archiefvorig nr.lopend nr.

Bezigheden > Ergernissen delen printen terug
De stem van het volk Carlo van Praag

1407BZ volk1Met mij gaat het goed. Dank u! Met de maatschappij minder! Die discrepantie in percepties speelt niet alleen bij mij: de meeste Nederlanders reageren zo. Het SCP heeft dit herhaaldelijk door middel van enquêtes vastgesteld. Het ligt ook enigszins voor de hand dat de ondervraagden zich in deze zin uitlaten. De vraag naar het persoonlijk welbevinden lokt sociaal wenselijke antwoorden uit. Tegenover een vreemde zijn mensen in het algemeen terughoudend over persoonlijke problemen. Het is trouwens niet ondenkbaar dat het verreweg de meesten in het huidige Nederland in feite ook heel redelijk vergaat.

De vraag naar de tevredenheid met de maatschappij appelleert weer aan een ander sociaal instinct: men wil voor mondig en kritisch doorgaan en dus mogen de maatschappij en het bestuur niet te veel lof krijgen. Er is ook nog een andere factor die de discrepantie tussen beide oordelen kan verklaren. De informatie over de samenleving bereikt ons grotendeels via de media. Die zijn natuurlijkerwijs gericht op wat misgaat. Normale gebeurtenissen en treinen die op tijd rijden hebben geen nieuwswaarde.

Dit gezegd zijnde kan worden betoogd dat de toch al relatief lage satisfactie met de maatschappij verder afneemt. Het stemgedrag (en dat is een hardere indicator dan de uitslag van een enquête) wijst duidelijk in die richting. De democratie heeft eronder te lijden en niet alleen in Nederland. Laten we het in dit verband niet over de derde wereld hebben, waar de democratie nauwelijks wortel heeft geschoten. Laten wij ook  Rusland en Turkije, waar geen tegenspraak duldende potentaten, al dan niet democratisch, aan de macht zijn gekomen, buiten beschouwing. Laten wij het hebben over westerse landen waar de mensen in volle vrijheid hun stem kunnen uitbrengen op de kandidaat van hun keuze, die niet net door de machthebbers gevangen is gezet. De opbrengst van het democratische proces wordt ook hier steeds treuriger.

Mensen stemmen in groten getale op populisten, soms regelrechte fascisten, in andere gevallen zo inhoudsloos of zo wispelturig dat zij niet eens aldus kunnen worden geduid. Zij zijn in elk geval tegen Europa, tegen immigratie, tegen wat zij noemen ‘de elite’. Zij zien zichzelf als oprechte democraten, maar koesteren minachting voor het parlement en bewonderen buitenlandse volksmenners. Zij dansen de Putinesca op muziek van de Trumpet. Het zijn sinistere clowns, brallende kleuters, narcistische proleten die niets dan destructie beogen. Na de sloop zien zij wel weer verder. In verschillende landen dingen zij naar de troon en in een enkel recent geval hebben zij deze reeds veroverd. In Nederland is het nog niet zo ver, maar één van deze blindgangers doet maar al te serieus mee in de competitie. Hij is populair genoeg om het land onbestuurbaar te maken.

Ik beledig hiermee een grote groep kiezers (waaronder de helft van de Amerikanen) en dat is ook de bedoeling. Wat is het: haat, onbenul of een combinatie van beide? Vermoedelijk het laatste. En waar komt dit onzalige mengsel vandaan? Er zijn verschillende verklaringen. De ongelijkheid neemt toe, veel mensen, ook uit de middenklasse zijn onzeker van hun baan en de ongenode migranten uit niet-westerse landen beuken op de poort. De ‘elite’ wordt gedomineerd door linkse softies en is te druk met de onderlinge verdeling van begerenswaardige posten om passende maatregelen te nemen tegen de gevaren die ons bedreigen. Tot zo ver de haat. Maar om deze om te zetten in een stem voor Trump of Wilders1407BZ volk3 of Grillo is ook onbenul nodig en dat is voor een bevolking die steeds beter is opgeleid enigszins merkwaardig. Wilders telt zijn aanhangers lang niet alleen onder de laag opgeleiden. Ook de middenklasse is in ruime mate leverancier. Het zoveelste bewijs dat de Havo niet helpt. Ook niet tegen Dr. Vogel, quinoa, facebook, twitter en ander ongerief!

Wat nu die zorgen van de bevolking aangaat: ik deel ze bijna allemaal, ook die om de toenemende invloed van de islam. Ik maak mij op het ogenblik echter meer zorgen om de populistische reactie op deze verschijnselen, die onze samenleving begint te ontregelen.

