Adri en de linkse samenwerking door Willem Minderhout


		archief vorig nr.lopend nr.
			Nummer 20 Jaargang 21 5 september 2024 Nummer 1 verschijnt op 19 september 2024

Beschouwingen > In de polder		delen printen terug


	Adri en de linkse samenwerking	Willem Minderhout
	Een jaar geleden overleed PvdA-coryfee Adri Duivesteijn, voormalig Tweede Kamerlid en wethouder in Den Haag en Almere. In mijn oude whatsapp berichten lees ik dat ik op 13 oktober 2022 bij Adri langs zou gaan om bij een kop koffie weer eens bij te praten. Het volgende bericht dat ik naar Adri stuurde was een foto van een Covid-test. Positief. Ondanks alle vaccinaties had Corona me toch te pakken gekregen. Onze afspraak werd uitgesteld. ‘Wij zoeken een ander mooi moment’, appte Adri. Dat moment is er nooit gekomen. Adri overleed op 17 maart 2023. Een ander Nederland In een vorige aflevering van De Leunstoel memoreerde ik mijn betrokkenheid bij het streven van Adri Duivesteijn die, toen hij namens de PvdA lid was van de Tweede Kamer, onder de naam ‘Een Ander Nederland’ een nauwe samenwerking met GroenLinks en SP probeerde te realiseren. Onlangs kreeg ik, als PvdA-lid, een mail van Frans Timmermans waar tot mijn verrassing als kop ook ‘Een ander Nederland’ boven stond. ‘We zien dat er een alternatief is. Dat een ander Nederland mogelijk is. Een Nederland waar mensen meer zekerheid hebben, met een inkomen waarvan ze kunnen rondkomen, zonder een onzeker en onrechtvaardig toeslagensysteem. Waar we ons niet neerleggen bij de armoede en een eerlijke bijdrage vragen van hen die het kunnen dragen. Waar we verdere bezuinigen op zorg, onderwijs en sociale zekerheid voorkomen. Waar we voorrang geven aan de volksgezondheid boven de winsten van aandeelhouders. Waar we als goede erflaters zorg dragen voor een schone planeet. Waar iedereen zich thuis voelt, want Nederland is van ons allemaal.’ Adri verwoordde dat samen met Leo Platvoet (GroenLinks) en Tiny Kox (SP) bijna twintig jaar geleden in de Volkskrant (12 maart 2005) vrijwel hetzelfde: ‘Wij willen een ander Nederland met een ander politiek klimaat, waarin niet de behoudzucht regeert, maar de nieuwsgierigheid. Niet alleen de keuzevrijheid, maar ook de solidariteit. Waar burgers niet om hun afkomst worden buitengesloten, maar volop mogelijkheden krijgen om mee te doen. Een land waarin niet voortdurend deuren gesloten, maar geopend worden. Een land dat zijn bewoners hoop geeft in plaats van zorgen baart. Een land waarin iedereen ook echt telt. Dat is een ander Nederland dan we nu om ons heen zien ontstaan. Want dat is een wereld waarin cynisme en onverschilligheid ruim baan krijgen. Waar mededogen een schaars goed en solidariteit een ouderwets woord is geworden. Dat moet anders. Dat kan anders. Die opdracht is actueler dan ooit voor progressief Nederland.’ In die twintig jaar zijn we dus niet bijster veel opgeschoten. In tegendeel. Het radicaal-rechtse canaille dat dit kabinet is binnengeschoven overtreft mijn somberste verwachtingen. Eén ding is anders: de samenwerking met GroenLinks is nu zo hecht dat er zelfs een fusie in het verschiet lijkt te liggen. Adri had daar echter zo zijn bedenken over. Toen GroenLinks en PvdA tijdens de formatiebesprekingen over Rutte IV ineens als één partij gingen functioneren omdat CDA en VVD niet met beide partijen wilden onderhandelen, twitterde hij op 20 augustus 2021: ‘VVD en CDA eisen blokvorming van TK- fracties PvdA en GroenLinks in een nieuwe coalitie. En de fracties lijken daarin mee te gaan. Kortom het einde van de PvdA is ingezet. Weg geschiedenis, traditie en sociaal democratie. Politiek wordt gewoon links of rechts-liberalisme. Jammer!’ Volgens Adri bestaan er tussen beide partijen grote cultuurverschillen. ‘En beiden zijn ze de moeite waard. Vaak vullen zij elkaar aan, maar de twee zijn nadrukkelijk niet één partij met een gelijk gedachtengoed.’ In Frankrijk In Frankrijk lijkt ondertussen een opmars van radicaal-rechts te zijn gestuit door een strategische linkse samenwerking: ‘Le Nouveau Front Populaire’. Is dat een voorbeeld voor Nederland? Behalve dat ons evenredige kiesstelsel een dergelijke samenwerking niet ‘afdwingt’, lijkt het me contraproductief om met Nederlandse varianten op de linkse Poetinvriend Mélenchon samen te werken. Het moet toch mogelijk zijn om een stevig klimaatbeleid te bepleiten zonder samen te gaan met soepgooiers en snelwegklevers? Het moet toch mogelijk zijn om Israëls oorlogspolitiek te bekritiseren zonder gemene zaak te maken met Hamas? In deze barre tijden dank ik dat het streven naar ‘Een Ander Nederland’ meer gebaat is bij samenwerking tussen middenpartijen als PvdA/GroenLinks, CDA, ChristenUnie en D66 dan met SP en PvdD. (En zelfs met de VVD als iemand als Eric van der Burg daar de toon aangeeft.) Maar misschien ben ik op mijn ouwe dag wel vreselijk conservatief geworden. In De Leunstoel haal ik een aantal herinneringen op aan mijn ervaringen met Adri. Ik ga hierbij vooral af op mijn eigen herinneringen, ondersteund door 'Vanzelfsprekend maar niet normaal', het uitstekende boek over Adri van Winfred en Annelies Haase (2019), Adri's website die nog steeds in de lucht is - https://www.adriduivesteijn.nl/, Adri's boek 'Het Haagse stadhuis, bouwen in een slangenkuil' (SUN, 1994) en de documenten die ik nog op een harde schijf heb staan uit de periode dat ik voor hem werkte toen hij Tweede Kamerlid was (januari 2005 - mei 2006). ---------- De illustraties komen van Wikimedia Commons.

