archiefvorig nr.lopend nr.

Vermaak en Genot > Een omweg waard delen printen terug
Wachten op hoog water Dik Kruithof

1807VG HoogwaterOp wat een mooie winterdag beloofde te worden gingen we op weg naar het kunstwerk op de dijk bij Holwerd, dat in december 2019 officieel is geplaatst. ‘Wachten op hoog water’ is een beeld van Jan Ketelaar dat bestaat uit twee, van metaal gelaste, vrouwen van vijf meter hoog. Een volle vrouw en een dunne vrouw. Ze kijken uit over zee. Het beeld gaat over de zoektocht naar balans en uitwisseling. De volle vrouw werd in december 2018 geïnstalleerd, bijna de afsluiting van het jaar dat Leeuwarden de Culturele Hoofdstad van Europa was. Bij ons heette dat Leeuwarden-Fryslan omdat de hele provincie meedeed. Het beeld bij Holwerd is onderdeel van Sense of Place, een project van landschapskunst in het Friese waddengebied, bedacht en georganiseerd door Joop Mulder, de recent overleden oprichter van Oerol.

Wij reden over de twee kilometer lange pier bij Holwerd, de langste van Europa, waar de boot naar Ameland vertrekt. Ongeveer tien andere mensen waren op het zelfde idee gekomen en genoten van het, door een flinke bries geholpen opkomende water, met op de (heldere) achtergrond het door de zon beschenen Ameland. Holwerd, achter de zeedijk gelegen en met de kerktoren net boven de dijk uit, lag er rustig bij. Te rustig vinden de inwoners, want ze zijn bezig met een groot project waarbij Holwerd weer aan zee komt te liggen. Voorlopig ligt er nog een flinke lap buitendijks land, waar volgens het Fryske Gea een goede wandeling mogelijk is. De parkeerplaats waar de wandeling zou moeten beginnen was leeg en een eerste blik op het voetpad volstond om duidelijk te maken waarom er weinig animo was: een smal kleipaadje met aan beide kanten ruim een meter water lag er niet uitnodigend bij. Het beeld van Ketelaar staat ook ongeveer een kilometer van de weg op de dijk maar is wel goed te belopen. Jammer was alleen dat toen wij er heen liepen van de andere kant net de enige hagelbui van die dag dezelfde route nam. Dus u ziet geen mooie zonnige foto van het wachten op hoog water.

Het buitendijkse gebied is in 2006 bekend geworden1807VG Hoogwater2 door de ‘paarden van Marrum’: door een zware storm overstroomde het Noarderleech en raakten zo’n honderdvijftig paarden ingesloten achter de zeedijk op de rand van de Ozingadobbe. Uiteindelijk werden ze door zes amazones naar een veilig gebied gelokt. Sense of Place en It Fryske Gea hebben in 2018 middenin de Ozingadobbe het paardendrama zichtbaar gemaakt in een kunstwerk. Het startpunt van de wandelroute naar Dobbepaarden bevindt zich buitendijks, nabij het Tempeltje van Ids Willemsma. Dat kunstwerk werd in 1993 onthuld en is gemaakt in opdracht van het zeewerend waterschap Fryslân ter gelegenheid van de afsluiting van de Deltawerken in die provincie. Volgens de kunstenaar ‘het presenteerblad van staal waardoor de dijk als het ware wordt opgetild’. Het Tempeltje is dus een voorloper van Sense of Place en door de Dobbepaarden opgenomen in de plannen.

Kunst, monumenten of symbolen op de dijken zijn in Friesland van alle tijden. Het bekendste voorbeeld blijft De Stenen Man bij Harlingen, oorspronkelijk geplaatst als nieuwe grenssteen voor de zorgplicht van de dijk, maar door het dubbele gezicht meer bekend geworden als eerbetoon aan de Spanjaard Caspar de Robles. Die zorgde er als landvoogd voor dat Friesland na de Allerheiligenvloed van 1570 erin slaagde om de handen ineen te slaan en samen een goede bescherming tegen het water te bouwen. Ik vond op een website de volgende mooie zinnen: 'De Stenen Man is niet alleen een merkwaardig, maar ook een beroemd monument. Het is het enige standbeeld in de geschiedenis dat ooit uit dankbaarheid voor een vijand is opgericht.'

Ver aan de andere kant van de zeedijk staat bij Peasens-Moddergat nog een aangrijpend monument op de zeedijk voor de vissers die omkwamen in de storm van 6 maart 1883:

As de dea it skip berint,
Dan is der gjin ûntkommen.
O wetter, o wif elemint!
De sé hat jown, hat nommen.

