Het meest opvallende museum in Lüneburg is het ‘Ostpreusziches Landesmuseum mit Deutschbaltische abteilung’: het is dus een museum over een gebied dat vrij ver van Lüneburg af ligt en nu niet meer tot Duitsland behoort. Tot het eind van de Tweede wereldoorlog was het een Duits gebied en het heeft in de Duitse geschiedenis een rol gespeeld als onderdeel van het Pruisen waaruit het Duitse keizerrijk is ontstaan. Het museum heeft veel contacten met instellingen uit de landen waartoe het gebied nu behoort: Polen, Rusland en Litouwen. Voor de ‘Deutschbaltische abteilung’  gaat het dan ook om Estland en Letland.

Bij de ingang staat een beeld dat de kunstenaar Hubertus von der Golz, die in 1941 in Oost-Pruisen werd geboren, ruim veertig jaar later maakte van zijn vader. Het beeld staat symbool voor de 14 miljoen vluchtelingen die in 1945 uit de Oostelijke Duitse gebieden en andere Oost-Europese regio’s kwamen en in die tijd zorgden voor een verdubbeling van het inwonersaantal van Lüneburg.

Het museum toont veel informatie over de door de Duitsers veroverde gebieden. De aandacht gaat vooral uit naar barnsteen, bossen en dieren maar aan de oorspronkelijke bewoners wordt verbazend weinig aandacht besteed. Het gaat dus, overigens wel te begrijpen, alleen over de geschiedenis van de Duitsers in dat gebied. Onderwerpen als de ontmoetingen met Napoleon en de stoeterij waar de beroemde Trakhener Paarden gefokt werden, worden gedetailleerd uitgelicht.

Veel aandacht gaat naar het voor die tijd opvallend ruimdenkende klimaat in de toenmalige hoofdstad Koningsbergen, de stad van Immanuel Kant. Aan Kant is dit jaar een aparte tentoonstelling gewijd met de nadruk op zijn leven in de stad. Bij de doorgang naar het Brouwerijmuseum dat aan het museum vast zit hangt een verhaaltje met de kop: ‘Kant gegen das Bier’ waaruit duidelijk wordt dat hij dat maar een verderfelijke drank vond: van iemand die in de beste jaren van zijn leven overleden was zei Kant: ‘Hij heeft vermoedelijk bier gedronken’.  

Tijdens het interbellum lag Oost-Pruisen afgescheiden van het ‘Reich’. In de museumcollectie wordt heel veel aandacht aan de toenmalige plattelandsbevolking besteed. Het hoge niveau van landbouw en veeteelt wordt benadrukt. Oost-Pruisen lijkt erg veel op ons land in die tijd. Het doet soms denken aan de collectie van het Fries Landbouwmuseum. Overigens waren er altijd al contacten tussen Oost-Pruisen en Nederland: een waterweg van zo’n honderd kilometer in het Poolse Masurengebied is aangelegd door een Nederlandse ingenieur. Windmolens zijn er ook een gewoon verschijnsel.

Afgesloten wordt met een uitgebreide verzameling van vooral schilderkunst met als belangrijkste namen van kunstenaars uit dat gebied Lovis Corinth en Käthe Kollwitz.

De Duitsbaltische afdeling legt weer meer de nadruk op de bekende, vaak adellijke families die hier hun landgoederen hadden en laat het goede leven van de maatschappelijke bovenlaag zien. Overigens had de grote Duitse schrijver Thomas Mann een zomerhuis aan de Oostzeekust bij Nidden.  

-----------

De plaatjes zijn geleverd door de auteur. Het beeld staat bij de voordeur, de kop is van Kant.