archiefvorig nr.lopend nr. |
||||
|
|||||||||||||||||||||||||||||
Beschouwingen > Amsterdam werelddorp | ||||
Miljonairseilanden met een hek | Sebastiaan Capel | |||
Steden trekken gelukszoekers aan, dat is een fenomeen van alle tijden. In de stad liggen kansen om je te ontwikkelen, bijvoorbeeld op school en universiteit, maar ook op de arbeidsmarkt. Sommigen denken dat als bewoners zich ontwikkeld (geëmancipeerd) hebben, ze uit vrije wil de stad weer verlaten. Gelukkig voor steden, en Amsterdam zeker, blijven ook mensen met hogere inkomens en meer kansen steeds vaker hier wonen. Daarnaast trekt Amsterdam ook de steenrijken aan; dat is altijd geweest, kijk maar naar de grachtengordel, waar kooplieden en regenten hun rijkdom toonden door kapitale grachtenpanden te bouwen. Maar vaak verlieten de echt rijken de stad ook weer om in villa’s op de zandgronden van Kennemerland en het Gooi te settelen. In de stad is nu eenmaal niet genoeg ruimte voor vrijstaande huizen, op een paar uitzonderingen na dan.
Maar nu zijn er twee eilanden die de miljonairs van de stad kunnen bieden wat ze willen: vrijstaande huizen in relatieve afzondering, maar toch dicht bij de stad. De ene is nog in de planfase (sommigen zeggen luchtfietserij): een eiland in de Amstel, net voorbij Ouderkerk, met eigen conciërge en bewaking. Dit Amsteleiland wordt nu bouwrijp gemaakt, maar aan de andere kant van de stad zijn ze al verder.
Op IJburg is een van de eilanden bestemd voor zelfbouw op ruime kavels, die daarmee flink aan de prijs zijn. De bijnaam Miljonairseiland voor dit Rieteiland-Oost was dan ook al snel ontstaan, wellicht ook gevoed door de geplande manege en tennisbanen. De eerste huizen staan er al en er wordt ook al in gewoond door enkele gezinnen. Maar het grootste deel van het eiland ligt nog te wachten op miljonairs, of ze zijn er net begonnen met bouwen. Exclusiviteit en uitzondering, dat is wat mensen lijken te zoeken hier. De toegang is beperkt tot twee bruggen en een bordje bij de ene waarschuwt voor het cameratoezicht. Sterker, de videocamera’s hangen al klaar! Het enige wat dit eiland nog nodig heeft om een echte gated community te worden zijn slagbomen met een beveiligingsmannetje, die controleert of je hier wel thuishoort, ofwel als bewoner, ofwel als bezoeker. Dit klinkt al erg vergaand voor Nederland, maar voorbeelden uit Amerika laten zien hoever dit kan gaan.
Daar leggen bewoners van zulke gated communities zich vast in een contract om allerlei zaken te doen, maar vooral ook te laten. Zo zijn bijvoorbeeld slechts een paar kleuren verf toegestaan, mogen er geen uitbouwsels worden neergezet, of niet op straat geparkeerd. Maar er zijn ook voorbeelden waar een maximum gewicht aan de honden wordt gesteld, of een leeftijdsgrens. En de 65-plusser die er rechtmatig woonde, maar een relatie kreeg met een jongere man, die kon kiezen: apart blijven wonen of verhuizen naar buiten. Want mensen onder de 65 mochten er niet wonen, daarvoor had ze immers zelf getekend...
Zover zal het niet gaan op ons IJburgse Miljonairseiland, maar wie weet, komen de bewoners wel met elkaar overeen dat sommige dingen beter niet gedaan kunnen worden. Want de achtergrond van de afspraken, zoals die gemaakt worden in Amerika, is voornamelijk economisch ingegeven. Bij de bewoners heerst namelijk de angst voor waardedaling van hun bezit. Als je zorgt dat je wijk er goed uitziet, de bewoners zich aan allerlei afspraken houden en er rust en regelmaat heerst, dan zal de koopprijs niet in gevaar komen. Dat de bewoners om dat te bereiken een (groot) deel van hun vrijheid opgeven, dat hebben ze er kennelijk voor over.
In Amsterdam zouden dit soort wijken eigenlijk tegengewerkt moeten worden, want ze gaan precies in tegen het idee van een stad. Daar zouden bewoners en ook bezoekers elkaar juist overal tegen moeten komen, ongeacht hoe rijk ze zijn. En het liefst zouden ze vaak en veel met elkaar in contact moeten komen. En dat gaat niet zo makkelijk als de rijke groep zich verschanst op een eiland achter videocamera´s. En het is ook wat vreemd: aan de ene kant wordt in Amsterdam hard gewekt om wijken met voornamelijk lagere inkomens te mengen, maar tegelijk worden dit soort ghetto’s gebouwd. Vaak gaat de discussie in Amsterdam over een concentratie van lagere inkomens en dat dit niet goed is voor de stad. Maar het afzonderen van de rijkeren is ook niet de bedoeling. Als mensen dat zoeken, kunnen ze beter hun heil zoeken buiten de stad, zoals de rijken in het verleden deden op de eerder genoemde zandgronden.
Of zijn dit soort woonmilieus de manier om rijkere Amsterdammers vast te houden of ze van buiten aan te trekken? Dat denk ik niet, want er worden ook kapitalen neergeteld voor woningen die juist middenin een levendige buurt staan. Het lijkt me beter voor dit werelddorp om dáárop in te zetten, dan plannen maken voor nog meer Miljonairseilanden, met of zonder hek. ********************************
De Leunstoel is gebouwd door Peppered.
Ga voor informatie over dat bureau naar www.peppered.nl |
||||
© 2010 Sebastiaan Capel | ||||
powered by CJ2 |