En verder: die haat tegen de met het fluweel verkleefd ‘elite’ berust op een fictie. De populisten creëren een niet bestaande groep, waartegen de ‘bevolking’, kan worden  opgezet, de bevolking die zo graag hoort dat zij niet gehoord wordt. Die ‘bevolking’ bestaat trouwens al evenmin, behalve dan als demografische categorie, maar de populist werpt zich graag op als haar vertegenwoordiger, ook als hij in de peilingen slechts een vijfde van de kiezers oogst. Het woord elitair heeft al een lang leven achter de rug. Vroeger was je elitair als je wel het Residentieorkest, maar niet de orgelman, wilde subsidiëren. Nu ben je het als je het ‘gesundes Volksempfinden’ wantrouwt.

De populisten hebben de elite geschapen om anti-elitair te kunnen zijn. Daarbij hoort ook een bepaalde stijl van debatteren die zich bedient van simplificaties, hoon, krachttermen, persoonlijke aanvallen, beledigingen aan het adres van tegenstanders of bevolkingsgroepen, op of over de rand van de strafbaarheid. De nieuwe president van de Verenigde Staten wijst de weg. De perverse aanwending van de sociale media verleent onze democratie een nieuwe dimensie.

Er zijn de nodige politici die niet deugen. Ook degenen die wel deugen zijn lang niet altijd plezierige types. Er zijn corrupte bestuurders en graaiende managers. Banken en verzekeringsmaatschappijen hebben ons een poot uitgedraaid en de farmaceutische industrie haalt ons het vel over de oren. Mijn vertrouwen in al deze instanties is niet meer wat het was. Maar de kiezers vertrouw ik het minst van allen. Zij hebben weliswaar per definitie gelijk, maar dan ook alleen per definitie.

In 2011 publiceerde ik een bundel met nogal wat kritiek op de moderne samenleving, maar ik waarderde haar voldoende om bij voorbaat heimwee naar de status quo te hebben. De bundel was dan ook getiteld ‘Heimwee naar het heden’. Dat is inmiddels heimwee naar het nog betrekkelijk recente verleden geworden.

---
De tekeningen zijn van Via Dit: www.viadit.nl
------
Carlo van Praags bundel: 'Heimwee naar het heden'
kan nog besteld worden bij: www.eburon.nl 


© 2017 Carlo van Praag meer Carlo van Praag - meer "Ergernissen" -
Bezigheden > Ergernissen
De stem van het volk Carlo van Praag
1407BZ volk1Met mij gaat het goed. Dank u! Met de maatschappij minder! Die discrepantie in percepties speelt niet alleen bij mij: de meeste Nederlanders reageren zo. Het SCP heeft dit herhaaldelijk door middel van enquêtes vastgesteld. Het ligt ook enigszins voor de hand dat de ondervraagden zich in deze zin uitlaten. De vraag naar het persoonlijk welbevinden lokt sociaal wenselijke antwoorden uit. Tegenover een vreemde zijn mensen in het algemeen terughoudend over persoonlijke problemen. Het is trouwens niet ondenkbaar dat het verreweg de meesten in het huidige Nederland in feite ook heel redelijk vergaat.

De vraag naar de tevredenheid met de maatschappij appelleert weer aan een ander sociaal instinct: men wil voor mondig en kritisch doorgaan en dus mogen de maatschappij en het bestuur niet te veel lof krijgen. Er is ook nog een andere factor die de discrepantie tussen beide oordelen kan verklaren. De informatie over de samenleving bereikt ons grotendeels via de media. Die zijn natuurlijkerwijs gericht op wat misgaat. Normale gebeurtenissen en treinen die op tijd rijden hebben geen nieuwswaarde.

Dit gezegd zijnde kan worden betoogd dat de toch al relatief lage satisfactie met de maatschappij verder afneemt. Het stemgedrag (en dat is een hardere indicator dan de uitslag van een enquête) wijst duidelijk in die richting. De democratie heeft eronder te lijden en niet alleen in Nederland. Laten we het in dit verband niet over de derde wereld hebben, waar de democratie nauwelijks wortel heeft geschoten. Laten wij ook  Rusland en Turkije, waar geen tegenspraak duldende potentaten, al dan niet democratisch, aan de macht zijn gekomen, buiten beschouwing. Laten wij het hebben over westerse landen waar de mensen in volle vrijheid hun stem kunnen uitbrengen op de kandidaat van hun keuze, die niet net door de machthebbers gevangen is gezet. De opbrengst van het democratische proces wordt ook hier steeds treuriger.

