archiefvorig nr.lopend nr.

Vermaak en Genot > Een omweg waard delen printen terug
De leermeester van Rietveld Dik Kruithof

1210VG Klaarhamer1Gerrit Rietveld is voor mij altijd een intrigerende figuur geweest. Prachtige ontwerpen, maar je kunt op je klompen aanvoelen dat het niet altijd erg praktisch is. De stoelen zitten in elk geval meestal hard, het beroemde Huis schijnt ook zijn tekortkomingen te hebben. Dit in tegenstelling tot de produkten van zijn tijdgenoten van het Bauhaus, die zich erg veel moeite gaven om een moderne vormgeving ingang te doen vinden, maar ook veel aandacht hadden voor gebruiksgemak.

Een tentoonstelling over de architect Piet Klaarhamer (1874 – 1954), die door Rietveld zijn voorganger en leermeester werd genoemd, is dus alleen al interessant om te zien hoe Rietveld aan zijn manier van werken komt. De tentoonstelling is erg mooi, interessant en pakkend, het verband is mij echter niet erg duidelijk geworden. Een van de oorzaken zal zijn dat het werk van Klaarhamer niet met tijdgenoten wordt vergeleken en dat de argeloze kijker dus niet kan beoordelen in hoeverre hij met zijn manier van denken echt nieuw en modern was. Waarschijnlijk was hij dat wel want in de eerste twintig jaar van zijn loopbaan werkte hij ook samen met bijvoorbeeld Bart van der Leck, belangrijk lid van De Stijl. Daar wordt veel aandacht aan besteed en dat is natuurlijk altijd mooi om te zien. Als meubelontwerper bereikt Klaarhamer zijn hoogtepunt met het ontwerp van de bekende Bruynzeel jongensslaapkamer, hoewel het kleurontwerp werd verzorgd door Vilmosz Huszar. Het zal in die tijd modern zijn geweest, maar het heeft niet de strakke rechtlijnigheid van Rietvelds betere werk.

In 1919 komt dan de ommekeer als Rietvelds Leunstoel, die later Rood-Blauw geschilderd wordt, in het tijdschrift De Stijl komt te staan en Klaarhamers ontwerpen, die altijd wat minder ver gingen, eigenlijk overvleugeld worden. Klaarhamer trekt zich dan teleurgesteld terug, werpt zich op de filosofie en ontwerpt alleen nog voor eigen familie, latere ontwerpen zijn duidelijk afgeleid van Rietvelds successen.

Het meest verrassende onderdeel van de tentoonstelling vonden wij zijn architectuur en dan niet om het uiterlijk maar omdat het zo prachtig in de tentoonstelling is verwerkt. In een zaaltje met vier schermen vertellen bewoners van zijn huizen, uit verleden en heden, over hun ervaringen met de door hem1210VG Klaarhamer2 ontworpen woningen.
Hij bouwde een aantal huizenblokken in de Utrechtse wijk Oog en Al. De huizen liggen een halve meter boven straatniveau doordat ze geheel onderkelderd zijn. Karakteristieke elementen zijn de bakstenen schoorstenen en het gebruik van stalen kozijnen met veel glas. Alle huizen van dit type zijn gemeentelijk monument en tot beschermd stadsgezicht verklaard. Het is schitterend om de verhalen van oude en nieuwe bewoners te horen en om te zien hoe zij met name met die grote kelder onder het huis zijn omgegaan. Dat varieert dan van de oude kolenkelder die het vroeger was, langs een ruime bijkeukenfunctie, tot een verder verdiepte werkruimte.
Een mooie en onderhoudende tentoonstelling.

Op de terugweg naar de binnenstad ging ik langs bij BAK, basis voor actuele kunst. ‘BAK presenteert de onderzoekstentoonstelling Anthropocene Observatory, ontwikkeld door Territorial Agency (John Palmesino en Ann-Sofi Rönnskog), Armin Linke en Anselm Franke, te zien bij BAK van 7 februari tot en met 26 april 2015. Anthropocene Observatory is mede mogelijk gemaakt door Haus der Kulturen der Welt, Berlijn.’ Zo’n aankondiging maakt mij nieuwsgierig en er is in elk geval genoeg te zien. In een samenwerking tussen wetenschap en kunst wordt in video’s en panelen met foto’s en teksten duidelijk gemaakt wat de invloed van de mens is op de aarde. Wereldwijd zijn beelden verzameld van de successen en de mislukkingen in de strijd om een leefbare aarde. Het is zowel een tentoonstelling als de collegezaal voor studenten. Met de IPCC rapporten op tafel om te lezen.

