archiefvorig nr.lopend nr.

Beschouwingen > Het zijn maar woorden delen printen terug
Het Ruskin syndroom Frits Hoorweg

0515BS Woord
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Volgens Peter Schröder (Jrg 5, Nrs 15 en 16) is er een tijd geweest dat Kunst een belangrijke rol speelde in de seksuele opvoeding. Het menselijk lichaam werd toen zo nauwgezet verborgen gehouden dat de nieuwsgierige jongeling aangewezen was op het schaarse naakt dat wel was toegestaan: beelden en schilderijen, of afbeeldingen daarvan, tot en met ansichtkaarten.

Het deed mij denken aan John (later Lord) Ruskin. Hij leefde van 1819 tot 1900, zeg maar de Victoriaanse tijd. Het verhaal gaat (ik heb het van Paul Johnson, zie de Spectator van 15 maart 2008) dat Ruskin, een groot kunstkenner, tijdens zijn eerste huwelijksnacht hevig ontzet raakte door de aanblik van het uitbundige schaamhaar van zijn echtgenote (Euphemia Chalmers Gray). Zozeer, dat hij niet in staat was om te doen wat er van hem werd verwacht. Hij werd ziek, de huwelijksreis werd afgebroken en echtscheiding volgde later, op grond van ‘non-consummation’; prachtig woord, je zal rechter zijn en het met een pruik op je hoofd uit mogen spreken.
Als gevolg van deze affaire wordt een heftige afkeer van schaamhaar door therapeuten het Ruskin syndroom genoemd, althans volgens Johnson. Naar verluid was Ruskin zo verrast omdat hij het vrouwelijk lichaam slechts kende door bestudering van Griekse en Romeinse beelden, en daarop ontbreekt het schaamhaar, om onduidelijke redenen overigens.

Mooi verhaal, maar klopt het ook?
Ik heb in een paar biografieën over Ruskin zitten neuzen en hoewel er veel woorden worden besteed aan dat huwelijk van Effie en John, kwam ik het woord schaamhaar nergens tegen. Ze trouwden in 1848 en de scheiding werd in 1854 uitgesproken. Als reden werd inderdaad non-consummation aangevoerd. Uit de overvloed aan verklaringen die daarvoor zijn bedacht, door de echtelieden zelf en vervolgens door allerlei commentatoren, haal ik een paar dingen aan. Ruskin had een hekel aan kinderen en dat was in die tijd nog reden om het rustig aan te doen in bed. Bovendien sloeg hij een geestelijke band hoger aan dan lustbevrediging. Nou, dat lijkt mij het soort prietpraat dat mensen nu eenmaal bedenken als hen gevraagd wordt hun gedrag te duiden. Bedacht moet worden dat er nu eenmaal een reden nodig was om te mogen scheiden.
Interessant is vooral de verklaring die Effie later heeft gegeven en die door John nooit is tegengesproken. Er zou iets aan haar zijn dat zijn weerzin had opgeroepen. Dat zou natuurlijk schaamhaar kunnen zijn, maar zeker weten doen we het blijkbaar niet.

Toen ik op Internet ging zoeken kwam ik na enige omwegen wel bij een Ruskin’s syndrome uit, maar anders gedefinieerd. Volgens Kempster&Alty is het een aandoening die leidt tot vervormingen van de voorste hersenkwab. Als ik de stortvloed van onbegrijpelijke woorden goed heb begrepen, wordt deze ook wel ‘relapsing encephalopathy’ genoemd. Ruskin leed daaraan, het leidde tot op migraine lijkende verschijnselen, maar aanvankelijk ook tot een zekere genialiteit: het vermogen om dingen te zien die anderen niet zagen. Ook hier dus niets over schaamhaar.

Om te voorkomen dat u blijft zitten met het nare gevoel dat Effie Gray de meest beklagenswaardige vrouw van de 19e eeuw was nog het volgende. Zij trouwde kort na de ontbinding van haar huwelijk met Ruskin opnieuw; met de schilder Millais, en ze kreeg samen met hem heel veel kinderen.
 
