archiefvorig nr.lopend nr.

Beschouwingen > In de polder delen printen terug
Ketikoti Arie de Jong

1818BS ketikotiOp 1 juli is het een nationale feestdag in Suriname, Ketikoti: bevrijd van de ketenen. De feestdag herdenkt de afschaffing van de slavernij, in 1863. Met de toestroom van Surinamers naar Nederland in het zicht van en vlak na de onafhankelijkheid van Suriname in 1975 waaide de feestdag over naar Nederland. Vooral in de grote Surinaamse gemeenschap in Amsterdam ontwikkelde Ketikoti zich tot een jaarlijks feest. En zoals dat gaat als Amsterdammers iets doen: dan komt het idee op dat de rest van Nederland ook moet meedoen. Zodoende is er al enige jaren de roep om Ketikoti uit te roepen tot een nationale feestdag in Nederland. Rond 1 juli van dit jaar stonden de media bol van bijdragen om Ketikoti uit te roepen tot een nationale feestdag. Is dat een goed idee?

Het is niet voor het eerst dat een poging wordt gewaagd een dag uit te roepen tot nationale feestdag. Vooral in de jaren zeventig van de vorige eeuw ijverden sociaaldemocraten (en communisten) om 1 mei, de Dag van de Arbeid, uit te roepen tot nationale feestdag. Toen daar niet voldoende animo voor was, werd 1 mei in elk geval in de toen nog zeer linkse stad Rotterdam uitgeroepen tot feestdag. De ambtenaren van de gemeente kregen een vrije dag. Dat is geschiedenis, al is er elk jaar nog wel een demonstratieve optocht van zeer linkse mensen in Rotterdam, tegenwoordig vooral geïnitieerd door de SP. Overigens is 1 mei wel een feestdag en doorbetaalde dag in een stukje van het Koninkrijk Nederland: op de drie BES-eilanden en in de landen Curaçao, Aruba en Sint Maarten (en in al deze overzeese delen doet men niet aan tweede Pinksterdag!). Per eiland heeft men nog aanvullende vrije dagen, zoals bij carnaval of een dag van de vlag (en op Aruba Beticodag, herdenking van Betico Croes die kan worden gezien als de grondlegger van de onafhankelijkheid van Aruba).

Er is ook altijd veel gedoe geweest rond 5 mei, de dag dat de bevrijding wordt gevierd van de Duitse bezetting van Nederland in de Tweede Wereldoorlog. In de wederopbouwperiode had het toenmalige kabinet Drees de beslissing genomen dat 5 mei weliswaar een nationale feestdag was, maar dat alleen in lustrumjaren (als het jaartal eindigde op 0 of 5) iedereen vrij zou hebben. Bij herhaling is geprobeerd door telkens andere groeperingen om van 5 mei een jaarlijkse vrije dag te maken. Het is niet gelukt.

Zo blijft het vreemd, dat in een land waar de Koning is teruggebracht tot een ornament, de verjaardag van de koning wel een jaarlijkse feestdag is waarop iedereen vrij heeft. Nou ja, zoals dat in onze hedendaagse samenleving gaat: uiteraard is niet iedereen vrij. Misschien de meesten niet. Noodzakelijke functies moeten doorgaan (politie, brandweer, ziekenhuizen), winkels blijven open, de horeca maakt topdagen, het openbaar vervoer moet rijden.
Ook is het vreemd dat er geen discussie over mogelijk is om sommige ‘christelijke feestdagen’ in te wisselen voor andersoortige feestdagen. Zo hebben we in Nederland, en dat kom je elders weinig tegen, vrij op tweede Pinksterdag. Nergens voor nodig, zeker niet als bijna geen Nederlander nog weet wat Pinksteren voor betekenis heeft. Maar ook Hemelvaartsdag is een dubieuze feestdag. Al vieren ze in katholieke landen op 15 augustus zelfde de hemelvaart van Maria. Ook zo’n vreemde eend in de bijt, in mijn ogen slechts vergelijkbaar met het vieren van de verjaardag van de Koning.
Graag zou ik tweede Pinksterdag en Hemelvaartsdag inwisselen voor andere vrije dagen. En ik zou ook Koningsdag, de verjaardag van de Koning, willen afschaffen. Een reliek uit een tijd dat we meenden dat een monarch de baas mocht spelen in dit land.

