![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
![]() ![]() ![]() ![]() |
![]() |
|
![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
|
![]() |
|||||||||||||||||||||||||||
![]() |
![]() |
![]() |
Bezigheden > Recht en onrecht | ||||
Ferdban | Dik Kruithof | |||
![]() In Friesland zijn ruim 1100 oorkondes bewaard gebleven en voor Ferdban heeft Vries een keuze gemaakt van honderd oorkonden en die vertaald in het Fries en het Nederlands. Ze zijn tevens voorzien van een uitgebreide toelichting in het Nederlands, waarin wordt uitgelegd wat de betekenis van de oorkonde is in tijd en recht. Zo zijn er vijf oorkonden die betrekking hebben op een geschil tussen stadsbestuurders van Leeuwarden en Dokkum en twee die nieuw licht werpen op de aparte status van Ameland binnen het Koninkrijk. Het is de enige gemeente die als krooneigendom deel uitmaakt van ons koninkrijk en hier wordt duidelijk gemaakt dat in 1443 Ritska Jelmers de eerste vrijheer van het eiland was. Een titel die nog steeds bestaat en nu gedragen wordt door Willem-Alexander. Bij mijn eerste blik op de inhoudsopgave werd mijn aandacht getrokken door een contract van euvelgang (jouelbreef) op bladzij 190. Beide woorden waren nieuw voor mij en daarom begon ik dat verhaal te lezen. Het begint met ‘Ick, Lijwe Hoijtsmae, nu ter tijt woenhachtich toe Hantum in Dongerdeel …. . Hantum, vroeger in de gemeente West-Dongeradeel, nu de gemeente Noord Oost Friesland, was het dorp waar de boerderij van mijn pake vroeger bij ![]() Het Oudfries ontwikkelde zich tot taal van het recht omdat er geen buitenlandse heren of andere bestuurders waren in het gebied tussen Vlie en Wezer (die hun eigen bestuurstaal, vaak Latijn meebrachten). Die periode wordt de Friese vrijheid genoemd, Friesland was wel onderdeel van het keizerrijk vanaf Karel de Grote, maar er waren geen graven. In 1417 werd vastgelegd dat Friesland van Zuiderzee tot Wezer ‘rijksonmiddellijk’ was, rechtstreeks onder de keizer vallend. Maar de keizer oefende zijn gezag niet uit en de plaatselijke bewoners waren daardoor aangewezen op hun eigen rechtspraak, wat leidde tot het vastleggen van regels in hun eigen taal. Uit het huidige Friesland, Groningen en Oost-Friesland zijn in totaal 24 teksten bekend, uit de periode van 1300 tot 1500, die de regels vastleggen en die vormen gezamenlijk de basis van het Oudfries. In 2012 verscheen bij zijn afscheid van de Fryske Akademie van Vries De taal van Recht en Vrijheid, een verzameling van studies over Middeleeuws Friesland die hij eerder in tijdschriften of bundels publiceerde over politieke geschiedenis, het vetewezen en over recht en rechtsterminologie. Het zijn prachtige boeken die een unieke periode uit de Nederlandse geschiedenis vastleggen. Uitgegeven door Noordboek / Bornmeer. |
||||
© 2021 Dik Kruithof | ||||
![]() |
![]() |
![]() |
||
![]() |
powered by CJ2 |