archiefvorig nr.lopend nr.

Beschouwingen > Brief uit ... delen printen terug
De slag bij Warns Dik Kruithof

1401BS Warns1Verhalen uit het Noorden
In 1345 werd een leger onder leiding van Graaf Willem IV bij Stavoren en Warns verslagen door een Fries leger van boeren en burgers. Holland was in die tijd al lang een erfelijk graafschap, waar de familie van Willem als leenheer van de keizer de macht had. Friesland was een graafschap zonder graaf, afwisselend ondergebracht bij het bisdom Utrecht en Hollandse of andere graven, die er niet in waren geslaagd om hun macht goed te vestigen. De Friese Vrijheid, een vorm van onafhankelijkheid zonder gezag te erkennen, bleef na deze overwinning nog honderdvijftig  jaar bestaan.

Leaver dea as slaef  (Liever dood dan slaaf) staat op de zwerfkei die op het Rode Klif bij Warns is opgericht als monument voor deze overwinning. Ieder jaar op de laatste zaterdag in september wordt daar om 13 uur 45 herdacht dat Friesland zijn vrijheid bevocht.

Dit jaar was ik er voor het eerst. Het was een eenvoudige en rustige herdenking, die in het teken stond van de vereniging en samenwerking van de drie Frieslanden (Ons Friesland, Oost Friesland  en Noord Friesland in Sleeswijk Holstein), gekoppeld aan de activiteiten rond Leeuwarden als Culturele Hoofdstad van Europa. Bahne Bahnsen, de spreker uit Nord Friislon, die namens zijn taalgenoten onderhandelt met de deelstaat Sleeswijk in Kiel en de Bondsregering in Berlijn, hield een mooie toespraak in het Noordfriisk, dat we allemaal met een Engelse vertaling en wat eigen kennis van Fries en Duits prima konden volgen.

Uit zijn toespraak, naar aanleiding van Brexit: “Moeten wij een Frixit vragen? Ik zie sommigen van jullie al glimlachen. Nee, natuurlijk niet, Geen Frixit. Wij Friezen zijn Europeanen en dat zijn we altijd geweest. Wij hebben een geschiedenis van vrede stichten en we zijn geen grenzenbrekers!’ Hij riep wel op tot een formeel gesprek van de drie Frieslanden, om samen bij voorbeeld een gezamenlijke kandidaat te steunen voor het Europees parlement.

De1401BS Warns2 tweede spreker, Arno Ulrichs, gemeenteraadslid uit Aurich, benadrukte de geschiedenis van de Upstalboom als plek van overleg en rechtspraak van de (toen het begon) zeven Frieslanden. Op de plek van de Upstalboom, nu een pyramidevormig monument, stonden toen vier oude eiken en een paar jaar geleden zijn er daar eikels gezocht en vervolgens opgekweekt tot eikjes die nu ook geplant zijn op het Reaklif (en daar ook verkocht werden zodat ze nu overal in Friesland opkomen).

De laatste spreekster Immy Jonkman legde het verband met Leeuwarden Culturele Hoofdstad 2018 en beloofde dat de banden met de andere Frieslanden zeker een plaats krijgen.

Er waren muzikale onderbrekingen van de Friese band  Baldrs Draumar, die ruige Noorse rock speelde met opwekkende Friese teksten.

En we sloten niet af met het Friese Volkslied, waarschijnlijk te nationalistisch, maar met het Heitelân. Hieronder vindt u een eigen vertaling van de eerste twee coupletten, die ik altijd enthousiast zing als we met de auto Friesland weer binnenrijden.  
(De stenen man in de vierde regel slaat op het beeld van Caspar de Robles bij Harlingen, waar hij met twee gezichten over zee en land uitkijkt. Hij was de Spaanse bevelhebber die de waterstaat weer op orde bracht na de Allerheiligenvloed die in 1570 bijna het hele gewest onder water zette).

Waar de dijk het land omarmt
zoals een moedersarm haar kind
waar de wilde zee altijd graag
een hap zou nemen uit Frieslands hart
waar de stenen man zijn ogen
laat gaan over veld en strand
waar men nergens bang voor is
daar is ons lieve vaderland

waar het Rode Klif zo mooi er bij ligt
in de avondzonneschijn
waar het boekweitplantje pronkt
tussen heide en struikgewas in
waar de Oldehove zijn bromtonen
uren ver soms in het rond dreunt
waar een overvloed is aan vee en bloemen
Daar is het allemaal Friese aarde.


