archiefvorig nr.lopend nr.

Beschouwingen > Buitenlandse zaken delen printen terug
Alles uit de kast Paul Bordewijk

1417BS Kast... tegen de opwarming van de aarde

Nog steeds is het klimaatbeleid een belangrijke zaak waarover afspraken moeten worden gemaakt bij de kabinetsformatie. De opwarming van de Aarde maakt sommige tropische gebieden onleefbaar, leidt tot een hogere zeespiegel en maakt de kans op natuurrampen groter. In Arizona was het onlangs zo warm dat vliegtuigen niet meer konden opstijgen. Je kunt niet zonder meer stellen dat de recente bosbranden in Portugal het gevolg zijn van de klimaatverandering, maar de kans op dat soort calamiteiten wordt er wel groter door.

Onder wetenschappers bestaat een grote mate van consensus over de stelling dat verbranding van gas, olie en kolen leidt tot een hogere concentratie van kooldioxide (CO) in de atmosfeer en dat daardoor de Aarde meer warmte vasthoudt. Die consensus wordt ook gedeeld door de meeste regeringen, maar helaas niet door die van de Verenigde Staten en dat is nu net het land dat de meeste CO uitstoot.

Er bestaat echter nauwelijks wetenschappelijke consensus zonder dissidenten. In Nederland is de evolutietheorie nu wel algemeen aanvaard, maar in Amerika zijn er nog steeds veel creationisten. Een tijdje geleden was er een professor in Delft die geloofde in ‘intelligent design’, maar daar hoor je weinig meer van. In Amerika zijn er mensen die geloven dat de Aarde plat is. Zo zijn er ook mensen die het nut van inenten bestrijden, of die denken dat de Holocaust een verzinsel is.

Alleen natuur- en scheikunde hebben daar tegenwoordig geen last van. In de tijd van Einstein werd zijn relativiteitstheorie in Duitsland nog uitgemaakt voor een Joodse theorie die strijdig was met de Deutsche Physik, maar sinds 1945 is dat over. Toch zijn juist de relativiteit van tijd en ruimte en het hybride karakter van golven en deeltjes sterk contra-intuïtief, maar omdat je zonder de moderne wetenschap geen smartphones en atoombommen kunt maken trekt niemand dat in twijfel.

Vaak klagen dissidenten dat er een complot gaande is dat hun monddood maakt. Begin jaren zestig trok in Nederland Klaas Dijkstra de aandacht met zijn betoog dat de aarde plat was. Toen er ruimtereizigers terugkeerden die toch echt hadden waargenomen dat de Aarde rond was, was dat volgens Dijkstra omdat hun verboden was te vertellen wat ze echt gezien hadden.

Het lijkt mij dus maar beter de waarschuwingen voor opwarming van de Aarde ter harte te nemen, al zal er discussie zijn over de mate waarin, en de rol van andere fenomenen dan de samenstelling van de atmosfeer. Dat er minder ijs rond de Noordpool ligt kun je vanuit de ruimte constateren, al zou Klaas Dijkstra waarschijnlijk ook dat niet geloofd hebben.

Wanneer je denkt het broeikaseffect te kunnen weerleggen omdat het ook wel eens sneeuwt, ben je toch echt dom, of doe je je zo voor om in te spelen op antiwetenschappelijke sentimenten bij veel kiezers. De afgelopen vijftig jaar zijn er drie elf-stedentochten geweest, tegen negen in de halve eeuw daarvoor. Dat is geen sluitend bewijs voor de opwarming van de Aarde, maar ik weet zeker dat wanneer het omgekeerd was de klimaatsceptici het voortdurend naar voren zouden brengen.
De klimaatdiscussie is sterk gepolitiseerd. In Amerika beschouwen de Republikeinen de opwarming van de Aarde als een links verzinsel. In Nederland zie je hetzelfde bij de PVV, het Forum voor Democratie en sommige VVD’ers. Rechtse maar toch niet domme journalisten als Wierd Duk, Syp Wynia en Martin Sommer tonen in verschillende bewoordingen hun cynisme over de ‘klimaatbeweging’: het is een nieuwe kerk en er heerst klimaathysterie. Ongeloof in de opwarming als zodanig en twijfel aan de mogelijkheid er wat tegen te doen lopen daarbij door elkaar.

Toch kan ik mij wel voorstellen hoe je tot zo’n standpunt komt. De opwarming van de aarde maakt dat we ons gedrag moeten aanpassen, bij voorbeeld door minder of geen vlees te eten, door de auto de deur uit te doen, de verwarming lager te zetten en minder te reizen. Sommige mensen vinden dat toch al, en voor hen is de opwarming van de aarde een godsgeschenk om ons tot een ascetischer levenswijze te brengen: ‘Never waste a good crisis’. Maar dat maakt anderen wantrouwig: wordt het niet allemaal vreselijk opgeklopt om ons tot die ascetischer levenswijze te dwingen?

