwkost deed men in de Middeleeuwen niet aan.
Intussen weet men de laatste tijd dat het allemaal wel meeviel met dat saaie eten, lees onderstaand verhaal maar. Interessant!
Het Midden-Oosten en het Middellandse-Zeegebied hebben ons veel geurigs gebracht. Om niet te spreken van Indië en India. Of liever gezegd, wij hebben het gehaald. Gek genoeg was er hier al nootmuskaat zonder dat men wist waar het eigenlijk groeide. Een ingewikkelde en nare geschiedenis is het van de nootmuskaat.
Oorlogen en bloedvergieten alom. Handel, handel, handel, de grens met criminaliteit was er in de tijden van de VOC niet.
https://historianet.nl/maatschappij/handel/specerij-en-potentiemiddel-300-jaar-strijd-om-nootmuskaat
Allemaal voor een van de meest geliefde specerijen in Nederland, ik houd ervan. Mijn Schots-Ierse moeder gaf er niks om en mijn Hongaarse schoonmoeder vond nootmuskaat ronduit niet lekker. Pas lang na de foelie en kruidnagel kwamen de Indische specerijen en Mediterrane kruiden de Nederlandse keuken binnen. Heerlijk.
Dus genoeg geschiedenislessen, vandaag gaan we koken.
En dankzij de Oosterse smaken is het weinig werk.
Zo’n schotel die je maakt als je ‘niets in huis hebt’.
Oftewel je hebt alles in huis want wij komen om in overvloed, in tegenstelling tot de arme Middeleeuwers.
Had je nog een paar gamba’s in de diepvries, heel verstandig.
Bevroren doperwtjes, die moeten ook eens op.
Sojasaus, zoete en Japanse, staan toch op de plank, en een potje sambal of crispy chili in oil. Een uitje ligt er toch ook wel, en een stukje spitskool, Chinese kool of paksoi. Andijvie, liefst wat lichtgekleurde blaadjes, een restje broccoli?
Kijk, in de koelkast lagen nog wat gekookte sperziebonen van gisteren.
Een halve paprika, knoflook uiteraard. Een halve citroen. Mie of mihoen op voorraad?
Eens kijken hoever we komen.
Ik had gisteren ‘alleen’ ui, knoflook, gamba’s, paksoi, komkommer, citroen en mihoen. Overvloed dus. Plus, eerlijk is eerlijk, wat spekblokjes. Kan dat wel bij iets Oosters, ja hoor. Ik was alleen, en Nigella Lawson zegt dat het fijn is om voor jezelf te koken, als het niet zo goed lukt, hoef je je tegenover niemand te excuseren.
Lekker wokken voor jezelf.
Een wokpan is het beste, maar het mag ook in een gewone koekenpan.
Hoe fijner je de groenten snijdt, hoe korter je kan wokken, dat spaart gas en tijd en is het lekkerst.
- half struikje paksoi of een klein deel van een kool, fijngesneden
- stukje komkommer, zaad eruit en in kleine reepjes
als je andere groenten hebt, ook kleinsnijden
- uitje of halve ui, gesnipperd
- teen knoflook, geplet en fijngehakt
- een paar gamba’s, gepeld met nog een stukje staart eraan
- een klein handje spekjes
- sojasaus, zoete en Japanse
- vissaus of oestersaus
- korianderpoeder, laos
- sambal of chili in oil
- eventueel een gebakken eitje
- mihoen of mie voor één persoon
Gare groenten pas op het laatst toevoegen.
diepvriesdoppers even afspoelen met warm water voor het wokken.
Begin met te kijken op het pak noedels, zodat je de timing kunt aanpassen.
Meestal komt dat neer op een minuut weken in kokend water dus dat wordt een paar dingen tegelijk doen, gaat lukken.
Begin met de spekjes uit te bakken, heb je die niet, dan laat je een scheutje zonnebloemolie heet worden. Schuif dan de ui, knoflook en gamba’s in de pan, omscheppen, dan de sambal of chili toevoegen.
Nu de rauwe groente erin, de specerijen en de sojasauzen en wokken maar.
Tot slot de gare groente als je die had en de noedels mee bakken, roeren, roeren, paar druppels citroensap erover en op een warm bordje schuiven. Een gebakken eitje erbovenop, als je geen spek of garnaal hebt.
Eventueel een paar plakjes augurk erbij. Had je toevallig kroepoek in huis, luxe!
Ik drink bij zowat alles rode wijn, maar een biertje past misschien beter, 0.0 mag ook.
Een kopje thee is een goed idee voor een doordeweekse avond.
Thee, hadden ze ook nog niet in de Middeleeuwen…
Geniet ervan.
----------
De illustratie is van Jille van der Veen.
|
|
|
|
|
 |
|
 |
| Bezigheden > Koken |
| Reizend voedsel* |
Maeve van der Steen |
Wat aten de Nederlanders in godsnaam in de Middeleeuwen, ik heb het me vaak afgevraagd.
Wat ga je koken als er geen aardappels zijn, geen rijst, geen tomaten, geen pepertjes en zelfs geen andijvie, spinazie of witlof? Als je niet heel rijk was, kon je je ook maar mondjesmaat een stukje vlees of hoen permitteren dus wat bleef er over. Af en toe een visje met een beetje geluk.
