archiefvorig nr.lopend nr.

Nummer 18
Jaargang 21
27 juni 2024
Nummer 19 verschijnt op
11 juli 2024
Beschouwingen > De verbazing delen printen terug
Fred beklom de Kilimanjaro... op klompen Jack Luiten

2118BS Kilimanjaro1‘Laat alle klimaatactivisten vanaf nu op klompen lopen’

Bij sterke verhalen hoort meestal een korreltje zout. Bij een héél sterk verhaal zijn een ‘ja ja’ en een minzame glimlach genoeg om je ongeloof te laten blijken. Maar hij heeft het écht gedaan: eind vorig jaar beklom hij de Kilimanjaro  (5.895 m) in Tanzania.......op klompen. Onvoorstelbaar, maar echt waar. Hij is vrijwel zeker de enige ter wereld, die dit kunstje heeft geflikt.
Fred Onderwater (54) uit Zoeterwoude moet er zelf ook een beetje om lachen. Zeker als hij in gedachten teruggaat naar het moment, dat zijn berggids zijn houten schoenen zag. ´Hij schrok, hij had er eerst helemaal geen vertrouwen in. Na lang praten mocht ik het proberen, nadat ik had beloofd om ook mijn reserveschoenen mee te nemen. Maar ik heb ze niet nodig gehad’.

Ambassadeur

Zijn leven lang al is Fred verknocht aan klompen. Van jongs af aan droeg hij ze, al werd hij soms uitgelachen. Hij mag intussen wel dé klompenambassadeur van de lage landen worden genoemd. Het liefst was hij zélf klompenmaker geworden. ‘Ik wilde graag in de leer bij Koos Vreeswijk uit hetzelfde dorp, een van de laatste klompenmakers in deze regio. Is niet gelukt. Koos is intussen 89 jaar en maakt nog steeds klompen. Met de hand.’  
Tot in de jaren zestig liepen veel mensen op klompen, vooral op het platteland. Als het aan vegetariër Fred ligt, gaan vanaf nu alle klimaatactivisten op klompen lopen. ´De klomp wordt van lokaal, snelgroeiend wilgenhout gemaakt. Het is een CO2-neutraal product en als ze versleten zijn kun je ze gewoon in de natuur achterlaten. Heel milieuvriendelijk dus.’

Tovenarij

Een klomp moet wel pássen, legt Fred uit: ‘Koos had ze op maat gemaakt, maar ze voelden op mijn wreef toch wat oncomfortabel aan. Eerst zelf wat geprobeerd met schuren en zo. Lukte niet, dus terug naar Koos. Hij keek ernaar, verrichtte een paar handelingen en zei ‘ga maar een stukkie wandelen’. Het was net tovenarij. Ze zaten gelijk goed, echt werk van een groot vakman.’
‘Ik vind het fijn om ze te dragen. Ze lopen lekker, je kunt ze gemakkelijk aan- en uitrekken. En ze zitten altijd goed. Ook op die berg. De2118BD Kilimanjaro2 enige angst was, dat een klomp op de rotsen tussen een spleet vast kwam te zitten. Is niet gebeurd´ Trots pakt hij een ‘Kilimanjaro-klomp’, die op de schoorsteen staat. Een mengsel van zand en klei van de hoogste berg van Afrika plakt er nog aan. Hij laat het er voorlopig aan zitten.

Zijn klimgroep deed er zeven dagen over om de top te bereiken. Onderweg moesten ze door water en sneeuw banjeren, dus was een soort waterdicht verlengstuk nodig, dat op de klompen bevestigd moest worden. Hij zocht overal naar geschikt plakmateriaal, maar vergeefs. Of het hechtte niet goed, of het liet vocht door. Totdat zijn gedachten teruggingen naar de jeugdkampen van vroeger, toen zijn  moeder een stukje pleister met z’n naam plakte in de kraag van zijn kleren en ook op z’n vork en mes. Die plakkers van Leukoplast zaten er toen máánden later soms nog op. Dus dat maar geprobeerd en warempel, hartstikke vast en waterdicht.

Véél afzien

Over de tocht zelf – hij beklom de berg samen met zijn dochters Fientje en Hanne – kan hij eindeloos vertellen. Over de indrukwekkende landschappen, de savannes, de jungle, de besneeuwde berghellingen én de grote temperatuurverschillen: in één week van plus veertig naar min twintig graden. Over hoogteziekte, misselijkheid en over véél afzien. Het laatste stukje tijdens een sneeuwstorm ging voetje voor voetje. Maar ze haalden het alle drie. Beide tieners leverden daarmee eveneens een prestatie van formaat.
Klompenmaker Koos is zijn held, want hij maakt de beste klompen. Vreeswijk is de derde generatie van dit helaas uitstervende beroep en zijn familie heeft een eeuw lang zowat de hele regio van klompen voorzien. In zijn werkplaats aan huis geeft hij nog steeds demonstraties. De ambassadeur in Fred ontwaakt weer. ´Als je hem bezig ziet, word je stil. Wat een vakmanschap, wat een toewijding. Klompen zijn geweldig, daar moeten we als Nederlanders trots op zijn. Je kunt alles op je klompen, het ultieme bewijs heb ik geleverd.´

Fred houdt echt van klompen en dat zal nooit veranderen. En dat heeft hij mede te danken aan Koos.

----------

De foto's zijn van de auteur.



