De zin van het leven is verhuld in afasie. Mijn broer Jack wacht op medeoldtimer Howard, om rondjes te lopen op de gang van hun flat. Hij kan zich wegens een recente heupoperatie niet goed voortbewegen, en al helemaal niet de trap gebruiken. En daarom lopen ze elke dag steeds weer hetzelfde, horizontale rondje in hun flat. Jacks vriend heet dus Howard en is een rijke, cynische, wereldlijke en orthodoxe Joodse man. Ik loop achterwaarts, vóór hem in een poging mijn grote verdediger (tijdens mijn hele leven) te beschermen. Hij was altijd de best denkbare grote broer die ik maar had kunnen hebben. Howard is onder de indruk van mijn vaardigheid en vertelt me dat.

Jack zegt tegen hem: ‘Howard je zult wel ergens te horen krijgen dat Alice (zijn vrouw) een eigen zaak is begonnen. Ik kan er moeilijk tegen dat zij nu werkt op dezelfde plaats waar ik moet leven.’ Howard: ‘Wat voor soort zaak ?’ Jack: ‘Je moet al die tienermeisjes gezien hebben, die hier wonen. Zij werken voor Alice, die ze ook een opleiding geeft’. Howard: ‘Welke tienermeisjes ?’ Ik probeer uitleg te geven: ‘Jack bedoelt de leerling-verpleegsters, die de thuiszorg hierheen stuurt’. Jack: ‘Alice gebruikt mij om ze te onderwijzen, Howard ‘. Howard : ‘Waarin onderwijzen ?’. Ik: ‘Zij helpen om hem te wassen en aan te kleden’. Jack nodigt Howard uit om bij hem thee te komen drinken.Vol afgrijzen wijst Howard dat af: ‘Ik kan nu niet, Jack.’

Jack heeft er zeer de pest in dat hij niet kan opstaan en naar bed gaan als hij daar zin in heeft. Nu wordt zijn dag georganiseerd alsof hij een kind is. Hij haat het als Alice een lijst opstelt voor de geriatrische verpleegster die is ingehuurd om overdag op hem te passen. Vandaag heb ik 90 mijl gereden om uit Baltimore te komen en dus ben ik vandaag de oppas. Alice geeft me een lijst van dingen om met Jack te doen. Allereerst de fitness zaal. Daar moet hij 25 minuten op de loopmachine. Ik moet naast hem staan, opdat hij niet kan vallen. Hij is al eens gevallen terwijl hij probeerde er vanaf te komen. Jack haat het om voor zijn gezondheid oefeningen te doen. Hij was een formidabele atleet, die als professional bij softbal pitchte. En hij was ook een goede slagman. Hij was de enige speler die, na een homerun, rond de honken wandelde, omdat hij te lui was om te rennen.

Vervolgens moeten we vuile was naar de wasserij brengen. Jack: ‘Dat is veel te ver. Laten we gaan lunchen in een bar’. De afgelopen 50 jaar was het ons grootste genoegen om in een bar te gaan lunchen, om ons vol te proppen, om dronken te worden en om uren achter elkaar te filosoferen. Met Jack kan ik praten als met niemand anders op aarde.

Alice zegt ‘Nee!’ Ik zeg dat één glas wijn Jack geen kwaad zal doen. Zij zegt dat als hij valt dat dan het einde is, want Alzheimer patiënten kunnen niet genezen van een botbreuk. Zij kunnen niet leren te rehabiliteren. Zij stelt dat de medicijnen die hij neemt niet samengaan met alcohol en dat hij dan zijn evenwicht kan verliezen. Jack negeert haar. Jack en ik vertrekken. Hij commandeert mij naar een bar. Hij is mijn grote broer en dus gehoorzaam ik. Hij drinkt TWEE glazen wijn. We bespreken of er een bewustzijn is dat het verlies van geheugen en de rede overstijgt. Jack is atheïst en zal God daarbij niet aanroepen.

We gaan terug naar huis. Alice is woedend. Ik ga terug naar Baltimore. Jack doet een dutje in Philadelphia en is daarna de hele nacht erg ziek. Alice belt mijn dochter Sally in Albuquerque en zegt haar dat ik Jacks leven geriskeerd heb. Ik kan Jack niets weigeren, en Sally evenmin. Ze zijn beiden zo zachtaardig. Ze belt me en maakt me verwijten. Ze laat me beloven dat ik nooit meer uit drinken ga met Jack. Een week later belt Alice me en vraagt me weer te komen. Ik ben de enige waar hij mee praat en zij moet hem onder dwang voeden, als een kind. Met mij erbij werkt hij hem verboden hamburgers naar binnen. ‘Ga alleen niet naar bars en geef hem geen alcohol’. Ik kan het niet.

Wat is de zin van het leven? In gedachten spreek ik voor hem en voor mezelf. Niet mijn woorden, maar de taal van de geschiedenis, de grote liefde van Jack. ‘Wat willen de heren ? Is het leven zo kostbaar, of de lieve vrede zo belangrijk, dat je ervoor moet betalen met ketenen en slavernij? Ik weet niet wat anderen ervan zeggen, maar voor mij (en voor Jack) geldt: geef me de vrijheid of geef me de dood.’

 

(Roger Parger is een studievriend van Willem Middelhoven. Laatstgenoemde zorgde voor de vertaling uit het Amerikaans.)

 

*******************************************