meer Willem Minderhout - meer "In de polder" -

Beschouwingen > In de polder
Adri en de linkse samenwerking	Willem Minderhout
Een jaar geleden overleed PvdA-coryfee Adri Duivesteijn, voormalig Tweede Kamerlid en wethouder in Den Haag en Almere. In mijn oude whatsapp berichten lees ik dat ik op 13 oktober 2022 bij Adri langs zou gaan om bij een kop koffie weer eens bij te praten. Het volgende bericht dat ik naar Adri stuurde was een foto van een Covid-test. Positief. Ondanks alle vaccinaties had Corona me toch te pakken gekregen. Onze afspraak werd uitgesteld. ‘Wij zoeken een ander mooi moment’, appte Adri. Dat moment is er nooit gekomen. Adri overleed op 17 maart 2023. Een ander Nederland In een vorige aflevering van De Leunstoel memoreerde ik mijn betrokkenheid bij het streven van Adri Duivesteijn die, toen hij namens de PvdA lid was van de Tweede Kamer, onder de naam ‘Een Ander Nederland’ een nauwe samenwerking met GroenLinks en SP probeerde te realiseren. Onlangs kreeg ik, als PvdA-lid, een mail van Frans Timmermans waar tot mijn verrassing als kop ook ‘Een ander Nederland’ boven stond. ‘We zien dat er een alternatief is. Dat een ander Nederland mogelijk is. Een Nederland waar mensen meer zekerheid hebben, met een inkomen waarvan ze kunnen rondkomen, zonder een onzeker en onrechtvaardig toeslagensysteem. Waar we ons niet neerleggen bij de armoede en een eerlijke bijdrage vragen van hen die het kunnen dragen. Waar we verdere bezuinigen op zorg, onderwijs en sociale zekerheid voorkomen. Waar we voorrang geven aan de volksgezondheid boven de winsten van aandeelhouders. Waar we als goede erflaters zorg dragen voor een schone planeet. Waar iedereen zich thuis voelt, want Nederland is van ons allemaal.’ Adri verwoordde dat samen met Leo Platvoet (GroenLinks) en Tiny Kox (SP) bijna twintig jaar geleden in de Volkskrant (12 maart 2005) vrijwel hetzelfde: ‘Wij willen een ander Nederland met een ander politiek klimaat, waarin niet de behoudzucht regeert, maar de nieuwsgierigheid. Niet alleen de keuzevrijheid, maar ook de solidariteit. Waar burgers niet om hun afkomst worden buitengesloten, maar volop mogelijkheden krijgen om mee te doen. Een land waarin niet voortdurend deuren gesloten, maar geopend worden. Een land dat zijn bewoners hoop geeft in plaats van zorgen baart. Een land waarin iedereen ook echt telt. Dat is een ander Nederland dan we nu om ons heen zien ontstaan. Want dat is een wereld waarin cynisme en onverschilligheid ruim baan krijgen. Waar mededogen een schaars goed en solidariteit een ouderwets woord is geworden. Dat moet anders. Dat kan anders. Die opdracht is actueler dan ooit voor progressief Nederland.’ In die twintig jaar zijn we dus niet bijster veel opgeschoten. In tegendeel. Het radicaal-rechtse canaille dat dit kabinet is binnengeschoven overtreft mijn somberste verwachtingen. Eén ding is anders: de samenwerking met GroenLinks is nu zo hecht dat er zelfs een fusie in het verschiet lijkt te liggen. Adri had daar echter zo zijn bedenken over. Toen GroenLinks en PvdA tijdens de formatiebesprekingen over Rutte IV ineens als één partij gingen functioneren omdat CDA en VVD niet met beide partijen wilden onderhandelen, twitterde hij op 20 augustus 2021: ‘VVD en CDA eisen blokvorming van TK- fracties PvdA en GroenLinks in een nieuwe coalitie. En de fracties lijken daarin mee te gaan. Kortom het einde van de PvdA is ingezet. Weg geschiedenis, traditie en sociaal democratie. Politiek wordt gewoon links of rechts-liberalisme. Jammer!’ Volgens Adri bestaan er tussen beide partijen grote cultuurverschillen. ‘En beiden zijn ze de moeite waard. Vaak vullen zij elkaar aan, maar de twee zijn nadrukkelijk niet één partij met een gelijk gedachtengoed.’ In Frankrijk In Frankrijk lijkt ondertussen een opmars van radicaal-rechts te zijn gestuit door een strategische linkse samenwerking: ‘Le Nouveau Front Populaire’. Is dat een voorbeeld voor Nederland? Behalve dat ons evenredige kiesstelsel een dergelijke samenwerking niet ‘afdwingt’, lijkt het me contraproductief om met Nederlandse varianten op de linkse Poetinvriend Mélenchon samen te werken. Het moet toch mogelijk zijn om een stevig klimaatbeleid te bepleiten zonder samen te gaan met soepgooiers en snelwegklevers? Het moet toch mogelijk zijn om Israëls oorlogspolitiek te bekritiseren zonder gemene zaak te maken met Hamas? In deze barre tijden dank ik dat het streven naar ‘Een Ander Nederland’ meer gebaat is bij samenwerking tussen middenpartijen als PvdA/GroenLinks, CDA, ChristenUnie en D66 dan met SP en PvdD. (En zelfs met de VVD als iemand als Eric van der Burg daar de toon aangeeft.) Maar misschien ben ik op mijn ouwe dag wel vreselijk conservatief geworden. In De Leunstoel haal ik een aantal herinneringen op aan mijn ervaringen met Adri. Ik ga hierbij vooral af op mijn eigen herinneringen, ondersteund door 'Vanzelfsprekend maar niet normaal', het uitstekende boek over Adri van Winfred en Annelies Haase (2019), Adri's website die nog steeds in de lucht is - https://www.adriduivesteijn.nl/, Adri's boek 'Het Haagse stadhuis, bouwen in een slangenkuil' (SUN, 1994) en de documenten die ik nog op een harde schijf heb staan uit de periode dat ik voor hem werkte toen hij Tweede Kamerlid was (januari 2005 - mei 2006). ---------- De illustraties komen van Wikimedia Commons.
© 2024 Willem Minderhout

	powered by CJ2