Bonen en erwten, knollen en rapen. Pap en brood van allerlei granen en als kruiderij salie en tijm. Daar kon je het mee doen. Saai! Zuring was er wel voor een frisse touch, en een pul bier voor de dorst. Een juttepeer en een appel, maar die werden wel gekookt, rauwkost deed men in de Middeleeuwen niet aan.
Intussen weet men de laatste tijd dat het allemaal wel meeviel met dat saaie eten, lees onderstaand verhaal maar. Interessant!
Het Midden-Oosten en het Middellandse-Zeegebied hebben ons veel geurigs gebracht. Om niet te spreken van Indië en India. Of liever gezegd, wij hebben het gehaald. Gek genoeg was er hier al nootmuskaat zonder dat men wist waar het eigenlijk groeide. Een ingewikkelde en nare geschiedenis is het van de nootmuskaat.
Oorlogen en bloedvergieten alom. Handel, handel, handel, de grens met criminaliteit was er in de tijden van de VOC niet.
https://historianet.nl/maatschappij/handel/specerij-en-potentiemiddel-300-jaar-strijd-om-nootmuskaat
Allemaal voor een van de meest geliefde specerijen in Nederland, ik houd ervan. Mijn Schots-Ierse moeder gaf er niks om en mijn Hongaarse schoonmoeder vond nootmuskaat ronduit niet lekker. Pas lang na de foelie en kruidnagel kwamen de Indische specerijen en Mediterrane kruiden de Nederlandse keuken binnen. Heerlijk.
Dus genoeg geschiedenislessen, vandaag gaan we koken.
En dankzij de Oosterse smaken is het weinig werk.
Zo’n schotel die je maakt als je ‘niets in huis hebt’.
Oftewel je hebt alles in huis want wij komen om in overvloed, in tegenstelling tot de arme Middeleeuwers.
Had je nog een paar gamba’s in de diepvries, heel verstandig.
Bevroren doperwtjes, die moeten ook eens op.
Sojasaus, zoete en Japanse, staan toch op de plank, en een potje sambal of crispy chili in oil. Een uitje ligt er toch ook wel, en een stukje spitskool, Chinese kool of paksoi. Andijvie, liefst wat lichtgekleurde blaadjes, een restje broccoli?
Kijk, in de koelkast lagen nog wat gekookte sperziebonen van gisteren.
Een halve paprika, knoflook uiteraard. Een halve citroen. Mie of mihoen op voorraad?
Eens kijken hoever we komen.
Ik had gisteren ‘alleen’ ui, knoflook, gamba’s, paksoi, komkommer, citroen en mihoen. Overvloed dus. Plus, eerlijk is eerlijk, wat spekblokjes. Kan dat wel bij iets Oosters, ja hoor. Ik was alleen, en Nigella Lawson zegt dat het fijn is om voor jezelf te koken, als het niet zo goed lukt, hoef je je tegenover niemand te excuseren.
Lekker wokken voor jezelf.
Een wokpan is het beste, maar het mag ook in een gewone koekenpan.
Hoe fijner je de groenten snijdt, hoe korter je kan wokken, dat spaart gas en tijd en is het lekkerst.
- half struikje paksoi of een klein deel van een kool, fijngesneden
- stukje komkommer, zaad eruit en in kleine reepjes
als je andere groenten hebt, ook kleinsnijden
- uitje of halve ui, gesnipperd
- teen knoflook, geplet en fijngehakt
- een paar gamba’s, gepeld met nog een stukje staart eraan
- een klein handje spekjes
- sojasaus, zoete en Japanse
- vissaus of oestersaus
- korianderpoeder, laos
- sambal of chili in oil
- eventueel een gebakken eitje
- mihoen of mie voor één persoon
Gare groenten pas op het laatst toevoegen.
diepvriesdoppers even afspoelen met warm water voor het wokken.
Begin met te kijken op het pak noedels, zodat je de timing kunt aanpassen.
Meestal komt dat neer op een minuut weken in kokend water dus dat wordt een paar dingen tegelijk doen, gaat lukken.
Begin met de spekjes uit te bakken, heb je die niet, dan laat je een scheutje zonnebloemolie heet worden. Schuif dan de ui, knoflook en gamba’s in de pan, omscheppen, dan de sambal of chili toevoegen.
Nu de rauwe groente erin, de specerijen en de sojasauzen en wokken maar.
Tot slot de gare groente als je die had en de noedels mee bakken, roeren, roeren, paar druppels citroensap erover en op een warm bordje schuiven. Een gebakken eitje erbovenop, als je geen spek of garnaal hebt.
Eventueel een paar plakjes augurk erbij. Had je toevallig kroepoek in huis, luxe!
Ik drink bij zowat alles rode wijn, maar een biertje past misschien beter, 0.0 mag ook.
Een kopje thee is een goed idee voor een doordeweekse avond.
Thee, hadden ze ook nog niet in de Middeleeuwen…
Geniet ervan.
----------
De illustratie is van Jille van der Veen.
|
| © 2024 Maeve van der Steen |
|
|
|
|
powered by CJ2 |
|