*********************************************
De Leunstoel is gebouwd door Peppered.
Ga voor informatie over dat bureau naar www.peppered.nl


© 2008 Frits Hoorweg meer Frits Hoorweg - meer "Het zijn maar woorden" -
Beschouwingen > Het zijn maar woorden
Het Ruskin syndroom Frits Hoorweg
0515BS Woord
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Volgens Peter Schröder (Jrg 5, Nrs 15 en 16) is er een tijd geweest dat Kunst een belangrijke rol speelde in de seksuele opvoeding. Het menselijk lichaam werd toen zo nauwgezet verborgen gehouden dat de nieuwsgierige jongeling aangewezen was op het schaarse naakt dat wel was toegestaan: beelden en schilderijen, of afbeeldingen daarvan, tot en met ansichtkaarten.

Het deed mij denken aan John (later Lord) Ruskin. Hij leefde van 1819 tot 1900, zeg maar de Victoriaanse tijd. Het verhaal gaat (ik heb het van Paul Johnson, zie de Spectator van 15 maart 2008) dat Ruskin, een groot kunstkenner, tijdens zijn eerste huwelijksnacht hevig ontzet raakte door de aanblik van het uitbundige schaamhaar van zijn echtgenote (Euphemia Chalmers Gray). Zozeer, dat hij niet in staat was om te doen wat er van hem werd verwacht. Hij werd ziek, de huwelijksreis werd afgebroken en echtscheiding volgde later, op grond van ‘non-consummation’; prachtig woord, je zal rechter zijn en het met een pruik op je hoofd uit mogen spreken.
Als gevolg van deze affaire wordt een heftige afkeer van schaamhaar door therapeuten het Ruskin syndroom genoemd, althans volgens Johnson. Naar verluid was Ruskin zo verrast omdat hij het vrouwelijk lichaam slechts kende door bestudering van Griekse en Romeinse beelden, en daarop ontbreekt het schaamhaar, om onduidelijke redenen overigens.

Mooi verhaal, maar klopt het ook?
Ik heb in een paar biografieën over Ruskin zitten neuzen en hoewel er veel woorden worden besteed aan dat huwelijk van Effie en John, kwam ik het woord schaamhaar nergens tegen. Ze trouwden in 1848 en de scheiding werd in 1854 uitgesproken. Als reden werd inderdaad non-consummation aangevoerd. Uit de overvloed aan verklaringen die daarvoor zijn bedacht, door de echtelieden zelf en vervolgens door allerlei commentatoren, haal ik een paar dingen aan. Ruskin had een hekel aan kinderen en dat was in die tijd nog reden om het rustig aan te doen in bed. Bovendien sloeg hij een geestelijke band hoger aan dan lustbevrediging. Nou, dat lijkt mij het soort prietpraat dat mensen nu eenmaal bedenken als hen gevraagd wordt hun gedrag te duiden. Bedacht moet worden dat er nu eenmaal een reden nodig was om te mogen scheiden.
Interessant is vooral de verklaring die Effie later heeft gegeven en die door John nooit is tegengesproken. Er zou iets aan haar zijn dat zijn weerzin had opgeroepen. Dat zou natuurlijk schaamhaar kunnen zijn, maar zeker weten doen we het blijkbaar niet.

Toen ik op Internet ging zoeken kwam ik na enige omwegen wel bij een Ruskin’s syndrome uit, maar anders gedefinieerd. Volgens Kempster&Alty is het een aandoening die leidt tot vervormingen van de voorste hersenkwab. Als ik de stortvloed van onbegrijpelijke woorden goed heb begrepen, wordt deze ook wel ‘relapsing encephalopathy’ genoemd. Ruskin leed daaraan, het leidde tot op migraine lijkende verschijnselen, maar aanvankelijk ook tot een zekere genialiteit: het vermogen om dingen te zien die anderen niet zagen. Ook hier dus niets over schaamhaar.

Om te voorkomen dat u blijft zitten met het nare gevoel dat Effie Gray de meest beklagenswaardige vrouw van de 19e eeuw was nog het volgende. Zij trouwde kort na de ontbinding van haar huwelijk met Ruskin opnieuw; met de schilder Millais, en ze kreeg samen met hem heel veel kinderen.
 
*********************************************
De Leunstoel is gebouwd door Peppered.
Ga voor informatie over dat bureau naar www.peppered.nl
© 2008 Frits Hoorweg
powered by CJ2