Drie gewonnen dagen, wat daarmee te doen? Zou het een idee zijn om Ketikoti dan een plaats te geven? Hoewel ik er zeer voor ben dat de Nederlandse samenleving zich meer bewust is van de donkere bladzijden in onze geschiedenis, ben ik daar niet voor. Natuurlijk, een deel van de Nederlandse bevolking (het gaat om minder dan 3%) kan tot op de dag van vandaag meevoelen bevrijd te zijn van de ketenen, maar het overgrote deel van de bevolking heeft die gevoelens niet en ik zie ook niet in hoe we dat aan kunnen praten. Los van de noodzaak om 5 mei als Bevrijdingsdag te vieren, zou mijn voorkeur zijn dat nieuwe nationale feestdagen vooral op de toekomst gericht moeten zijn. Plaatselijk kun je daar een schepje bovenop doen. Misschien zou het in Amsterdam wel kunnen, Ketikoti als feestdag, waar een aanzienlijker deel van de bevolking de afschaffing van de slavernij nog steeds als een emotionele gebeurtenis ziet. Al zou in Amsterdam dan ook het Suikerfeest in aanmerking komen om te vieren. Hoe dan ook: houd het plaatselijk, zoals in Leiden 3 oktober wordt gevierd, zonder het idee te hebben die datum uit te moeten venten aan heel Nederland. Gaat terug op het beleg van 1574. Net zo min 8 oktober, als Alkmaar vrij heeft omdat toen de victorie op de Spaanse overheersing begon (1573).

Wellicht is het een idee voor een soort prijsvraag, waarbij iedereen voorstellen mag doen welke nieuwe feestdagen in de plaats komen van Koningsdag en Hemelvaart. Dan wisselen we alvast tweede Pinksterdag in voor Bevrijdingsdag.

------
Het plaatje is van Coc van Duijn
Meer informatie: http://cocvanduijn.nl/

© 2021 Arie de Jong meer Arie de Jong - meer "In de polder" -
Beschouwingen > In de polder
Ketikoti Arie de Jong
1818BS ketikotiOp 1 juli is het een nationale feestdag in Suriname, Ketikoti: bevrijd van de ketenen. De feestdag herdenkt de afschaffing van de slavernij, in 1863. Met de toestroom van Surinamers naar Nederland in het zicht van en vlak na de onafhankelijkheid van Suriname in 1975 waaide de feestdag over naar Nederland. Vooral in de grote Surinaamse gemeenschap in Amsterdam ontwikkelde Ketikoti zich tot een jaarlijks feest. En zoals dat gaat als Amsterdammers iets doen: dan komt het idee op dat de rest van Nederland ook moet meedoen. Zodoende is er al enige jaren de roep om Ketikoti uit te roepen tot een nationale feestdag in Nederland. Rond 1 juli van dit jaar stonden de media bol van bijdragen om Ketikoti uit te roepen tot een nationale feestdag. Is dat een goed idee?

Het is niet voor het eerst dat een poging wordt gewaagd een dag uit te roepen tot nationale feestdag. Vooral in de jaren zeventig van de vorige eeuw ijverden sociaaldemocraten (en communisten) om 1 mei, de Dag van de Arbeid, uit te roepen tot nationale feestdag. Toen daar niet voldoende animo voor was, werd 1 mei in elk geval in de toen nog zeer linkse stad Rotterdam uitgeroepen tot feestdag. De ambtenaren van de gemeente kregen een vrije dag. Dat is geschiedenis, al is er elk jaar nog wel een demonstratieve optocht van zeer linkse mensen in Rotterdam, tegenwoordig vooral geïnitieerd door de SP. Overigens is 1 mei wel een feestdag en doorbetaalde dag in een stukje van het Koninkrijk Nederland: op de drie BES-eilanden en in de landen Curaçao, Aruba en Sint Maarten (en in al deze overzeese delen doet men niet aan tweede Pinksterdag!). Per eiland heeft men nog aanvullende vrije dagen, zoals bij carnaval of een dag van de vlag (en op Aruba Beticodag, herdenking van Betico Croes die kan worden gezien als de grondlegger van de onafhankelijkheid van Aruba).