© 2024 Jack Luiten meer Jack Luiten - meer "De verbazing" -
Beschouwingen > De verbazing
Fred beklom de Kilimanjaro... op klompen Jack Luiten
2118BS Kilimanjaro1‘Laat alle klimaatactivisten vanaf nu op klompen lopen’

Bij sterke verhalen hoort meestal een korreltje zout. Bij een héél sterk verhaal zijn een ‘ja ja’ en een minzame glimlach genoeg om je ongeloof te laten blijken. Maar hij heeft het écht gedaan: eind vorig jaar beklom hij de Kilimanjaro  (5.895 m) in Tanzania.......op klompen. Onvoorstelbaar, maar echt waar. Hij is vrijwel zeker de enige ter wereld, die dit kunstje heeft geflikt.
Fred Onderwater (54) uit Zoeterwoude moet er zelf ook een beetje om lachen. Zeker als hij in gedachten teruggaat naar het moment, dat zijn berggids zijn houten schoenen zag. ´Hij schrok, hij had er eerst helemaal geen vertrouwen in. Na lang praten mocht ik het proberen, nadat ik had beloofd om ook mijn reserveschoenen mee te nemen. Maar ik heb ze niet nodig gehad’.

Ambassadeur

Zijn leven lang al is Fred verknocht aan klompen. Van jongs af aan droeg hij ze, al werd hij soms uitgelachen. Hij mag intussen wel dé klompenambassadeur van de lage landen worden genoemd. Het liefst was hij zélf klompenmaker geworden. ‘Ik wilde graag in de leer bij Koos Vreeswijk uit hetzelfde dorp, een van de laatste klompenmakers in deze regio. Is niet gelukt. Koos is intussen 89 jaar en maakt nog steeds klompen. Met de hand.’  
Tot in de jaren zestig liepen veel mensen op klompen, vooral op het platteland. Als het aan vegetariër Fred ligt, gaan vanaf nu alle klimaatactivisten op klompen lopen. ´De klomp wordt van lokaal, snelgroeiend wilgenhout gemaakt. Het is een CO2-neutraal product en als ze versleten zijn kun je ze gewoon in de natuur achterlaten. Heel milieuvriendelijk dus.’

Tovenarij

Een klomp moet wel pássen, legt Fred uit: ‘Koos had ze op maat gemaakt, maar ze voelden op mijn wreef toch wat oncomfortabel aan. Eerst zelf wat geprobeerd met schuren en zo. Lukte niet, dus terug naar Koos. Hij keek ernaar, verrichtte een paar handelingen en zei ‘ga maar een stukkie wandelen’. Het was net tovenarij. Ze zaten gelijk goed, echt werk van een groot vakman.’
‘Ik vind het fijn om ze te dragen. Ze lopen lekker, je kunt ze gemakkelijk aan- en uitrekken. En ze zitten altijd goed. Ook op die berg. De2118BD Kilimanjaro2 enige angst was, dat een klomp op de rotsen tussen een spleet vast kwam te zitten. Is niet gebeurd´ Trots pakt hij een ‘Kilimanjaro-klomp’, die op de schoorsteen staat. Een mengsel van zand en klei van de hoogste berg van Afrika plakt er nog aan. Hij laat het er voorlopig aan zitten.

Zijn klimgroep deed er zeven dagen over om de top te bereiken. Onderweg moesten ze door water en sneeuw banjeren, dus was een soort waterdicht verlengstuk nodig, dat op de klompen bevestigd moest worden. Hij zocht overal naar geschikt plakmateriaal, maar vergeefs. Of het hechtte niet goed, of het liet vocht door. Totdat zijn gedachten teruggingen naar de jeugdkampen van vroeger, toen zijn  moeder een stukje pleister met z’n naam plakte in de kraag van zijn kleren en ook op z’n vork en mes. Die plakkers van Leukoplast zaten er toen máánden later soms nog op. Dus dat maar geprobeerd en warempel, hartstikke vast en waterdicht.

Véél afzien

Over de tocht zelf – hij beklom de berg samen met zijn dochters Fientje en Hanne – kan hij eindeloos vertellen. Over de indrukwekkende landschappen, de savannes, de jungle, de besneeuwde berghellingen én de grote temperatuurverschillen: in één week van plus veertig naar min twintig graden. Over hoogteziekte, misselijkheid en over véél afzien. Het laatste stukje tijdens een sneeuwstorm ging voetje voor voetje. Maar ze haalden het alle drie. Beide tieners leverden daarmee eveneens een prestatie van formaat.
Klompenmaker Koos is zijn held, want hij maakt de beste klompen. Vreeswijk is de derde generatie van dit helaas uitstervende beroep en zijn familie heeft een eeuw lang zowat de hele regio van klompen voorzien. In zijn werkplaats aan huis geeft hij nog steeds demonstraties. De ambassadeur in Fred ontwaakt weer. ´Als je hem bezig ziet, word je stil. Wat een vakmanschap, wat een toewijding. Klompen zijn geweldig, daar moeten we als Nederlanders trots op zijn. Je kunt alles op je klompen, het ultieme bewijs heb ik geleverd.´

Fred houdt echt van klompen en dat zal nooit veranderen. En dat heeft hij mede te danken aan Koos.

----------

De foto's zijn van de auteur.

© 2024 Jack Luiten
powered by CJ2