Stel dat er ineens een oneindige energiebron beschikbaar komt zonder vervuiling. Gecontroleerde kernfusie zou zo’n bron kunnen zijn. Daar wordt overigens al heel lang naar gezocht, dus ik zou daar maar niet op rekenen. Maar wat zouden daar de reacties op zijn? Gaat dan bij Greenpeace de vlag uit omdat het grootste milieuprobleem is opgelost? Ik denk het niet. Er is dan geen reden meer om een ascetischer levenswijze te bepleiten en dus zal men snel met allerlei redeneringen komen over wat er mis is met gecontroleerde kernfusie. Zoals Greenpeace ook genetisch gemodificeerde planten afwijst hoewel die onze ecologische voetafdruk aanzienlijk kunnen beperken.

Ik heb weleens aandacht gevraagd voor de mogelijkheden om op grote schaal CO te binden aan het mineraal olivijn. Dat levert weliswaar geen oneindige energiebron op, maar zou wel de opwarming van de aarde kunnen beperken en zelfs terugdraaien. Af en toe lees je daar iets over, maar ik heb nog nooit gelezen waarom het niet zou werken. Ik vind dat vreemd.

Een andere optie zou kunnen zijn de thorium reactor. Die is volgens de voorstanders inherent veilig en er is veel brandstof voor beschikbaar, zij het niet oneindig. Ooit hebben de Verenigde Staten de ontwikkeling hiervan gestaakt omdat er bij het splijtingsproces geen materiaal voor kernwapens vrijkwam. Op 15 oktober 2015 heeft hier een debat over plaats gevonden in de Tweede Kamer, waarbij de Kamer middels een motie heeft gevraagd te worden geïnformeerd over de voor en nadelen daarvan.
Opmerkelijk is dat deze motie werd ingediend door de SGP samen met de klimaatsceptische PVV. Nog opmerkelijker is dat GroenLInks, de ChristenUnie en de Partij voor de Dieren tegen stemden.

In mijn opvatting is de opwarming van de Aarde zo’n groot probleem dat we alles uit de kast moeten halen om die opwarming te voorkomen. Maar de partijen die het dichtst bij de milieubeweging staan denken daar kennelijk anders over. Dat kan mensen op het verkeerde been zetten en de klimaatscepsis voeden. Daar zitten we niet op te wachten.

--------
De tekening is van Via Dit
Meer informatie op:
www.viadit.nl


© 2017 Paul Bordewijk meer Paul Bordewijk - meer "Buitenlandse zaken" -
Beschouwingen > Buitenlandse zaken
Alles uit de kast Paul Bordewijk
1417BS Kast... tegen de opwarming van de aarde

Nog steeds is het klimaatbeleid een belangrijke zaak waarover afspraken moeten worden gemaakt bij de kabinetsformatie. De opwarming van de Aarde maakt sommige tropische gebieden onleefbaar, leidt tot een hogere zeespiegel en maakt de kans op natuurrampen groter. In Arizona was het onlangs zo warm dat vliegtuigen niet meer konden opstijgen. Je kunt niet zonder meer stellen dat de recente bosbranden in Portugal het gevolg zijn van de klimaatverandering, maar de kans op dat soort calamiteiten wordt er wel groter door.

Onder wetenschappers bestaat een grote mate van consensus over de stelling dat verbranding van gas, olie en kolen leidt tot een hogere concentratie van kooldioxide (CO) in de atmosfeer en dat daardoor de Aarde meer warmte vasthoudt. Die consensus wordt ook gedeeld door de meeste regeringen, maar helaas niet door die van de Verenigde Staten en dat is nu net het land dat de meeste CO uitstoot.

Er bestaat echter nauwelijks wetenschappelijke consensus zonder dissidenten. In Nederland is de evolutietheorie nu wel algemeen aanvaard, maar in Amerika zijn er nog steeds veel creationisten. Een tijdje geleden was er een professor in Delft die geloofde in ‘intelligent design’, maar daar hoor je weinig meer van. In Amerika zijn er mensen die geloven dat de Aarde plat is. Zo zijn er ook mensen die het nut van inenten bestrijden, of die denken dat de Holocaust een verzinsel is.

Alleen natuur- en scheikunde hebben daar tegenwoordig geen last van. In de tijd van Einstein werd zijn relativiteitstheorie in Duitsland nog uitgemaakt voor een Joodse theorie die strijdig was met de Deutsche Physik, maar sinds 1945 is dat over. Toch zijn juist de relativiteit van tijd en ruimte en het hybride karakter van golven en deeltjes sterk contra-intuïtief, maar omdat je zonder de moderne wetenschap geen smartphones en atoombommen kunt maken trekt niemand dat in twijfel.

