 |
|
|
|
|
 |
 |
archiefvorig nr.lopend nr. |
 |
|
 |
 |
|
 |
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||
 |
|
 |
|||||||||||||||||||||||||||
| Beschouwingen > Het zijn maar woorden | ||||
| Het eufemisme | Arie de Jong | |||
 Al eerder schreef ik ironisch dat er woorden zijn die na enige tijd niet meer zo kies worden gevonden en dan wordt via een eufemisme een nieuwe poging gewaagd. Zo werd een invalide een gehandicapte en die weer iemand met een beperking. En dat schreef ik naar aanleiding van een figuur die het begrip ‘zwakbegaafd’ graag wilde vervangen door ‘andersbekwaam’. Nu kwam ik er achter dat aan het woord ‘invalide’ weer een ander woord voorafging. In 1919 werd te Leiden namelijk de ‘Vereeniging voor misvormden’ opgericht. En om misverstanden te voorkomen, het waren niet de misvormden die zich verenigden, maar medici die zich met misvormden bezighielden. Zo las ik in het Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde uit 1920.Katholiek Vervolgens viel mijn oog ook op het bericht boven de vermelding van de oprichting van de Vereeniging voor Misvormden, namelijk een bericht over de jaarvergadering van de ‘Vereeniging tot beoefening van wetenschap onder de katholieken in Nederland’. Deze vergadering vond plaats in de Rotterdamse Diergaarde en het bericht meldt dat professor Barge, naar wie een straatje is genoemd bij het Leidse station, tot voorzitter van de geneeskundige afdeling was benoemd. De vreemdste vragen tollen hierbij door mijn hoofd. Want wat moet ik mij voorstellen bij het beoefenen van wetenschap onder katholieken? Ik vermoed dat in deze vereniging alleen katholieke leden werden toegelaten en niet dat men alleen wetenschap bedreef bij katholieken. Katholieke geleerden met de beste bedoelingen, namelijk om het te hebben over wetenschap of om die zelfs te beoefenen. Bij de Koninklijke Bibliotheek kan men de statuten inzien van deze vereniging die in 1904 werd opgericht. Daaruit blijkt dat het doel van deze vereniging, behalve door het houden van vergaderingen, gediend moest worden door het uitgeven van geschriften en meer in het algemeen wetenschappelijke arbeid van katholieke geleerden in Nederland. Uiteraard moest je katholiek zijn om lid van deze vereniging te zijn, en het lidmaatschap kostte tenminste vijf gulden per jaar. Onderwijs Uit een krantenbericht begreep ik, we hebben het weer over eufemismen, dat er voorstellen waren gedaan door het LAKS, de scholierenvakbond, de taal rond onderwijs minder confronterend te maken. Zo zou ‘zittenblijven’ niet meer gebruikt moeten worden, maar zou gesproken moeten worden over ‘doubleren’. Geen vooruitgang, lijkt mij. Van grotere betekenis is overigens hoe je omgaat met begrippen als hoger en lager geschoold, of hoger onderwijs en lager onderwijs. Het lijkt me weliswaar vechten tegen de bierkaai, al zou het mijn volledige instemming hebben als we deze kwalificaties zouden afschaffen. Uiteraard zouden docenten, zo bleek uit de voorstellen van LAKS, voortaan de leerlingen moeten begroeten met ’dag leerlingen’, en niet meer met ‘dag jongens en meisjes’, want je weet maar niet of iemand zich buitengesloten kan voelen. ---------- De tekening is van Petra Busstra. Meer informatie: www.petrabusstra.com
|
||||
| © 2023 Arie de Jong | ||||
|
|
|
||
|
powered by CJ2 | |||