Mensen stemmen in groten getale op populisten, soms regelrechte fascisten, in andere gevallen zo inhoudsloos of zo wispelturig dat zij niet eens aldus kunnen worden geduid. Zij zijn in elk geval tegen Europa, tegen immigratie, tegen wat zij noemen ‘de elite’. Zij zien zichzelf als oprechte democraten, maar koesteren minachting voor het parlement en bewonderen buitenlandse volksmenners. Zij dansen de Putinesca op muziek van de Trumpet. Het zijn sinistere clowns, brallende kleuters, narcistische proleten die niets dan destructie beogen. Na de sloop zien zij wel weer verder. In verschillende landen dingen zij naar de troon en in een enkel recent geval hebben zij deze reeds veroverd. In Nederland is het nog niet zo ver, maar één van deze blindgangers doet maar al te serieus mee in de competitie. Hij is populair genoeg om het land onbestuurbaar te maken.

Ik beledig hiermee een grote groep kiezers (waaronder de helft van de Amerikanen) en dat is ook de bedoeling. Wat is het: haat, onbenul of een combinatie van beide? Vermoedelijk het laatste. En waar komt dit onzalige mengsel vandaan? Er zijn verschillende verklaringen. De ongelijkheid neemt toe, veel mensen, ook uit de middenklasse zijn onzeker van hun baan en de ongenode migranten uit niet-westerse landen beuken op de poort. De ‘elite’ wordt gedomineerd door linkse softies en is te druk met de onderlinge verdeling van begerenswaardige posten om passende maatregelen te nemen tegen de gevaren die ons bedreigen. Tot zo ver de haat. Maar om deze om te zetten in een stem voor Trump of Wilders1407BZ volk3 of Grillo is ook onbenul nodig en dat is voor een bevolking die steeds beter is opgeleid enigszins merkwaardig. Wilders telt zijn aanhangers lang niet alleen onder de laag opgeleiden. Ook de middenklasse is in ruime mate leverancier. Het zoveelste bewijs dat de Havo niet helpt. Ook niet tegen Dr. Vogel, quinoa, facebook, twitter en ander ongerief!

Wat nu die zorgen van de bevolking aangaat: ik deel ze bijna allemaal, ook die om de toenemende invloed van de islam. Ik maak mij op het ogenblik echter meer zorgen om de populistische reactie op deze verschijnselen, die onze samenleving begint te ontregelen.

En verder: die haat tegen de met het fluweel verkleefd ‘elite’ berust op een fictie. De populisten creëren een niet bestaande groep, waartegen de ‘bevolking’, kan worden  opgezet, de bevolking die zo graag hoort dat zij niet gehoord wordt. Die ‘bevolking’ bestaat trouwens al evenmin, behalve dan als demografische categorie, maar de populist werpt zich graag op als haar vertegenwoordiger, ook als hij in de peilingen slechts een vijfde van de kiezers oogst. Het woord elitair heeft al een lang leven achter de rug. Vroeger was je elitair als je wel het Residentieorkest, maar niet de orgelman, wilde subsidiëren. Nu ben je het als je het ‘gesundes Volksempfinden’ wantrouwt.

De populisten hebben de elite geschapen om anti-elitair te kunnen zijn. Daarbij hoort ook een bepaalde stijl van debatteren die zich bedient van simplificaties, hoon, krachttermen, persoonlijke aanvallen, beledigingen aan het adres van tegenstanders of bevolkingsgroepen, op of over de rand van de strafbaarheid. De nieuwe president van de Verenigde Staten wijst de weg. De perverse aanwending van de sociale media verleent onze democratie een nieuwe dimensie.

Er zijn de nodige politici die niet deugen. Ook degenen die wel deugen zijn lang niet altijd plezierige types. Er zijn corrupte bestuurders en graaiende managers. Banken en verzekeringsmaatschappijen hebben ons een poot uitgedraaid en de farmaceutische industrie haalt ons het vel over de oren. Mijn vertrouwen in al deze instanties is niet meer wat het was. Maar de kiezers vertrouw ik het minst van allen. Zij hebben weliswaar per definitie gelijk, maar dan ook alleen per definitie.

In 2011 publiceerde ik een bundel met nogal wat kritiek op de moderne samenleving, maar ik waarderde haar voldoende om bij voorbaat heimwee naar de status quo te hebben. De bundel was dan ook getiteld ‘Heimwee naar het heden’. Dat is inmiddels heimwee naar het nog betrekkelijk recente verleden geworden.

---
De tekeningen zijn van Via Dit: www.viadit.nl
------
Carlo van Praags bundel: 'Heimwee naar het heden'
kan nog besteld worden bij: www.eburon.nl 
© 2017 Carlo van Praag
powered by CJ2