Ontwakende vruchtbaarheid

Pasen is alweer achter de rug. Pasen, lentefeest van het ontwaken van de natuur, het verjagen van de winter. Pasen, feest van vruchtbaarheid en de geboorte van nieuw leven. De soberder tijden van weleer kenden op het gebied van Geestelijk Leven en bijbehorend ritueel een veel rijker gevarieerd repertoire dan nu. Daarin is later de opstanding, verrijzenis van Jezus goed terechtgekomen. Nog weer later, in onze wereld van overvloed, is het meeste geestelijk paasleven verdampt en is er (open deur) vooral een consumptief eetfestijn (Paasbrood? Paaszalm? Paasijsjes?) overgebleven.

Geboortetrajecten

Als er een paasgedachtegoed bestaat was daarin vroeger de vruchtbaarheid veel explicieter aanwezig met veel eieren, pasgeboren lammetjes en hazengespring. En ook met mensenbaby's. Daarmee komen we op het onderwerp van deze aflevering: de bezorging van baby’s bij de rechthebbende ouders. Menselijke vermenigvuldiging was en is een nooit geheel opgehelderde zaak voor een groot deel (vooral het kinderdeel) van de samenleving. Menselijke bevruchting, binnenbaarmoederlijke groei en het binnenkomen in de wereld van alledag via een reisje door het moederlijk geboortekanaal, zijn dan ook hoogst onvoorstelbare en ongeloofwaardige processen. Geen wonder dat allerhande veel plausibeler verklaringen van de menselijke geboorte (de eerste ter aarde bestelling) in ruime mate opgeld deden en doen.

Ab ovo

Op kaart 1a zien we de babybezorging per ei. Pasen. Zusje ziet een fors ei, klapt het open en daar zit een forse baby die haar verbaasd aankijkt. Dat is nog eens handig! Wat gezellig, zo’n broertje/zusje! Mamma, Pappa, kom eens kijken wat ik gekregen heb! Er liggen nog twee eieren, minder groot, die zullen nog moeten groeien, willen ze de omvang van de zichtbare boreling bereiken. Goed geregeld allemaal. De kaart werd op 29 maart 1904 verstuurd uit Parijs aan Madeleine Chabert et ses Parents in Tours, Indre et Loire in Frankrijk. Afzender C.D. schreef: ‘Ik zie met genoegen dat het beter gaat met Madeleine. Ik was erg getroffen door haar lieve groet, vooral omdat ze die helemaal zelf geschreven had. Ik omhels haar stevig en vraag jullie elkaar goed te omhelzen.’

Ooievaarsgewijs

Kaart 1b vertoont een ander favoriet transport, dat per ooievaar (Ciconia ciconia), die onvermoeibare trekvogel par excellence. Het jonge ventje, zo op het oog minstens een jaar of 2 oud, wordt niet door de ooievaar bezorgd door middel van een in de ooievaarsbek opgehangen doek; het joch berijdt zelf deze eiber. Hoe nu? Een plezierritje? Of is het tweetal onderweg om een broertje/zusje in te laden en daarna af te leveren? De tekst op de kaart biedt geen uitsluitsel: afzender J. Gambette schrijft op 18 december 1906 uit Les Andelys aan Juffrouw Andrée Fleury in Tourny: ‘Van grootmoeder die heel erg blij is dat ze haar niet vergeet.’

Ooievaar met hulpmotor

Een stevige ooievaar kan flink wat baby's vervoeren, maar als het er heel erg veel tegelijk zijn is ook de ooievaar gedwongen de schaalvergroting op te vangen met aanvullende, mechanisch voortgedreven transportmiddelen. Op kaart 2a expedieert één ooievaar een lading van niet minder dan 19 baby's per vliegmachine. De uiver bestuurt per stuurwiel het vliegtuig, de baby’s vermaken zich behoorlijk, ook met niet risicoloze acrobatiek - alles lijkt nog net goed te gaan. Hansje verstuurde de kaart op 16 april 1928 uit Lekkerkerk zonder verdere tekst en uitleg aan Tine van Dijk in Goes.

Moestuincentrum

Voor de minder stabiele baby’s, met duizeligheids- of hoogtevreesproblemen, is natuurlijk ook de zeer aardse aflevering per kool (de groente, het plantengenus Brassica) aantrekkelijk. Kaart 2b laat ons 13 gezonde en al enigszins geklede baby’s zien die in hun kolen rustig de komst van hun toekomstige ouders lijken af te wachten. Professionele agrarische Baby-opvang avant la crèche zullen we maar denken. Ach, het weer is niet slecht, er is een overvloed aan frisse lucht en je hebt altijd iets (gezonds) te eten moet je maar denken. Ook deze nieuwe wereldburgers hebben het samen behoorlijk gezellig. De kaart werd door Annie op 11 mei 1906 uit Amsterdam zonder verder commentaar verstuurd naar Mejuffrouw Taat in Hillegom.

Volgende keer verder met de diversiteit aan interessante Methoden en Technieken voor het ter wereld brengen van nieuwe mensenkinderen.

**********************

Kaarten uit ‘De Peter Schröder Collectie’, copyright 2008 Peter Schröder.

Veel van de in deze rubriek vertoonde prentbriefkaarten zijn geleverd door Antiquariaat Jac. Verloop. www.jacverloop.nl Jaap Verloop beschikt over een zeer veelzijdig assortiment ansichtkaarten en ander drukwerk.