archiefvorig nr.lopend nr. |
||||
|
|||||||||||||||||||||||||||||
Vermaak en Genot > Luister! | ||||
Een Volkslied voor Brabant? | Henk Klaren | |||
Het volkslied van Spanje heeft geen tekst. Daarom zul je Spaanse voetballers en andere sporters bij het spelen van het volkslied niet wat je noemt uit volle borst zien meezingen. Daarin onderscheiden zij zich van de rugbyers van Wales, die onlangs op TV te zien waren. Zelden zulke fanatieke volksliedmeezingers gezien als die jongens. Het lied gaat over het land van hun vaderen. Beetje ‘Blut und Boden’ natuurlijk: ach er kwamen zulke geweldige mannen vandaan en, ach het is er zo mooi en moge de taal maar blijven bestaan. Wat die rugbyers daar nou mee hebben weet ik niet. Toch zei mijn vrouw, aan wie ieder nationalistisch sentiment vreemd is: ‘Zo hoort het’. Wat natuurlijk ook een commentaar was op het lamlendige gemurmel van de Nederlandse voetballers als het Wilhelmus wordt gespeeld. Ik was het gevoelsmatig geheel met mijn vrouw eens, maar als je het op de keper beschouwt….
Eigenlijk kan ik me best voorstellen, dat – bijvoorbeeld – Nederlandse voetballers van Surinaamse of Marokkaanse afkomst niet veel hebben met teksten als: ‘ben ik van Duitschen bloed,’ of: ‘de koning van Hispanje heb ik altijd geëerd’. Als ze die teksten al kennen.
En ik heb toch wat minder begrip voor die Welshmen, die uit volle borst zingen over voortreffelijke patriotten, die hun bloed spilden voor de vrijheid. Je mag trouwens hopen, dat Poolse sporters hun volkslied niet zingen voor de wedstrijd. Dat lied begint met : ‘En nog is Polen niet verloren.’ Historisch begrijpelijk, maar niet echt motiverend voor een sporter lijkt me.
Volksliederen zijn er oorspronkelijk – net als vlaggen – om de nationale identiteit te ondersteunen. En dus: om je te onderscheiden van andere naties. Een soort muzikaal logo. Ze worden gespeeld en gezongen bij officiële gelegenheden, waarbij het benadrukken van patriottisme en wellicht nationale eenheid aan de orde is. Pas later zijn ze een rol gaan spelen bij sportwedstrijden. De gevoelsmatige achtergrond blijft dezelfde.
Zo bezien zijn provinciale volksliederen een wat merkwaardig fenomeen. Strikt genomen ondergraven ze de nationale eenheid. Als ze tenminste echt een rol spelen in het regionale bewustzijn. Maar er zijn er in Nederland maar een paar die enige bekendheid hebben.
Iedereen weet wel van het Limburgse bronsgroen eikenhout en vanwege voetbalclub Heerenveen heeft ook het Friese volkslied landelijke bekendheid gekregen. Ik kende het al van mijn ouders. Het is een klassiek volkslied met een gedragen melodie en een tekst waarvan de griezels je oer de grauen (fonetische weergave van een hele oude herinnering) gaan. Wy sjonge it beste lân fan d’ierde en Dyn âlde eare, o Fryske grûn. Poeh!
Het lijkt me niet toevallig dat juist het Limburgse en het Friese volklied enige bekendheid hebben. Volgens mij heet alleen in Limburg en Friesland de rest van Nederland (inclusief Friesland en Limburg): Holland.
Verder dacht ik dat ik het Gelders volkslied kende. In die provincie ben ik – tweede generatie import – opgegroeid. Op de traditionele aubade op Koninginnedag zongen we dan – naast het Wilhelmus - altijd een lied, waarvan iedereen zei dat dat het Gelderse volkslied was. Even googelen en twee of drie klikjes tonen aan, dat een ander – overigens gehéél onbekend – lied het officiële Gelderse volkslied is. Weer een illusie armer.
Van de teksten van de provinciale volksliederen word je niet echt blij. Ze zijn vaak wat lullig. Het begint nogal eens met een plaatsbepaling (veel coupletten beginnen met het woord: ‘waar’). Dan komt er een stukje over de schoonheid van het landschap, gevolgd door een soort liefdesverklaring. Behalve in het Friese lied komt alleen in het officiële Gelderse volkslied echt suspect nationalisme aan de oppervlakte: ‘den Saksischen Germaan’ en ‘trotsch te wezen op ons echt Gelders ras’. Nou ja, tot 10 mei 1932 was ‘Wien Neerlands bloed in d’aadren vloeit (van vreemde smetten vrij),’ het officiële volkslied van ons land!
En nu willen ze in Brabant opeens ook een provinciaal volkslied. Er bestáán meerdere liederen met de titel: ‘Brabants volkslied,’ maar die hebben geen officiële status. Op diverse sites wordt een lied als Brabants volkslied genoemd. Dat lied heet ‘Hertog Jan’. Een merkwaardig lied over een hertog te paard, die rondrijdt door Belgisch en Nederlands Brabant. Maar ook dat lied heeft geen status. De Brabanders schijnen te lijden onder het gemis. Zelfs Flevoland heeft een volkslied! Je vraagt je af waarom. Bovendien heeft dat lied weinig toekomstwaarde, want het gaat onder meer over de jonge geschiedenis van deze zelfgemaakte provincie. Dat blijft geen duizend jaar actueel.
Maar goed. Brabant dus.
Er is een beweging gaande om een recent hitje van Guus Meeuwis te verheffen tot Brabants volkslied. Nou ja, ze moeten het natuurlijk helemaal zelf weten en veel belachelijker dan al die andere volksliederen zal het niet zijn. Maarrr… Zou het niet iets moois, iets superieurs, iets modérns hebben om gewoon géén volkslied te hebben?
*********************************
Drs. Theo IJzermans geeft begeleiding bij
persoonlijke ontwikkeling op het werk.
Ga voor informatie naar www.ijzermans.org |
||||
© 2007 Henk Klaren | ||||
powered by CJ2 |