archiefvorig nr.lopend nr.

	Vermaak en Genot > Een omweg waard delen printen terug Een internationaal historisch museum Willem Minderhout Een van de vakken die ik geef heeft de indrukwekkende naam ‘wereldgeschiedenis’. In een college of zeven probeer ik mijn arme studenten een min of meer samenhangend beeld te geven van de ontwikkeling van de wereld van de vroegmoderne tijd tot het heden. Een collega gaf me vorig jaar de raad om de hele club mee te nemen naar een museum om het inzichtelijk te maken. Dat leek me een goed idee, ik bleef echter steken bij de vraag welk museum we dan zouden moeten bezoeken. Het ‘nationaal historisch museum’ zou een passende bestemming zijn, maar dat is er nooit gekomen. Ik dacht dat het misschien een idee was om een van onze scheepvaartmusea te bezoeken met een gastdocent die iets over ons roemrijke en roemruchte verleden als zeevarende natie kon vertellen. Neerlandocentrisch, maar toch mondiaal. Helaas bleek de gepensioneerde zee-historicus Henk den Heijer op de fiets richting Turkije te zijn vertrokken. De Rotterdamse maatschappijhistoricus Zihni Özdil bleek wel beschikbaar. Hij stelde voor om het verborgen verleden van de Republiek als centrum van de slavenhandel te illustreren aan de hand van de collectie van het Mauritshuis. Het Mauritshuis zelf, gebouwd door en voor Johan Maurits van Nassau-Siegen, die in het midden van de zeventiende eeuw de gouverneur van Nederlands Brazilië was, is zelf ook gefinancierd met de winsten van slavenhandel en slavenarbeid. Het was een alleszins interessant gastcollege van Zihni Özdil met aansluitend een excursie, maar de ‘verborgen geschiedenis’ van het Nederlandse slavernijverleden bleef, op een enkel schilderij met een zwarte page na, toch voornamelijk goed ‘verborgen’. Dit weekeinde bezochten we het Vasa-museum in Stockholm. De Vasa is het enige schip uit de zeventiende eeuw dat vrijwel volledig geconserveerd is gebleven. Ik kende de foto’s, maar toen ik er naast stond drong pas de enorme omvang van het schip tot me door. Niet alleen de omvang, maar ook het prachtige houtsnijwerk, dat vroeger bont beschilderd was, is adembenemend. De scheepsbouwmeesters waren Nederlanders geweest: Henrik en Arendt Hybertsson (Huibertsen). Mijn nationale trots werd iets getemperd door de wetenschap dat het monster op de dag van de tewaterlating in 1628 kapseisde en zonk. Men vermoedt echter dat deze ramp vooral veroorzaakt is omdat koning Gustaaf Adolf eiste dat er meer kanonnen op geplaatst werden dan waar het schip voor ontworpen was. Toen we naar de uitgang liepen zag ik een zijzaal die we tot dan toe over het hoofd hadden gezien. Hier was in een tijdelijke tentoonstelling (als google translate ‘tillfällig utställning’ correct vertaalt) waarin met beeld en filmmateriaal de tijd van de Vasa inzichtelijk werd gemaakt. Niet alleen de Dertigjarige Oorlog, de context waarin de Vasa gebouwd werd, maar ook de Japanse Edo-periode, het Mogol-rijk, de Amerikaanse kolonisering, onze eigen Gouden Eeuw, de opkomst van Rusland en alle andere belangwekkende gebeurtenissen op de wereld, tot en met de ontdekking van de bloedsomloop, komen aan de orde. Wandelend van paneel tot paneel kreeg je een goede indruk van wat er allemaal op de wereld gebeurde tijdens de zeventiende eeuw en hoe die gebeurtenissen elkaar beïnvloedden. Ook aan slavenhandel en slavernij werd uitgebreid aandacht besteed. Slavenhandel bleek ook in de geschiedenis van IJsland een rol te hebben gespeeld: Barbarijse zeerovers voeren helemaal van Noord-Afrika naar IJsland en terug om op IJsland slaven te jagen. Waarschijnlijk heeft de daardoor aangerichte schade er toe geleid dat IJsland pas onlangs tot de kwartfinale van het Europees Kampioenschap voetbal wist door te dringen. Ze zijn er eindelijk weer bovenop gekomen.  Het nationaal historisch museum is wellicht een mislukt project, het internationaal historisch museum kan zo kant en klaar in Stockholm worden aangeschaft: even vertalen, iets meer 'Republiek' toevoegen en de Zeventiende Eeuw is klaar. Andere eeuwen, of tijdperken, kunnen stap voor stap worden toegevoegd. Dat kan desnoods in dezelfde zaal. Ieder uur een andere eeuw, of zoiets. De ideale plek voor zo’n internationaal historisch museum lijkt me het Rijksmuseum in Amsterdam. Dus, Taco Dibbits, boek een weekeinde Stockholm en neem die tillfällig utställning over! ------ De plaatjes zijn van de schrijver. Op de website van het Vasa Museet staat een beknopt overzicht van de tentoonstelling over de zeventiende eeuw: http://www.vasamuseet.se/utstallningar/samtidigt © 2016 Willem Minderhout meer Willem Minderhout - meer "Een omweg waard" -

