archiefvorig nr.lopend nr. |
||||
|
|||||||||||||||||||||||||||||
Beschouwingen > Het leven zelf | ||||
Zorg voor elkaar: de portemonnee * | Arie de Jong | |||
Helaas gaat de publieke discussie over zorg vaak over geld. Zoals: hoeveel hebben we er voor over om de overlijdensdatum van iemand uit te stellen? Zo cru wordt die vraag niet gesteld, maar daar gaat het soms, of zelfs vaak, eigenlijk wel om. Doodgaan is niet leuk, vooral als het om je naasten gaat, bij kinderen is het schrijnend. Of voor opgroeiende kinderen die een trauma oplopen van de dood van een ouder, en te maken krijgen met maanden dat de ouder zwaar ziek is en alles draait om die ziekte. Als iemand weer beter wordt, dan krijgt het meestal wel een goede plaats, zeggen mensen dat het ze ‘dichter bij elkaar heeft gebracht’. Hier gaat het er om dat iemand een vreselijke ziekte heeft waaraan je dood kunt gaan, na een maandenlange of jarenlange lijdensweg. Medicijnen kunnen helpen om de overlijdensdatum wat verder te leggen in de tijd. Geen punt bij medicijnen die weinig kosten. Denk aan bloeddrukverlagers. Het is andere koek als die medicijnen, of een medische behandeling, bloedduur zijn. In de kerstbijlage van de Volkskrant stond een gesprek met Leonie Janssen-Jansen, die er zelfs rekening mee hield dat onder de weergave van het gesprek kon komen te staan dat ze inmiddels overleden was. Ze bleek 42 jaar oud, moeder van twee jonge pubers, haar man trok het niet en was afgehaakt. Met de wetenschap dat de zeer dure medicijnen (eigenlijk boven de kostennorm) haar leven hooguit enkele maanden konden rekken. Hoeveel hebben we er met elkaar voor over om het leven van zo iemand te verlichten, of een paar maanden langer te maken? Waarom is die vraag belangrijk? Omdat we de medicijnen of de medische behandeling met zijn allen betalen via de ziektekostenverzekering. Je kunt dit beredeneren vanuit de samenleving, maar Leonie Janssen-Jansen redeneert uiteraard vanuit haar persoonlijke situatie. Elke maand die ze langer leeft, is ze langer de dierbare voor haar kinderen. Ze weet dat het veel geld kost, maar ze heeft er alles aan gedaan de behandeling te krijgen. Een redenering die vaak wordt aangehangen is dat je iemands leven ‘tegen elke prijs’ moet redden. Vreemd is dat dit argument selectief wordt gebruikt. Dus als je man en paard kunt noemen, iemand die je kent, dan gaat het op. Als het abstract is, dan wordt het niet doorgetrokken. Voorbeeld: als je de fijnstof die door het verkeer, de industrie en dergelijke wordt geproduceerd weet te halveren, dan scheelt dat duizenden sterfgevallen per jaar. Om op die manier abstract te denken, wordt overgelaten aan de overheid en de politiek, daar hoor je mensen bijna nooit over in discussies. Waar het concreet om gaat: als het een miljoen kost om iemands leven een jaar te verlengen, zijn er dan geen betere manieren om dat miljoen te besteden? Is een miljoen euro om iemands leven een jaar te verlengen maatschappelijk wel verantwoord? Hangt het er van af wat iemands leeftijd, positie, levensstijl is? In dit vreselijke dilemma schijnt tegenwoordig als kantelpunt €80.000,- per jaar te worden gesteld. Als medicijnen of de medische behandeling meer dan dat bedrag kosten per jaar, dan zijn ze te duur. Dat opent de discussie voor een andere vraag. Welke morele verantwoordelijkheid draagt de farmaceutische industrie daarin? Is het ontwikkelen en produceren van medicijnen (en medische handelingen om iemand gezonder te maken of in leven te houden) een gewoon verdienmodel, net als het maken van tafels, wasmiddelen of een auto? Of heb je als farmaceutische industrie een morele verantwoordelijkheid, omdat je je geld verdient aan moreel beladen aangelegenheden? Het lijkt er veel op dat de farmaceutische industrie heel goed beseft dat men te maken heeft met een morele kwestie, maar die het liefst gebruikt als drukmiddel richting overheid en consument om de prijs te betalen. Steeds vaker zullen deze morele kwesties, in relatie tot de prijs, op de maatschappelijke en politieke agenda staan. Veel aandoeningen treffen maar een relatief kleine groep, terwijl de ontwikkeling van een medicijn of behandeling bloedduur is. Wie kunnen we ermee opzadelen om telkens een antwoord te geven als zich zo’n vraag voordoet? ------- Het plaatje is van Katharina Kouwenhoven |
||||
© 2018 Arie de Jong | ||||
powered by CJ2 |