(Vertaling en meer informatie in de Leunstoel van april 2012)

------
De plaatjes zijn van de schrijver
© 2021 Dik Kruithof meer Dik Kruithof - meer "Een omweg waard" -
Vermaak en Genot > Een omweg waard
Wachten op hoog water Dik Kruithof
1807VG HoogwaterOp wat een mooie winterdag beloofde te worden gingen we op weg naar het kunstwerk op de dijk bij Holwerd, dat in december 2019 officieel is geplaatst. ‘Wachten op hoog water’ is een beeld van Jan Ketelaar dat bestaat uit twee, van metaal gelaste, vrouwen van vijf meter hoog. Een volle vrouw en een dunne vrouw. Ze kijken uit over zee. Het beeld gaat over de zoektocht naar balans en uitwisseling. De volle vrouw werd in december 2018 geïnstalleerd, bijna de afsluiting van het jaar dat Leeuwarden de Culturele Hoofdstad van Europa was. Bij ons heette dat Leeuwarden-Fryslan omdat de hele provincie meedeed. Het beeld bij Holwerd is onderdeel van Sense of Place, een project van landschapskunst in het Friese waddengebied, bedacht en georganiseerd door Joop Mulder, de recent overleden oprichter van Oerol.

Wij reden over de twee kilometer lange pier bij Holwerd, de langste van Europa, waar de boot naar Ameland vertrekt. Ongeveer tien andere mensen waren op het zelfde idee gekomen en genoten van het, door een flinke bries geholpen opkomende water, met op de (heldere) achtergrond het door de zon beschenen Ameland. Holwerd, achter de zeedijk gelegen en met de kerktoren net boven de dijk uit, lag er rustig bij. Te rustig vinden de inwoners, want ze zijn bezig met een groot project waarbij Holwerd weer aan zee komt te liggen. Voorlopig ligt er nog een flinke lap buitendijks land, waar volgens het Fryske Gea een goede wandeling mogelijk is. De parkeerplaats waar de wandeling zou moeten beginnen was leeg en een eerste blik op het voetpad volstond om duidelijk te maken waarom er weinig animo was: een smal kleipaadje met aan beide kanten ruim een meter water lag er niet uitnodigend bij. Het beeld van Ketelaar staat ook ongeveer een kilometer van de weg op de dijk maar is wel goed te belopen. Jammer was alleen dat toen wij er heen liepen van de andere kant net de enige hagelbui van die dag dezelfde route nam. Dus u ziet geen mooie zonnige foto van het wachten op hoog water.

Het buitendijkse gebied is in 2006 bekend geworden1807VG Hoogwater2 door de ‘paarden van Marrum’: door een zware storm overstroomde het Noarderleech en raakten zo’n honderdvijftig paarden ingesloten achter de zeedijk op de rand van de Ozingadobbe. Uiteindelijk werden ze door zes amazones naar een veilig gebied gelokt. Sense of Place en It Fryske Gea hebben in 2018 middenin de Ozingadobbe het paardendrama zichtbaar gemaakt in een kunstwerk. Het startpunt van de wandelroute naar Dobbepaarden bevindt zich buitendijks, nabij het Tempeltje van Ids Willemsma. Dat kunstwerk werd in 1993 onthuld en is gemaakt in opdracht van het zeewerend waterschap Fryslân ter gelegenheid van de afsluiting van de Deltawerken in die provincie. Volgens de kunstenaar ‘het presenteerblad van staal waardoor de dijk als het ware wordt opgetild’. Het Tempeltje is dus een voorloper van Sense of Place en door de Dobbepaarden opgenomen in de plannen.

Kunst, monumenten of symbolen op de dijken zijn in Friesland van alle tijden. Het bekendste voorbeeld blijft De Stenen Man bij Harlingen, oorspronkelijk geplaatst als nieuwe grenssteen voor de zorgplicht van de dijk, maar door het dubbele gezicht meer bekend geworden als eerbetoon aan de Spanjaard Caspar de Robles. Die zorgde er als landvoogd voor dat Friesland na de Allerheiligenvloed van 1570 erin slaagde om de handen ineen te slaan en samen een goede bescherming tegen het water te bouwen. Ik vond op een website de volgende mooie zinnen: 'De Stenen Man is niet alleen een merkwaardig, maar ook een beroemd monument. Het is het enige standbeeld in de geschiedenis dat ooit uit dankbaarheid voor een vijand is opgericht.'

Ver aan de andere kant van de zeedijk staat bij Peasens-Moddergat nog een aangrijpend monument op de zeedijk voor de vissers die omkwamen in de storm van 6 maart 1883:

As de dea it skip berint,
Dan is der gjin ûntkommen.
O wetter, o wif elemint!
De sé hat jown, hat nommen.

(Vertaling en meer informatie in de Leunstoel van april 2012)

------
De plaatjes zijn van de schrijver
© 2021 Dik Kruithof
powered by CJ2