archiefvorig nr.lopend nr. |
||||
|
|||||||||||||||||||||||||||||
Beschouwingen > Het leven zelf | ||||
It was a very good year (Sinatra) | Joep Scholten | |||
Het was een heel bijzonder jaar. Amper veertien was ze, klein en stevig en onweerstaanbaar vrolijk, ze had prachtige grote ogen en als ze lachte scheen de zon. Bijna even oud waren we, ik op de allereerste dag geboren en zij precies 10 maanden later. We kwamen elkaar tegen op het Doetinchems Lyceum. Op een dag fietsten we samen naar huis, een lange vakantie stond voor de deur. Die zomer sloeg ik voor het eerst een arm om haar heen, ik liep over water. Het was een heel bijzonder jaar. Maar zomers gaan voorbij. Vijf jaar later vierden we een examenfeest. Het verdriet was gesleten en ik reed haar naar huis. Honderduit praatte ze, over wat ze van plan was; ze wilde journalistiek studeren. We zoenden, haalden de schade in van vijf jaar ieder zijn eigen weg. Zij verloor een contactlens. En in plaats van elkaar betasten we toen de stoelen waarop we zaten en de vloer van de auto. We deden dat met dezelfde tederheid als waarmee we elkaar hadden aangeraakt. Het had veel weg van voorzichtig zoeken naar wat we kwijt geraakt waren. We bleken te kunnen lachen om het verlies van toen en het geluk van het moment. Het was een heel bijzonder jaar. Ik moest in dienst, verbleef een jaar in het land waardoor haar ouders niet wilden rijden op weg naar hun vakantieadres. In het voorjaar van ‘69 ontving ik een uitnodiging; ze ging zich verloven, niet lang daarna zou ze gaan trouwen. ‘Ik word misschien wel een Jiddische mama,' zei ze lachend en samen waren we blij voor haar. Ze had haar studie afgebroken en zocht een baan. ‘Wat doe jij in militaire dienst?’ vroeg ze, ‘en is dat leuk en … zou ik dat ook kunnen?’ ‘Jij kunt alles,’ heb ik toen geantwoord. Drie weken later kwam er een brief van mijn moeder. Nooit eerder schreef ze er een aan mij en ook daarna zou het niet meer gebeuren. Sindsdien weet ik dat een kazerne ergens aan de rand van een moeras midden in Duitsland een beroerde plek is voor het lezen van een onheilstijding. Op weg naar een sollicitatie was het gebeurd. Jij kunt alles, had ik gezegd. Mijn advies had haar geleid. Dat een mens van verdriet en ontzetting volkomen sprakeloos kan zijn, had ik nooit willen geloven. Nu weet ik dat mensen vaak iets geloven omdat ze geen idee hebben van hoe de werkelijkheid is en …. Joden begraven hun doden snel. Toen nam ik ze dat kwalijk, … in dat jaar dat zo bijzonder was; dat bijzondere zwarte jaar. Daarna gaan dingen zoals ze gaan. Ik dacht heel sterk aan haar toen ik schreef over de 125 uit mijn geboorteplaats die niet terugkeerden. Ik las het verhaal van haar bijzondere vader, en het kostte me geen enkele moeite om haar overdonderende lach en schalkse blik daarbij voor de geest te halen… Maar er was niets tastbaars Nee, ik was volledig afhankelijk van de kracht van mijn herinnering. Tot de laatste zomer. Mijn dochter en ik fietsten door Doetinchem. Ik had zo vaak en zo veel verteld; nu wilde ze wel eens méémaken van hoe en van waar. We leenden een paar oude fietsen bij mijn laatste oom. We waren nog niet op pad of op elke hoek wuifde een herinnering en lagen de verhalen als het ware te wachten om verteld te worden. Zonder bedoeling reden we dezelfde route als ooit met haar, op weg naar een zomervakantie. Maar het grasveld, waar ik voor het eerst mijn arm om haar heen had geslagen, was al jaren geleden omgeploegd. Het was een dag om in te lijsten. Terug bij mijn oom, tegenover van waar ik weet dat ze begraven ligt, zei zijn vrouw plotseling: ‘Er is gesnoeid en als ik de hond uitlaat, kan ik haar graf zien.’ Toen gebeurde het. Bijna veertig jaar na dato stond ik achter een hek en keek tussen de spijlen door. Onder smetteloos wit marmer lag ze daar, geflankeerd door haar vader en haar moeder. Het was een prachtige dag en de zon schitterde zo erg dat je er sprakeloos van werd. Het was een heel bijzonder jaar. Ter herinnering aan Maud Heilbron (geb. 1 nov. 1948, † 11 juni 1969) -------------- De tekening is van Linda Hulshof Meer informatie op: www.lindahulshof.nl |
||||
© 2017 Joep Scholten | ||||
powered by CJ2 |