Op woensdag 23 oktober 1974, een halve eeuw geleden, werd in de tweede ronde van het Europacup II toernooi de wedstrijd Gwardia Warschau tegen PSV gespeeld, in het stadion van Legia Warschau. Ik was daarbij en zag hoe de Polen kansloos waren tegen de Nederlandse ploeg. 

Toch was ik niet met een fanatieke groep supporters vanuit Nederland meegereisd met PSV. Eigenlijk had ik niet veel met voetbal en zeker niet met PSV, maar met een aantal mensen was ik een week in Warschau en het bezoek aan de wedstrijd was een vorm van vermaak.

Wat bracht ons in Warschau? Onze groep bestond uit een stuk of twintig Delftse studenten, de hoogleraar en enkele universitaire medewerkers, die in het kader van de afstudeerrichting civiele planologie een excursie maakten naar Polen om dertig jaar na de verwoestende Tweede Wereldoorlog te zien hoe men in Polen het land weer had opgebouwd. 

Terzijde: de niet meer bestaande studie civiele planologie was een specialisatie van de studie civiele techniek, waarbij je leerde om met een brede kennis van de civiele techniek in staat te zijn om ruimtelijke plannen te organiseren. Na het kandidaatsexamen civiele techniek kreeg je in de doctorale specialisatie een breed vakkenpakket te verwerken (grondeconomie, macro-economie, stedenbouw, bestuursrecht, systeemtheorie, sociologie) en moest je behalve een afstudeerontwerp en een stage van vier maanden ook een half jaar fulltime deelnemen aan een ontwerpteam. Dat lukte natuurlijk niemand allemaal in anderhalf jaar, maar dat was in die tijd niet zo erg. 

Polen lag na de oorlog in puin. De Duitsers waren er eerst tekeergegaan, tijdens de oorlog, maar ook in de laatste maanden van de oorlog toen ze gaandeweg werden teruggedrongen door het Rode Leger dat ook zonder enig respect voor Polen en de inwoners een schepje bovenop de verwoesting legde. Na de oorlog was Warschau een puinvlakte, waren andere steden en het platteland er vreselijk aan toe, was er van de industrie weinig over en tot overmaat van ramp hadden de overwinnaars besloten dat Polen het oostelijk deel van het land aan de Sovjet-Unie moest afstaan in ruil voor het oostelijk deel van Duitsland. Bovenop de ellende uit de oorlog, met onnoemelijk veel doden en een weggevaagde Joodse bevolking, kwam een volksverhuizing van miljoenen mensen en ook die ging gepaard met dood en ellende.

In die week was er ook enige tijd voor ontspanning. Zo herinner ik me dat ik met Han Wiggerts, de hoogleraar civiele planologie, een opera bezocht in het Paleis van Cultuur en Wetenschap, een door Stalin geschonken megalomaan gebouw van 237 meter hoog. La Traviata was die opera, met een aangrijpende sterfscene aan het einde. De andere deelnemers bezochten een nachtclub in datzelfde gebouw, maar dat was naar ik meen een vrij treurige beleving. De opera was prachtig.

We ontdekten dat PSV op bezoek zou komen en met een aantal mensen kwamen we op het idee die wedstrijd te bezoeken en PSV aan te moedigen. Het stadion was een eenvoudige voorziening waar, vooral op staanplaatsen, mogelijk zo’n 40.000 mensen een wedstrijd konden bijwonen. Maar eenmaal op de tribune bleek het bezoekersaantal ongeveer 5000 en dat levert een treurige sfeer op. We hadden in ons enthousiasme zelfs een klein spandoek gemaakt, of mogelijk niet veel meer dan een flink bord op een stok, waarop de veelbetekenende kreet ‘Reeds’ stond, een stoplap van Sjef van Oekel uit de populaire shows van Fred Haché en Barend Servet. Voor de wedstrijd spraken we nog met Kees Rijvers, de trainer van PSV. Tijdens de wedstrijd bleek al snel dat het krachtsverschil te groot was en nadat PSV op een 4-0 voorsprong was gekomen verslapte de aandacht. De supporters van de thuisclub waren blij verrast met onze aanwezigheid en ook al konden we elkander niet verstaan, er was al snel verbroedering, ondersteund door flessen met sterke drank. En zo waren we een halve eeuw terug getuige van deze onbetekenende wedstrijd.

Gwardia Warschau werd in 1948 opgericht en voetbalde tot begin jaren tachtig op het hoogste Poolse niveau. In al die jaren werd het nooit kampioen van Polen, maar af en toe deed het mee in Europese toernooien. Daarna zakte de club af en werd in 2018 opgeheven. Met PSV ging het al die jaren stukken beter.

----------

De fraaie plaat is van Petra Busstra.

Meer informatie: http://www.petrabusstra.com