archiefvorig nr.lopend nr.

Beschouwingen > De verbazing delen printen terug
Gratis schoolmaaltijden Arie de Jong

2102BZ GratisLigt het aan mij dat ik niets snap van de maatregel om op een groot aantal scholen gratis maaltijden te gaan verstrekken?
Natuurlijk was er een voorgeschiedenis. Docenten maakten zich zorgen dat er kinderen uit arme gezinnen op school komen die niet ontbeten hebben en met honger in de klas zitten. Dat ondermijnt hun kansen. Al langere tijd kwam in steden als Rotterdam het idee op tafel of het niet mogelijk was om maaltijden te verstrekken op school, zodat zulke kinderen goed te eten kregen. Het werd nieuws toen een keer een jongen flauwviel in de klas. Hij had niet ontbeten en ging onderuit. Er kwam in Rotterdam een experiment om in klassen met veel kinderen van arme ouders gratis maaltijden te verstrekken. Eerst vier maanden, toen werd het een regeling. En nu is door het demissionaire kabinet op jaarbasis € 166 miljoen uitgetrokken om gratis maaltijden te kunnen geven aan kinderen in klassen waar meer dan 30% van de ouders arm zijn. Het hele jaar door.
Ik snap niet hoe het zo ver kon komen.

Om te beginnen heeft men in politiek Den Haag bij herhaling tegen elkaar gezegd zich niet te willen bemoeien met alles wat op scholen geregeld moet worden. Blijkbaar vergeet men dat subiet als er een idee geopperd wordt waar men niet tegen durft te zijn.
De maatregel heeft werkelijk alles in zich om er grote vraagtekens bij te zetten.
Hoe ziet de maatregel er uit? Van de website van de Rijksoverheid haal ik dat het gaat om het kunnen verstrekken van een gratis ontbijt of een gratis lunch op basisscholen of middelbare scholen. Als een school in aanmerking komt en mee wil doen, mag de school bepalen of het gaat om maaltijden op school of maaltijden thuis. Men mag het laten doen door vrijwilligers en die een vrijwilligersvergoeding geven, maar men mag ook cateraars inschakelen. Scholen mogen ook boodschappenkaarten toekennen aan gezinnen die daarmee eten kunnen kopen in een supermarkt. Ouders moeten zich dan aanmelden bij school en kunnen de kaarten in allerlei supermarkten gebruiken.
Om nog duidelijker te weten waar het om gaat wordt verwezen naar een website van het Jeugdeducatiefonds en het Rode Kruis. Daar staat dat scholen die kiezen voor gratis maaltijden op school daartoe wel een NCO-rapportage moeten maken, dat is een uitgebreid digitaal formulier en gelukkig is er een handleiding. Het geven van gratis maaltijden kan doorlopen in de schoolvakanties.
Dat alles onder het motto dat kinderen op school geen honger mogen hebben.

Ik snap er niets van. Je hebt al voedselbanken. Wat maakt dat arme ouders daar niet genoeg krijgen om hun kinderen te eten te geven? Vanuit particulier initiatief, zij het met een miljoenensteun van het Rijk, komt er het verstrekken van maaltijden in natura bij.
Je kinderen te eten geven is toch gewoon een zaak van elk gezin? Ik snap dat dit niet overal volgens de normen van de burgerlijke Nederlander gaat. Zou het dan echt alleen armoede zijn, die maakt dat ouders hun kinderen niet te eten geven? Hoe komt het eigenlijk dat er ouders zijn die de eigen kinderen niet eens goed te eten geven? En hoe vaak komt dat voor? En gaat het om incidenten of is het dag na dag een probleem? Allemaal vragen over welk probleem je eigenlijk wilt aanpakken, op welke schaal en waar.
En dan komen de regels, goedbedoeld natuurlijk. Om in aanmerking te komen voor het geld moet minstens 30% van de kinderen (in de klas? op school?) volgens de een of andere definitie onder een armoedegrens zitten. (Dat betekent overigens niet dat mensen onder de armoedegrens stelselmatig hun kinderen verwaarlozen. Het is nogal stigmatiserend.) En die andere kinderen dan in de klas, krijgen die ook een gratis maaltijd? En hongerige kinderen in een klas met minder dan 30% armoedzaaiers? Hoe controleer je trouwens wie onder de armoedegrens zit en mogen de vrijwilligers die dit allemaal moeten regelen ook weten wie in armoede leeft?