Er is ook altijd veel gedoe geweest rond 5 mei, de dag dat de bevrijding wordt gevierd van de Duitse bezetting van Nederland in de Tweede Wereldoorlog. In de wederopbouwperiode had het toenmalige kabinet Drees de beslissing genomen dat 5 mei weliswaar een nationale feestdag was, maar dat alleen in lustrumjaren (als het jaartal eindigde op 0 of 5) iedereen vrij zou hebben. Bij herhaling is geprobeerd door telkens andere groeperingen om van 5 mei een jaarlijkse vrije dag te maken. Het is niet gelukt.

Zo blijft het vreemd, dat in een land waar de Koning is teruggebracht tot een ornament, de verjaardag van de koning wel een jaarlijkse feestdag is waarop iedereen vrij heeft. Nou ja, zoals dat in onze hedendaagse samenleving gaat: uiteraard is niet iedereen vrij. Misschien de meesten niet. Noodzakelijke functies moeten doorgaan (politie, brandweer, ziekenhuizen), winkels blijven open, de horeca maakt topdagen, het openbaar vervoer moet rijden.
Ook is het vreemd dat er geen discussie over mogelijk is om sommige ‘christelijke feestdagen’ in te wisselen voor andersoortige feestdagen. Zo hebben we in Nederland, en dat kom je elders weinig tegen, vrij op tweede Pinksterdag. Nergens voor nodig, zeker niet als bijna geen Nederlander nog weet wat Pinksteren voor betekenis heeft. Maar ook Hemelvaartsdag is een dubieuze feestdag. Al vieren ze in katholieke landen op 15 augustus zelfde de hemelvaart van Maria. Ook zo’n vreemde eend in de bijt, in mijn ogen slechts vergelijkbaar met het vieren van de verjaardag van de Koning.
Graag zou ik tweede Pinksterdag en Hemelvaartsdag inwisselen voor andere vrije dagen. En ik zou ook Koningsdag, de verjaardag van de Koning, willen afschaffen. Een reliek uit een tijd dat we meenden dat een monarch de baas mocht spelen in dit land.

Drie gewonnen dagen, wat daarmee te doen? Zou het een idee zijn om Ketikoti dan een plaats te geven? Hoewel ik er zeer voor ben dat de Nederlandse samenleving zich meer bewust is van de donkere bladzijden in onze geschiedenis, ben ik daar niet voor. Natuurlijk, een deel van de Nederlandse bevolking (het gaat om minder dan 3%) kan tot op de dag van vandaag meevoelen bevrijd te zijn van de ketenen, maar het overgrote deel van de bevolking heeft die gevoelens niet en ik zie ook niet in hoe we dat aan kunnen praten. Los van de noodzaak om 5 mei als Bevrijdingsdag te vieren, zou mijn voorkeur zijn dat nieuwe nationale feestdagen vooral op de toekomst gericht moeten zijn. Plaatselijk kun je daar een schepje bovenop doen. Misschien zou het in Amsterdam wel kunnen, Ketikoti als feestdag, waar een aanzienlijker deel van de bevolking de afschaffing van de slavernij nog steeds als een emotionele gebeurtenis ziet. Al zou in Amsterdam dan ook het Suikerfeest in aanmerking komen om te vieren. Hoe dan ook: houd het plaatselijk, zoals in Leiden 3 oktober wordt gevierd, zonder het idee te hebben die datum uit te moeten venten aan heel Nederland. Gaat terug op het beleg van 1574. Net zo min 8 oktober, als Alkmaar vrij heeft omdat toen de victorie op de Spaanse overheersing begon (1573).

Wellicht is het een idee voor een soort prijsvraag, waarbij iedereen voorstellen mag doen welke nieuwe feestdagen in de plaats komen van Koningsdag en Hemelvaart. Dan wisselen we alvast tweede Pinksterdag in voor Bevrijdingsdag.

------
Het plaatje is van Coc van Duijn
Meer informatie: http://cocvanduijn.nl/
© 2021 Arie de Jong
powered by CJ2