-----------
De foto’s zijn van Dik Kruithof


© 2016 Dik Kruithof meer Dik Kruithof - meer "Brief uit ..." -
Beschouwingen > Brief uit ...
De slag bij Warns Dik Kruithof
1401BS Warns1Verhalen uit het Noorden
In 1345 werd een leger onder leiding van Graaf Willem IV bij Stavoren en Warns verslagen door een Fries leger van boeren en burgers. Holland was in die tijd al lang een erfelijk graafschap, waar de familie van Willem als leenheer van de keizer de macht had. Friesland was een graafschap zonder graaf, afwisselend ondergebracht bij het bisdom Utrecht en Hollandse of andere graven, die er niet in waren geslaagd om hun macht goed te vestigen. De Friese Vrijheid, een vorm van onafhankelijkheid zonder gezag te erkennen, bleef na deze overwinning nog honderdvijftig  jaar bestaan.

Leaver dea as slaef  (Liever dood dan slaaf) staat op de zwerfkei die op het Rode Klif bij Warns is opgericht als monument voor deze overwinning. Ieder jaar op de laatste zaterdag in september wordt daar om 13 uur 45 herdacht dat Friesland zijn vrijheid bevocht.

Dit jaar was ik er voor het eerst. Het was een eenvoudige en rustige herdenking, die in het teken stond van de vereniging en samenwerking van de drie Frieslanden (Ons Friesland, Oost Friesland  en Noord Friesland in Sleeswijk Holstein), gekoppeld aan de activiteiten rond Leeuwarden als Culturele Hoofdstad van Europa. Bahne Bahnsen, de spreker uit Nord Friislon, die namens zijn taalgenoten onderhandelt met de deelstaat Sleeswijk in Kiel en de Bondsregering in Berlijn, hield een mooie toespraak in het Noordfriisk, dat we allemaal met een Engelse vertaling en wat eigen kennis van Fries en Duits prima konden volgen.

Uit zijn toespraak, naar aanleiding van Brexit: “Moeten wij een Frixit vragen? Ik zie sommigen van jullie al glimlachen. Nee, natuurlijk niet, Geen Frixit. Wij Friezen zijn Europeanen en dat zijn we altijd geweest. Wij hebben een geschiedenis van vrede stichten en we zijn geen grenzenbrekers!’ Hij riep wel op tot een formeel gesprek van de drie Frieslanden, om samen bij voorbeeld een gezamenlijke kandidaat te steunen voor het Europees parlement.

De1401BS Warns2 tweede spreker, Arno Ulrichs, gemeenteraadslid uit Aurich, benadrukte de geschiedenis van de Upstalboom als plek van overleg en rechtspraak van de (toen het begon) zeven Frieslanden. Op de plek van de Upstalboom, nu een pyramidevormig monument, stonden toen vier oude eiken en een paar jaar geleden zijn er daar eikels gezocht en vervolgens opgekweekt tot eikjes die nu ook geplant zijn op het Reaklif (en daar ook verkocht werden zodat ze nu overal in Friesland opkomen).

De laatste spreekster Immy Jonkman legde het verband met Leeuwarden Culturele Hoofdstad 2018 en beloofde dat de banden met de andere Frieslanden zeker een plaats krijgen.

Er waren muzikale onderbrekingen van de Friese band  Baldrs Draumar, die ruige Noorse rock speelde met opwekkende Friese teksten.

En we sloten niet af met het Friese Volkslied, waarschijnlijk te nationalistisch, maar met het Heitelân. Hieronder vindt u een eigen vertaling van de eerste twee coupletten, die ik altijd enthousiast zing als we met de auto Friesland weer binnenrijden.  
(De stenen man in de vierde regel slaat op het beeld van Caspar de Robles bij Harlingen, waar hij met twee gezichten over zee en land uitkijkt. Hij was de Spaanse bevelhebber die de waterstaat weer op orde bracht na de Allerheiligenvloed die in 1570 bijna het hele gewest onder water zette).

Waar de dijk het land omarmt
zoals een moedersarm haar kind
waar de wilde zee altijd graag
een hap zou nemen uit Frieslands hart
waar de stenen man zijn ogen
laat gaan over veld en strand
waar men nergens bang voor is
daar is ons lieve vaderland

waar het Rode Klif zo mooi er bij ligt
in de avondzonneschijn
waar het boekweitplantje pronkt
tussen heide en struikgewas in
waar de Oldehove zijn bromtonen
uren ver soms in het rond dreunt
waar een overvloed is aan vee en bloemen
Daar is het allemaal Friese aarde.


-----------
De foto’s zijn van Dik Kruithof
© 2016 Dik Kruithof
powered by CJ2