Laten we onze fantasie ook loslaten op hoe het er in de praktijk aan toe moet gaan. Stel je trouwens voor dat een school besluit, met inschakeling van het Rode Kruis, om aan alle kinderen een gratis ontbijt aan te bieden. Ik neem aan dat ze dan een half uur eerder op school moeten zijn om dat ontbijt eerst op te eten, voordat ze de les in gaan. Anders krijgen ze minder les en dat is ook niet goed voor hun latere kansen. Maar waarom zou je eerst al die kinderen hongerig naar school laten komen? In de meeste gezinnen krijgen kinderen alvast wat te eten, zo gaat dat nu eenmaal. Een deel van de kinderen komt dus helemaal niet hongerig naar school. En zo kun je ook proberen te fantaseren hoe het moet als de school kiest voor een gratis lunch. Veel handiger, want een deel van het overblijven. Kunnen ze goed inpassen in een continurooster. Maar dan blijven er kinderen naar school komen die nog niet ontbeten hebben en misschien flauwvallen van de honger. En wat doe je dan weer met de kinderen die ziek thuis zitten en niet op school te eten krijgen? Daar hadden de ouders niet op gerekend.
Het zit er dus dik in dat veel scholen zullen kiezen voor de waardebonnen waarmee je eten kunt kopen in een supermarkt. Wie houdt dan in de gaten dat de kinderen te eten krijgen? Ouders kunnen net zo goed iets voor zichzelf kopen en de kinderen honger laten lijden. Of er kunnen ouders zijn die de waardebonnen verkopen, want ze hebben het geld hard nodig voor iets anders (daarover kun je behoorlijk fantaseren).

Hoe gaat dit aflopen? Uiteraard zal een onderzoekbureau over een of twee jaar een evaluatie maken hoe de maatregel in de praktijk loopt. Benieuwd hoe de opdracht zal luiden en wie het resultaat gaat beoordelen. Ik vrees het ergste.

----------

Het plaatje is van Petra Busstra.
Meer informatie: www.petrabusstra.com



© 2023 Arie de Jong meer Arie de Jong - meer "De verbazing" -
Beschouwingen > De verbazing
Gratis schoolmaaltijden Arie de Jong
2102BZ GratisLigt het aan mij dat ik niets snap van de maatregel om op een groot aantal scholen gratis maaltijden te gaan verstrekken?
Natuurlijk was er een voorgeschiedenis. Docenten maakten zich zorgen dat er kinderen uit arme gezinnen op school komen die niet ontbeten hebben en met honger in de klas zitten. Dat ondermijnt hun kansen. Al langere tijd kwam in steden als Rotterdam het idee op tafel of het niet mogelijk was om maaltijden te verstrekken op school, zodat zulke kinderen goed te eten kregen. Het werd nieuws toen een keer een jongen flauwviel in de klas. Hij had niet ontbeten en ging onderuit. Er kwam in Rotterdam een experiment om in klassen met veel kinderen van arme ouders gratis maaltijden te verstrekken. Eerst vier maanden, toen werd het een regeling. En nu is door het demissionaire kabinet op jaarbasis € 166 miljoen uitgetrokken om gratis maaltijden te kunnen geven aan kinderen in klassen waar meer dan 30% van de ouders arm zijn. Het hele jaar door.
Ik snap niet hoe het zo ver kon komen.

Om te beginnen heeft men in politiek Den Haag bij herhaling tegen elkaar gezegd zich niet te willen bemoeien met alles wat op scholen geregeld moet worden. Blijkbaar vergeet men dat subiet als er een idee geopperd wordt waar men niet tegen durft te zijn.
De maatregel heeft werkelijk alles in zich om er grote vraagtekens bij te zetten.
Hoe ziet de maatregel er uit? Van de website van de Rijksoverheid haal ik dat het gaat om het kunnen verstrekken van een gratis ontbijt of een gratis lunch op basisscholen of middelbare scholen. Als een school in aanmerking komt en mee wil doen, mag de school bepalen of het gaat om maaltijden op school of maaltijden thuis. Men mag het laten doen door vrijwilligers en die een vrijwilligersvergoeding geven, maar men mag ook cateraars inschakelen. Scholen mogen ook boodschappenkaarten toekennen aan gezinnen die daarmee eten kunnen kopen in een supermarkt. Ouders moeten zich dan aanmelden bij school en kunnen de kaarten in allerlei supermarkten gebruiken.
Om nog duidelijker te weten waar het om gaat wordt verwezen naar een website van het Jeugdeducatiefonds en het Rode Kruis. Daar staat dat scholen die kiezen voor gratis maaltijden op school daartoe wel een NCO-rapportage moeten maken, dat is een uitgebreid digitaal formulier en gelukkig is er een handleiding. Het geven van gratis maaltijden kan doorlopen in de schoolvakanties.
Dat alles onder het motto dat kinderen op school geen honger mogen hebben.

