 |
|
|
|
|
 |
 |
archiefvorig nr.lopend nr. |
 |
|
 |
 |
|
 |
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||
 |
|
 |
|||||||||||||||||||||||||||
| Beschouwingen > De verbazing | ||||
| Het lot | Arie de Jong | |||
 Wat mij zo ontzettend trof in Griekse treurspelen was hoe de hoofdrolspelers zich moeten schikken in hun lot. Blijkbaar was dat voor de elite in de Griekse oudheid een dominant thema. Het was niet eens altijd duidelijk of de goden aan het stuur zaten, waardoor iemand niet meer de baas kon zijn over de gebeurtenissen in zijn of haar leven, want soms was het lot onbestemd. Een gebeurtenis overkwam je, je kon daar niets aan doen. Een geweldig besef. Dat er in je leven voortdurend dingen gebeuren (of juist niet) die je niet zelf in de hand hebt en die wel je leven bepalen, soms zeer ingrijpend. Ik zal niet beweren dat dit tegenovergesteld is aan een opvatting dat het leven maakbaar is, want het een hoeft het andere niet uit te sluiten, al kan het niet volledig samengaan bij een bepaalde gebeurtenis. De Grieken noemden dat het lot, en je kon niet anders dan je daarbij neer te leggen. God Dat is andere koek dan de orthodoxe opvatting bij veel religies (en in ieder geval de christelijke en mohammedaanse) dat er een god is die zich aanhoudend bemoeit met jouw leven. In die opvatting grijpt die god wel in (maar het blijft onduidelijk of dat voortdurend het geval is), maar de dingen overkomen je niet zomaar. Als je iets overkomt waar je zelf geen behoefte aan had, dan heeft die god daar een bedoeling mee. De kunst is dan om die bedoeling te raden. Een gelovige leeft daarmee in een voortdurend en opwindend spel, waarbij hij of zij speelt met god die van alles kan laten gebeuren om jou te belonen of te straffen. Beloningen worden gemakkelijk geïncasseerd, maar met straffen is dat anders. Als een net geboren kind vlak na de geboorte overlijdt, wat heeft dat kind dan misdaan? Niets natuurlijk, dus kan een ouder het bij zichzelf zoeken. Dat god jou straft met het verlies van jouw kind, omwille van iets dat jou valt aan te rekenen. Het is wat vergezocht allemaal, maar wie hierin gelooft moet wel zo’n redenering volgen, anders word je horendol. Onbegrijpelijk vind ik de dankbaarheid van zulke gelovigen als ze de dans ontspringen bij iets ergs. Er is bijvoorbeeld een ernstig ongeluk met vele doden, maar degene die het overleeft dankt god dat hij of zij nog leeft. Je kunt daarvan overigens ook behoorlijk in de knoop raken, zoals overlevenden van de Shoah bijvoorbeeld ondervonden: je schuldig voelen, omdat jij nog leeft en zoveel anderen zijn vermoord. Niet voor niets verloren zulke mensen vaak hun geloof na zo’n schokkende ervaring. In een necrologie in de Volkskrant las ik dat een in 1969 gedroste priester, als hem werd gevraagd of hij in God geloofde, altijd antwoordde: ‘Als ik hem tegenkom, laat ik het je weten.' ---------- De illustratie is van Coc van Duijn. Meer informatie: http://cocvanduijn.nl/
|
||||
| © 2023 Arie de Jong | ||||
|
|
|
||
|
powered by CJ2 | |||