Vaak klagen dissidenten dat er een complot gaande is dat hun monddood maakt. Begin jaren zestig trok in Nederland Klaas Dijkstra de aandacht met zijn betoog dat de aarde plat was. Toen er ruimtereizigers terugkeerden die toch echt hadden waargenomen dat de Aarde rond was, was dat volgens Dijkstra omdat hun verboden was te vertellen wat ze echt gezien hadden.

Het lijkt mij dus maar beter de waarschuwingen voor opwarming van de Aarde ter harte te nemen, al zal er discussie zijn over de mate waarin, en de rol van andere fenomenen dan de samenstelling van de atmosfeer. Dat er minder ijs rond de Noordpool ligt kun je vanuit de ruimte constateren, al zou Klaas Dijkstra waarschijnlijk ook dat niet geloofd hebben.

Wanneer je denkt het broeikaseffect te kunnen weerleggen omdat het ook wel eens sneeuwt, ben je toch echt dom, of doe je je zo voor om in te spelen op antiwetenschappelijke sentimenten bij veel kiezers. De afgelopen vijftig jaar zijn er drie elf-stedentochten geweest, tegen negen in de halve eeuw daarvoor. Dat is geen sluitend bewijs voor de opwarming van de Aarde, maar ik weet zeker dat wanneer het omgekeerd was de klimaatsceptici het voortdurend naar voren zouden brengen.
De klimaatdiscussie is sterk gepolitiseerd. In Amerika beschouwen de Republikeinen de opwarming van de Aarde als een links verzinsel. In Nederland zie je hetzelfde bij de PVV, het Forum voor Democratie en sommige VVD’ers. Rechtse maar toch niet domme journalisten als Wierd Duk, Syp Wynia en Martin Sommer tonen in verschillende bewoordingen hun cynisme over de ‘klimaatbeweging’: het is een nieuwe kerk en er heerst klimaathysterie. Ongeloof in de opwarming als zodanig en twijfel aan de mogelijkheid er wat tegen te doen lopen daarbij door elkaar.

Toch kan ik mij wel voorstellen hoe je tot zo’n standpunt komt. De opwarming van de aarde maakt dat we ons gedrag moeten aanpassen, bij voorbeeld door minder of geen vlees te eten, door de auto de deur uit te doen, de verwarming lager te zetten en minder te reizen. Sommige mensen vinden dat toch al, en voor hen is de opwarming van de aarde een godsgeschenk om ons tot een ascetischer levenswijze te brengen: ‘Never waste a good crisis’. Maar dat maakt anderen wantrouwig: wordt het niet allemaal vreselijk opgeklopt om ons tot die ascetischer levenswijze te dwingen?

Stel dat er ineens een oneindige energiebron beschikbaar komt zonder vervuiling. Gecontroleerde kernfusie zou zo’n bron kunnen zijn. Daar wordt overigens al heel lang naar gezocht, dus ik zou daar maar niet op rekenen. Maar wat zouden daar de reacties op zijn? Gaat dan bij Greenpeace de vlag uit omdat het grootste milieuprobleem is opgelost? Ik denk het niet. Er is dan geen reden meer om een ascetischer levenswijze te bepleiten en dus zal men snel met allerlei redeneringen komen over wat er mis is met gecontroleerde kernfusie. Zoals Greenpeace ook genetisch gemodificeerde planten afwijst hoewel die onze ecologische voetafdruk aanzienlijk kunnen beperken.

Ik heb weleens aandacht gevraagd voor de mogelijkheden om op grote schaal CO te binden aan het mineraal olivijn. Dat levert weliswaar geen oneindige energiebron op, maar zou wel de opwarming van de aarde kunnen beperken en zelfs terugdraaien. Af en toe lees je daar iets over, maar ik heb nog nooit gelezen waarom het niet zou werken. Ik vind dat vreemd.

Een andere optie zou kunnen zijn de thorium reactor. Die is volgens de voorstanders inherent veilig en er is veel brandstof voor beschikbaar, zij het niet oneindig. Ooit hebben de Verenigde Staten de ontwikkeling hiervan gestaakt omdat er bij het splijtingsproces geen materiaal voor kernwapens vrijkwam. Op 15 oktober 2015 heeft hier een debat over plaats gevonden in de Tweede Kamer, waarbij de Kamer middels een motie heeft gevraagd te worden geïnformeerd over de voor en nadelen daarvan.
Opmerkelijk is dat deze motie werd ingediend door de SGP samen met de klimaatsceptische PVV. Nog opmerkelijker is dat GroenLInks, de ChristenUnie en de Partij voor de Dieren tegen stemden.

In mijn opvatting is de opwarming van de Aarde zo’n groot probleem dat we alles uit de kast moeten halen om die opwarming te voorkomen. Maar de partijen die het dichtst bij de milieubeweging staan denken daar kennelijk anders over. Dat kan mensen op het verkeerde been zetten en de klimaatscepsis voeden. Daar zitten we niet op te wachten.

--------
De tekening is van Via Dit
Meer informatie op:
www.viadit.nl
© 2017 Paul Bordewijk
powered by CJ2