Ik snap er niets van. Je hebt al voedselbanken. Wat maakt dat arme ouders daar niet genoeg krijgen om hun kinderen te eten te geven? Vanuit particulier initiatief, zij het met een miljoenensteun van het Rijk, komt er het verstrekken van maaltijden in natura bij.
Je kinderen te eten geven is toch gewoon een zaak van elk gezin? Ik snap dat dit niet overal volgens de normen van de burgerlijke Nederlander gaat. Zou het dan echt alleen armoede zijn, die maakt dat ouders hun kinderen niet te eten geven? Hoe komt het eigenlijk dat er ouders zijn die de eigen kinderen niet eens goed te eten geven? En hoe vaak komt dat voor? En gaat het om incidenten of is het dag na dag een probleem? Allemaal vragen over welk probleem je eigenlijk wilt aanpakken, op welke schaal en waar.
En dan komen de regels, goedbedoeld natuurlijk. Om in aanmerking te komen voor het geld moet minstens 30% van de kinderen (in de klas? op school?) volgens de een of andere definitie onder een armoedegrens zitten. (Dat betekent overigens niet dat mensen onder de armoedegrens stelselmatig hun kinderen verwaarlozen. Het is nogal stigmatiserend.) En die andere kinderen dan in de klas, krijgen die ook een gratis maaltijd? En hongerige kinderen in een klas met minder dan 30% armoedzaaiers? Hoe controleer je trouwens wie onder de armoedegrens zit en mogen de vrijwilligers die dit allemaal moeten regelen ook weten wie in armoede leeft?

Laten we onze fantasie ook loslaten op hoe het er in de praktijk aan toe moet gaan. Stel je trouwens voor dat een school besluit, met inschakeling van het Rode Kruis, om aan alle kinderen een gratis ontbijt aan te bieden. Ik neem aan dat ze dan een half uur eerder op school moeten zijn om dat ontbijt eerst op te eten, voordat ze de les in gaan. Anders krijgen ze minder les en dat is ook niet goed voor hun latere kansen. Maar waarom zou je eerst al die kinderen hongerig naar school laten komen? In de meeste gezinnen krijgen kinderen alvast wat te eten, zo gaat dat nu eenmaal. Een deel van de kinderen komt dus helemaal niet hongerig naar school. En zo kun je ook proberen te fantaseren hoe het moet als de school kiest voor een gratis lunch. Veel handiger, want een deel van het overblijven. Kunnen ze goed inpassen in een continurooster. Maar dan blijven er kinderen naar school komen die nog niet ontbeten hebben en misschien flauwvallen van de honger. En wat doe je dan weer met de kinderen die ziek thuis zitten en niet op school te eten krijgen? Daar hadden de ouders niet op gerekend.
Het zit er dus dik in dat veel scholen zullen kiezen voor de waardebonnen waarmee je eten kunt kopen in een supermarkt. Wie houdt dan in de gaten dat de kinderen te eten krijgen? Ouders kunnen net zo goed iets voor zichzelf kopen en de kinderen honger laten lijden. Of er kunnen ouders zijn die de waardebonnen verkopen, want ze hebben het geld hard nodig voor iets anders (daarover kun je behoorlijk fantaseren).

Hoe gaat dit aflopen? Uiteraard zal een onderzoekbureau over een of twee jaar een evaluatie maken hoe de maatregel in de praktijk loopt. Benieuwd hoe de opdracht zal luiden en wie het resultaat gaat beoordelen. Ik vrees het ergste.

----------

Het plaatje is van Petra Busstra.
Meer informatie: www.petrabusstra.com

© 2023 Arie de Jong
powered by CJ2