De tekentafel door Arie de Jong


		archiefvorig nr.lopend nr.
			Nummer 17 Jaargang 21 13 juni 2024 Nummer 19 verschijnt op 11 juli 2024

Beschouwingen > Beelden uit soberder tijden		delen printen terug


	De tekentafel	Arie de Jong
	Zonder speciale aanleiding gingen mijn gedachten terug naar de tijd dat ik een tekentafel had. Ik studeerde civiele techniek, we hebben het over een halve eeuw geleden, en dan had je een tekentafel nodig. De aanschaf van zo’n tekentafel werd gemakkelijk gemaakt, want de studiefinanciering vergoedde eenmaal vierhonderd gulden voor de aanschaf ervan. Wat behelsde een tekentafel? De tafel Het onderstel was van staal en kon worden ingeklapt. Op het onderstel was een constructie waarop je het tekenbord schroefde. Dat moest namelijk stevig vastzitten. Daarbij was er ook nog een contragewicht verbonden aan die constructie en kon je het geheel verstellen met een voetpedaal. Het tekenbord was behoorlijk groot, ik denk iets van 130 maal 100 centimeter, en daar kon je dan een liniaal-constructie op bewegen. In een frame zaten onder een hoek van 90º twee linialen. Die constructie kon je draaien, met stops om ze in een hoek van 30º of 45º te plaatsen. Ik hoop dat het allemaal een beetje duidelijk is. Op het tekenbord kon je dan een vel tekenpapier plakken (met breed sellotape in de hoeken. Een tekening, bijvoorbeeld van staalprofielen of een brug, zette je eerst op in potlood, om die dan met Oost-Indische inkt vast te leggen. Als de tafel uitgeklapt stond nam die veel ruimte in op je studentenkamer. Volgens mij werkte je er staande aan, dan kon je overal goed bij. Jaren later, met de opkomst van computers met hulpprogramma’s voor constructeurs raakte de tekentafel gaandeweg in onbruik. Ik denk dat architecten er nog het langst op bezig zijn geweest en je ziet ze nog wel op architectenbureaus. De liniaal Waar je ook niet zonder kon als student voor een technische studie was de rekenliniaal. Dat was een vernuftig instrument met schuiven die het mogelijk maakten snel een berekening te maken. Ingenieurs waren niet al te erg van precisie achter de komma. Voor het berekenen van krachten in een constructie was het heel geschikt, maar je kon ook lekker aan de gang met logaritmische berekeningen. Je moest de rekenliniaal bij je hebben bij allerlei tentamens, want dat maakte snelle berekeningen mogelijk. De computer Nu we het hebben over de oude doos voor een civieltechnische student mag de aandacht voor het gebruik van de computer niet ontbreken. In Delft, in het Rekencentrum, stond een enorme computer. We hebben het over het begin van de jaren zeventig. Die computer duidde je met de liefkozende titel van mainframe. Dit volumineuze vehikel stond in een beschermde ruimte van het Rekencentrum en je mocht daar als student niet bij. De bedoeling was dat je als student zelf programma’s moest maken en die legde je dan vast met speciale typemachines op ponskaarten. Aan het einde van de middag leverde je het stapeltje ponskaarten in en de volgende ochtend had de computer het programma afgewerkt. Als je het goed had gedaan kreeg je uitkomsten van de berekeningen. Als je fouten had gemaakt, dan spuugde de computer de vellen papier uit met het aangeven waar de fouten waren geregistreerd. Kon je weer achter de typemachine om ponskaarten te vernieuwen en de volgende nacht de computer weer voor je te laten werken. Opzoeken Als je wat nodig had uit de universiteitsbibliotheek, dan was men in die van Delft al overgestapt op een robot om de publicatie op te zoeken. Je voerde de zoekopdracht in op een apparaat en een half uur later kon je de publicatie ophalen. Ik haalde ook wel eens iets in de Leidse universiteitsbibliotheek, en daar ging een medewerker nog zelf het depot in om iets voor je op te halen. Die tekentafel heb ik niet meer. Hoewel ik die na mijn studie niet meer nodig had, kon ik er moeilijk afscheid van nemen. Het ding was natuurlijk ook onverslijtbaar. Het tekenbord heb ik nog wel een poosje gehouden, omdat het handig was om je creativiteit mee bot te vieren: tekenpapier er op plakken en aan de slag. Toen die creativiteit bij mij opdroogde of ik er gewoon geen tijd meer voor had, heb ik ook dat bord van de hand gedaan. Het voelde als een opluchting dat ik de tekentafel met toebehoren kwijt was. Het scheelde ook heel wat ruimte. -------- Tekentafel en vuilnisbak komen van Wikipedia Commons. Henk Klaren heeft de tafel in de bak gestopt.