Vermaak en Genot > Een omweg waard
Een internationaal historisch museum	Willem Minderhout
Een van de vakken die ik geef heeft de indrukwekkende naam ‘wereldgeschiedenis’. In een college of zeven probeer ik mijn arme studenten een min of meer samenhangend beeld te geven van de ontwikkeling van de wereld van de vroegmoderne tijd tot het heden. Een collega gaf me vorig jaar de raad om de hele club mee te nemen naar een museum om het inzichtelijk te maken. Dat leek me een goed idee, ik bleef echter steken bij de vraag welk museum we dan zouden moeten bezoeken. Het ‘nationaal historisch museum’ zou een passende bestemming zijn, maar dat is er nooit gekomen. Ik dacht dat het misschien een idee was om een van onze scheepvaartmusea te bezoeken met een gastdocent die iets over ons roemrijke en roemruchte verleden als zeevarende natie kon vertellen. Neerlandocentrisch, maar toch mondiaal. Helaas bleek de gepensioneerde zee-historicus Henk den Heijer op de fiets richting Turkije te zijn vertrokken. De Rotterdamse maatschappijhistoricus Zihni Özdil bleek wel beschikbaar. Hij stelde voor om het verborgen verleden van de Republiek als centrum van de slavenhandel te illustreren aan de hand van de collectie van het Mauritshuis. Het Mauritshuis zelf, gebouwd door en voor Johan Maurits van Nassau-Siegen, die in het midden van de zeventiende eeuw de gouverneur van Nederlands Brazilië was, is zelf ook gefinancierd met de winsten van slavenhandel en slavenarbeid. Het was een alleszins interessant gastcollege van Zihni Özdil met aansluitend een excursie, maar de ‘verborgen geschiedenis’ van het Nederlandse slavernijverleden bleef, op een enkel schilderij met een zwarte page na, toch voornamelijk goed ‘verborgen’. Dit weekeinde bezochten we het Vasa-museum in Stockholm. De Vasa is het enige schip uit de zeventiende eeuw dat vrijwel volledig geconserveerd is gebleven. Ik kende de foto’s, maar toen ik er naast stond drong pas de enorme omvang van het schip tot me door. Niet alleen de omvang, maar ook het prachtige houtsnijwerk, dat vroeger bont beschilderd was, is adembenemend. De scheepsbouwmeesters waren Nederlanders geweest: Henrik en Arendt Hybertsson (Huibertsen). Mijn nationale trots werd iets getemperd door de wetenschap dat het monster op de dag van de tewaterlating in 1628 kapseisde en zonk. Men vermoedt echter dat deze ramp vooral veroorzaakt is omdat koning Gustaaf Adolf eiste dat er meer kanonnen op geplaatst werden dan waar het schip voor ontworpen was. Toen we naar de uitgang liepen zag ik een zijzaal die we tot dan toe over het hoofd hadden gezien. Hier was in een tijdelijke tentoonstelling (als google translate ‘tillfällig utställning’ correct vertaalt) waarin met beeld en filmmateriaal de tijd van de Vasa inzichtelijk werd gemaakt. Niet alleen de Dertigjarige Oorlog, de context waarin de Vasa gebouwd werd, maar ook de Japanse Edo-periode, het Mogol-rijk, de Amerikaanse kolonisering, onze eigen Gouden Eeuw, de opkomst van Rusland en alle andere belangwekkende gebeurtenissen op de wereld, tot en met de ontdekking van de bloedsomloop, komen aan de orde. Wandelend van paneel tot paneel kreeg je een goede indruk van wat er allemaal op de wereld gebeurde tijdens de zeventiende eeuw en hoe die gebeurtenissen elkaar beïnvloedden. Ook aan slavenhandel en slavernij werd uitgebreid aandacht besteed. Slavenhandel bleek ook in de geschiedenis van IJsland een rol te hebben gespeeld: Barbarijse zeerovers voeren helemaal van Noord-Afrika naar IJsland en terug om op IJsland slaven te jagen. Waarschijnlijk heeft de daardoor aangerichte schade er toe geleid dat IJsland pas onlangs tot de kwartfinale van het Europees Kampioenschap voetbal wist door te dringen. Ze zijn er eindelijk weer bovenop gekomen.  Het nationaal historisch museum is wellicht een mislukt project, het internationaal historisch museum kan zo kant en klaar in Stockholm worden aangeschaft: even vertalen, iets meer 'Republiek' toevoegen en de Zeventiende Eeuw is klaar. Andere eeuwen, of tijdperken, kunnen stap voor stap worden toegevoegd. Dat kan desnoods in dezelfde zaal. Ieder uur een andere eeuw, of zoiets. De ideale plek voor zo’n internationaal historisch museum lijkt me het Rijksmuseum in Amsterdam. Dus, Taco Dibbits, boek een weekeinde Stockholm en neem die tillfällig utställning over! ------ De plaatjes zijn van de schrijver. Op de website van het Vasa Museet staat een beknopt overzicht van de tentoonstelling over de zeventiende eeuw: http://www.vasamuseet.se/utstallningar/samtidigt
© 2016 Willem Minderhout
	powered by CJ2