De Leunstoel - internetmagazine voor rustige mensen


		archiefvorig nr.lopend nr.

Vermaak en Genot > Een omweg waard		delen printen terug


	Schwimmendes moor	Dik Kruithof
	De Jadeboezem (Duits: Jadebusen) is een 190 km² grote zeearm in de Noordzee, tussen de Dollard en de monding van de Wezer in Duitsland. De Jadeboezem maakt deel uit van de Waddenzee en is tussen 1219 en 1511 ontstaan door een reeks stormvloeden. Begin 16e eeuw begon de inpoldering van het gebied zodat de twee eilanden Butjadingen en Stadtland nu weer deel uitmaken van het vasteland. In 1725 kreeg de Jadeboezem zijn huidige vorm. Bij de bedijking van de Jadeboezem is iets aparts gebeurd: een groot stuk hoogveen bij de plaats Sedestedt, genoemd naar de Oldenburgse bestuurder die de bedijking uitvoerde, werd buitendijks land. Binnendijks werd het veengebied vermengd met de onderliggende kleilagen: voor een hectare akkergrond moest ongeveer 40.000 kubieke meter aarde verplaatst worden. Buitendijks Buitendijks lag dus nog een stuk hoogveen van 135 hectare dat overgeleverd was aan de stormvloeden die er ook nog wel kwamen. Als de Jadeboezem volliep dan bleef het hoogveen drijven en werd de tussenlaag eronder weggespoeld. Daardoor ontstond een stuk drijvend hoogveen dat nu nog ruim tien hectare groot is en waar geen grote bomen meer op staan – die zijn hun verbinding met de ondergrond kwijtgeraakt – maar dat verder een vrij gewoon stuk hoogveen is met zoet water. Al moet je wel bedenken dat het volledig los is van de ondergrond. Daarom wordt het ‘Das Schwimmende Moor’ genoemd. Het is uniek in de wereld. Van de dijk loopt er een weg naar een kampeerterrein dat is aangelegd op een zoutweidegebied en voornamelijk door campers wordt gebruikt. Tevens staat er een gebouw op palen met het Nationalpark Erlebnisstation Sehestedt. Op de dijk nam ik een wandelpad dat ruim een kilometer verder bij het Moor uitkomt. Vorig jaar is er over het Moor een keurig houtpad aangelegd dat een aparte hoogveenbeleving biedt: kleine berkjes, de grote liggen te rotten, en veel riet en gras. Aan het eind staat een uitkijkhut die een mooi uitzicht biedt over de Jadeboezem met heel veel vogels, Wilhelmshaven aan de overkant en Butjadingen rechts. Niemand geeft een garantie voor een langdurig bestaan van het Moor en het wordt aangeprezen met de opmerking dat iedere grote storm het einde van het Schwimmende Moor kan betekenen. Je moet er geweest zijn! Verzakte dijk De dijk die Drost Sehestedt in 1715 aanlegde is in 1958 door een verzakking in de ondergrond anderhalve meter naar beneden gezakt. Dat is toen met een laag extra klei van anderhalve meter opgelost, maar bij de dijkverhoging van 1984 is een houten damwand aangebracht aan de zeekant en sinds 2011 is er een damwand van 25 meter diep. ---------- De plaatjes zijn verzorgd door de auteur.

meer Dik Kruithof - meer "Een omweg waard" -

Vermaak en Genot > Een omweg waard
Schwimmendes moor	Dik Kruithof
De Jadeboezem (Duits: Jadebusen) is een 190 km² grote zeearm in de Noordzee, tussen de Dollard en de monding van de Wezer in Duitsland. De Jadeboezem maakt deel uit van de Waddenzee en is tussen 1219 en 1511 ontstaan door een reeks stormvloeden. Begin 16e eeuw begon de inpoldering van het gebied zodat de twee eilanden Butjadingen en Stadtland nu weer deel uitmaken van het vasteland. In 1725 kreeg de Jadeboezem zijn huidige vorm. Bij de bedijking van de Jadeboezem is iets aparts gebeurd: een groot stuk hoogveen bij de plaats Sedestedt, genoemd naar de Oldenburgse bestuurder die de bedijking uitvoerde, werd buitendijks land. Binnendijks werd het veengebied vermengd met de onderliggende kleilagen: voor een hectare akkergrond moest ongeveer 40.000 kubieke meter aarde verplaatst worden. Buitendijks Buitendijks lag dus nog een stuk hoogveen van 135 hectare dat overgeleverd was aan de stormvloeden die er ook nog wel kwamen. Als de Jadeboezem volliep dan bleef het hoogveen drijven en werd de tussenlaag eronder weggespoeld. Daardoor ontstond een stuk drijvend hoogveen dat nu nog ruim tien hectare groot is en waar geen grote bomen meer op staan – die zijn hun verbinding met de ondergrond kwijtgeraakt – maar dat verder een vrij gewoon stuk hoogveen is met zoet water. Al moet je wel bedenken dat het volledig los is van de ondergrond. Daarom wordt het ‘Das Schwimmende Moor’ genoemd. Het is uniek in de wereld. Van de dijk loopt er een weg naar een kampeerterrein dat is aangelegd op een zoutweidegebied en voornamelijk door campers wordt gebruikt. Tevens staat er een gebouw op palen met het Nationalpark Erlebnisstation Sehestedt. Op de dijk nam ik een wandelpad dat ruim een kilometer verder bij het Moor uitkomt. Vorig jaar is er over het Moor een keurig houtpad aangelegd dat een aparte hoogveenbeleving biedt: kleine berkjes, de grote liggen te rotten, en veel riet en gras. Aan het eind staat een uitkijkhut die een mooi uitzicht biedt over de Jadeboezem met heel veel vogels, Wilhelmshaven aan de overkant en Butjadingen rechts. Niemand geeft een garantie voor een langdurig bestaan van het Moor en het wordt aangeprezen met de opmerking dat iedere grote storm het einde van het Schwimmende Moor kan betekenen. Je moet er geweest zijn! Verzakte dijk De dijk die Drost Sehestedt in 1715 aanlegde is in 1958 door een verzakking in de ondergrond anderhalve meter naar beneden gezakt. Dat is toen met een laag extra klei van anderhalve meter opgelost, maar bij de dijkverhoging van 1984 is een houten damwand aangebracht aan de zeekant en sinds 2011 is er een damwand van 25 meter diep. ---------- De plaatjes zijn verzorgd door de auteur.
© 2023 Dik Kruithof

	powered by CJ2