--------------------------------------
De foto’s zijn van Dik Kruithof
---------------------------------------------
Bestel uw boeken, CD’s en veel meer
bij bolcom via de banner rechts.
Dan steunt u De Leunstoel
---------------------------------------------
De Leunstoel wordt uitgegeven door:
Het Genootschap De Leunstoel.
Word lid! Ga naar: www.deleunstoel.nl/colofon.php

© 2015 Dik Kruithof meer Dik Kruithof - meer "Een omweg waard" -
Vermaak en Genot > Een omweg waard
De leermeester van Rietveld Dik Kruithof
1210VG Klaarhamer1Gerrit Rietveld is voor mij altijd een intrigerende figuur geweest. Prachtige ontwerpen, maar je kunt op je klompen aanvoelen dat het niet altijd erg praktisch is. De stoelen zitten in elk geval meestal hard, het beroemde Huis schijnt ook zijn tekortkomingen te hebben. Dit in tegenstelling tot de produkten van zijn tijdgenoten van het Bauhaus, die zich erg veel moeite gaven om een moderne vormgeving ingang te doen vinden, maar ook veel aandacht hadden voor gebruiksgemak.

Een tentoonstelling over de architect Piet Klaarhamer (1874 – 1954), die door Rietveld zijn voorganger en leermeester werd genoemd, is dus alleen al interessant om te zien hoe Rietveld aan zijn manier van werken komt. De tentoonstelling is erg mooi, interessant en pakkend, het verband is mij echter niet erg duidelijk geworden. Een van de oorzaken zal zijn dat het werk van Klaarhamer niet met tijdgenoten wordt vergeleken en dat de argeloze kijker dus niet kan beoordelen in hoeverre hij met zijn manier van denken echt nieuw en modern was. Waarschijnlijk was hij dat wel want in de eerste twintig jaar van zijn loopbaan werkte hij ook samen met bijvoorbeeld Bart van der Leck, belangrijk lid van De Stijl. Daar wordt veel aandacht aan besteed en dat is natuurlijk altijd mooi om te zien. Als meubelontwerper bereikt Klaarhamer zijn hoogtepunt met het ontwerp van de bekende Bruynzeel jongensslaapkamer, hoewel het kleurontwerp werd verzorgd door Vilmosz Huszar. Het zal in die tijd modern zijn geweest, maar het heeft niet de strakke rechtlijnigheid van Rietvelds betere werk.

In 1919 komt dan de ommekeer als Rietvelds Leunstoel, die later Rood-Blauw geschilderd wordt, in het tijdschrift De Stijl komt te staan en Klaarhamers ontwerpen, die altijd wat minder ver gingen, eigenlijk overvleugeld worden. Klaarhamer trekt zich dan teleurgesteld terug, werpt zich op de filosofie en ontwerpt alleen nog voor eigen familie, latere ontwerpen zijn duidelijk afgeleid van Rietvelds successen.

Het meest verrassende onderdeel van de tentoonstelling vonden wij zijn architectuur en dan niet om het uiterlijk maar omdat het zo prachtig in de tentoonstelling is verwerkt. In een zaaltje met vier schermen vertellen bewoners van zijn huizen, uit verleden en heden, over hun ervaringen met de door hem1210VG Klaarhamer2 ontworpen woningen.
Hij bouwde een aantal huizenblokken in de Utrechtse wijk Oog en Al. De huizen liggen een halve meter boven straatniveau doordat ze geheel onderkelderd zijn. Karakteristieke elementen zijn de bakstenen schoorstenen en het gebruik van stalen kozijnen met veel glas. Alle huizen van dit type zijn gemeentelijk monument en tot beschermd stadsgezicht verklaard. Het is schitterend om de verhalen van oude en nieuwe bewoners te horen en om te zien hoe zij met name met die grote kelder onder het huis zijn omgegaan. Dat varieert dan van de oude kolenkelder die het vroeger was, langs een ruime bijkeukenfunctie, tot een verder verdiepte werkruimte.
Een mooie en onderhoudende tentoonstelling.

Op de terugweg naar de binnenstad ging ik langs bij BAK, basis voor actuele kunst. ‘BAK presenteert de onderzoekstentoonstelling Anthropocene Observatory, ontwikkeld door Territorial Agency (John Palmesino en Ann-Sofi Rönnskog), Armin Linke en Anselm Franke, te zien bij BAK van 7 februari tot en met 26 april 2015. Anthropocene Observatory is mede mogelijk gemaakt door Haus der Kulturen der Welt, Berlijn.’ Zo’n aankondiging maakt mij nieuwsgierig en er is in elk geval genoeg te zien. In een samenwerking tussen wetenschap en kunst wordt in video’s en panelen met foto’s en teksten duidelijk gemaakt wat de invloed van de mens is op de aarde. Wereldwijd zijn beelden verzameld van de successen en de mislukkingen in de strijd om een leefbare aarde. Het is zowel een tentoonstelling als de collegezaal voor studenten. Met de IPCC rapporten op tafel om te lezen.

--------------------------------------
De foto’s zijn van Dik Kruithof
---------------------------------------------
Bestel uw boeken, CD’s en veel meer
bij bolcom via de banner rechts.
Dan steunt u De Leunstoel
---------------------------------------------
De Leunstoel wordt uitgegeven door:
Het Genootschap De Leunstoel.
Word lid! Ga naar: www.deleunstoel.nl/colofon.php
© 2015 Dik Kruithof
powered by CJ2