meer Arie de Jong - meer "Beelden uit soberder tijden" -

Beschouwingen > Beelden uit soberder tijden
De tekentafel	Arie de Jong
Zonder speciale aanleiding gingen mijn gedachten terug naar de tijd dat ik een tekentafel had. Ik studeerde civiele techniek, we hebben het over een halve eeuw geleden, en dan had je een tekentafel nodig. De aanschaf van zo’n tekentafel werd gemakkelijk gemaakt, want de studiefinanciering vergoedde eenmaal vierhonderd gulden voor de aanschaf ervan. Wat behelsde een tekentafel? De tafel Het onderstel was van staal en kon worden ingeklapt. Op het onderstel was een constructie waarop je het tekenbord schroefde. Dat moest namelijk stevig vastzitten. Daarbij was er ook nog een contragewicht verbonden aan die constructie en kon je het geheel verstellen met een voetpedaal. Het tekenbord was behoorlijk groot, ik denk iets van 130 maal 100 centimeter, en daar kon je dan een liniaal-constructie op bewegen. In een frame zaten onder een hoek van 90º twee linialen. Die constructie kon je draaien, met stops om ze in een hoek van 30º of 45º te plaatsen. Ik hoop dat het allemaal een beetje duidelijk is. Op het tekenbord kon je dan een vel tekenpapier plakken (met breed sellotape in de hoeken. Een tekening, bijvoorbeeld van staalprofielen of een brug, zette je eerst op in potlood, om die dan met Oost-Indische inkt vast te leggen. Als de tafel uitgeklapt stond nam die veel ruimte in op je studentenkamer. Volgens mij werkte je er staande aan, dan kon je overal goed bij. Jaren later, met de opkomst van computers met hulpprogramma’s voor constructeurs raakte de tekentafel gaandeweg in onbruik. Ik denk dat architecten er nog het langst op bezig zijn geweest en je ziet ze nog wel op architectenbureaus. De liniaal Waar je ook niet zonder kon als student voor een technische studie was de rekenliniaal. Dat was een vernuftig instrument met schuiven die het mogelijk maakten snel een berekening te maken. Ingenieurs waren niet al te erg van precisie achter de komma. Voor het berekenen van krachten in een constructie was het heel geschikt, maar je kon ook lekker aan de gang met logaritmische berekeningen. Je moest de rekenliniaal bij je hebben bij allerlei tentamens, want dat maakte snelle berekeningen mogelijk. De computer Nu we het hebben over de oude doos voor een civieltechnische student mag de aandacht voor het gebruik van de computer niet ontbreken. In Delft, in het Rekencentrum, stond een enorme computer. We hebben het over het begin van de jaren zeventig. Die computer duidde je met de liefkozende titel van mainframe. Dit volumineuze vehikel stond in een beschermde ruimte van het Rekencentrum en je mocht daar als student niet bij. De bedoeling was dat je als student zelf programma’s moest maken en die legde je dan vast met speciale typemachines op ponskaarten. Aan het einde van de middag leverde je het stapeltje ponskaarten in en de volgende ochtend had de computer het programma afgewerkt. Als je het goed had gedaan kreeg je uitkomsten van de berekeningen. Als je fouten had gemaakt, dan spuugde de computer de vellen papier uit met het aangeven waar de fouten waren geregistreerd. Kon je weer achter de typemachine om ponskaarten te vernieuwen en de volgende nacht de computer weer voor je te laten werken. Opzoeken Als je wat nodig had uit de universiteitsbibliotheek, dan was men in die van Delft al overgestapt op een robot om de publicatie op te zoeken. Je voerde de zoekopdracht in op een apparaat en een half uur later kon je de publicatie ophalen. Ik haalde ook wel eens iets in de Leidse universiteitsbibliotheek, en daar ging een medewerker nog zelf het depot in om iets voor je op te halen. Die tekentafel heb ik niet meer. Hoewel ik die na mijn studie niet meer nodig had, kon ik er moeilijk afscheid van nemen. Het ding was natuurlijk ook onverslijtbaar. Het tekenbord heb ik nog wel een poosje gehouden, omdat het handig was om je creativiteit mee bot te vieren: tekenpapier er op plakken en aan de slag. Toen die creativiteit bij mij opdroogde of ik er gewoon geen tijd meer voor had, heb ik ook dat bord van de hand gedaan. Het voelde als een opluchting dat ik de tekentafel met toebehoren kwijt was. Het scheelde ook heel wat ruimte. -------- Tekentafel en vuilnisbak komen van Wikipedia Commons. Henk Klaren heeft de tafel in de bak gestopt.
© 2024 Arie de Jong

	powered by CJ2