archiefvorig nr.lopend nr.

Beschouwingen > In de polder delen printen terug
Godsdienstles hoort op de Openbare School! Willem Minderhout

1015BS Goddsienstles
Minister Bussemaker heeft aangekondigd dat het godsdienstonderwijs en het humanistisch vormingsonderwijs op openbare scholen niet langer gesubsidieerd zullen worden. Dit is de zoveelste klap voor wat men wel de ‘humaniora’ noemt, waartoe ik ook het geschiedenis- en literatuuronderwijs en de maatschappijleer reken. Als bestuurskundedocent op het HBO pluk ik nu al de wrange vruchten van de gebrekkige algemene vorming in het onderwijs. Ik ben bang dat dat alleen nog maar slechter wordt.

Jonathan Israel waarschuwde in 2007 in zijn Piere Bayle-lezing dat ‘principes als tolerantie, democratie, gelijkheid, rechtvaardigheid, persoonlijke vrijheid en vrijheid van meningsuiting – de fundering van de westerse moderniteit – slechts verdedigd kunnen worden en behouden blijven door mensen die begrijpen wat deze principes betekenen, hoe ze ontstaan en ontwikkeld zijn en waarom ze van belang zijn.’ ‘Maar’, zo vervolgt hij, ‘hier hoeft niet op gerekend te worden zonder een grondig maatschappelijk besef van wat de centrale vraagstukken zijn, wat historisch juist is en wat niet. Daarom meen ik dat het gerechtvaardigd is om de werkelijke schurken, de echte daders van onze huidige multiculturele crisis niet de fundamentalisten te noemen – van wie moeilijk verwacht kan worden dat zij ooit anders gaan denken – maar zij die in het recente verleden de leiding hebben genomen in die Thatcheriaanse aanval, uit naam van nuttige kennis, beleidsmatige bekwaamheid en aanbidding van het marktmechanisme, op de humaniora, de maatschappijleer en de klassieken van de westerse beschaving.’

Hoort godsdienstles daarbij? Ja! Om twee belangrijke redenen.

Niet apart, maar samen!
De Vereniging Openbaar Onderwijs hanteert al zo lang ik weet de slogan ‘Niet apart maar samen’ als haar wezenskenmerk. Kernpunt daarvan is dat het openbaar onderwijs zich niet richt op kinderen van ‘ongelovige ouders’, maar op alle kinderen met neutraal onderwijs waarbinnen ruimte is voor specifiek levensbeschouwelijk onderricht. Mijn openbare lagereschooltijd is al wat lang geleden, maar bij ons kwamen op gezette tijden de pastoor en de rabbi langs en ik kreeg les van een protestantse mevrouw. Ik ben overigens helemaal niet gelovig opgevoed en ben het door dat onderwijs ook niet geworden, maar ik heb daar geen moment spijt van gehad, laat staan dat ik er trauma’s van heb overgehouden.

Als het openbaar onderwijs geen levensbeschouwelijk onderwijs meer aanbiedt, knijpt het bijzonder onderwijs in zijn handjes en gaan we lekker weer allemaal apart naar school.
Bovendien kan juist het openbaar onderwijs er voor waken dat het godsdienstonderwijs wordt uitgeleverd aan fundamentalisme en fanatisme.

Godsdienst is cultuurhistorie
Als ongelovige heb ik bijzonder veel plezier van mijn Bijbelkennis en kennis van de godsdienstgeschiedenis, al is het alleen maar omdat ongeveer de helft van de kunstgeschiedenis onbegrijpelijk is als je de verwijzingen naar Bijbelverhalen (of verhalen uit de Griekse mythologie) niet herkent. De Bijbel is net als alle ‘heilige boeken’ een cultuurhistorisch monument, ook al vind je – zoals ik – de ‘Goddelijke oorsprong’ onzin.
Belangrijker nog is het besef dat ‘de mens’ zichzelf tot zeer recente tijden slechts in godsdienstige termen kon definiëren. Deze periode is, zoals we weten, nog lang niet afgesloten. Kennis van godsdienst en godsdienstgeschiedenis leert ons te begrijpen op welke wijze de mens zich in diverse tijden, plaatsen en omstandigheden antwoord probeerde te vinden op de vragen van goed en kwaad.

De ‘humaniora’ leren ons dat ‘mens zijn’ meer kan zijn – zou moeten zijn – dan een nutmaximaliserende consument. Studeren zou meer moeten zijn dan het verwerven van ‘nuttige kennis, beleidsmatige bekwaamheid en aanbidding van het marktmechanisme’.

Levensbeschouwelijk onderwijs is daarom een noodzakelijke component van het openbaar onderwijs!

* Kabinet stuurt Jezus en Mohammed uit de klas, Joop, 30 mei 2013 http://www.joop.nl/economie/detail/artikel/21275
** Jonathan Israel, Herontdek de tolerantie en maak je niet zo druk om de islam’, NRC Handelsblad, 11 december 2004
 
**************************
De tekening is van Linda Hulshof
Meer informatie op: www.lindahulshof.nl


© 2013 Willem Minderhout meer Willem Minderhout - meer "In de polder" -
Beschouwingen > In de polder
Godsdienstles hoort op de Openbare School! Willem Minderhout
1015BS Goddsienstles
Minister Bussemaker heeft aangekondigd dat het godsdienstonderwijs en het humanistisch vormingsonderwijs op openbare scholen niet langer gesubsidieerd zullen worden. Dit is de zoveelste klap voor wat men wel de ‘humaniora’ noemt, waartoe ik ook het geschiedenis- en literatuuronderwijs en de maatschappijleer reken. Als bestuurskundedocent op het HBO pluk ik nu al de wrange vruchten van de gebrekkige algemene vorming in het onderwijs. Ik ben bang dat dat alleen nog maar slechter wordt.

Jonathan Israel waarschuwde in 2007 in zijn Piere Bayle-lezing dat ‘principes als tolerantie, democratie, gelijkheid, rechtvaardigheid, persoonlijke vrijheid en vrijheid van meningsuiting – de fundering van de westerse moderniteit – slechts verdedigd kunnen worden en behouden blijven door mensen die begrijpen wat deze principes betekenen, hoe ze ontstaan en ontwikkeld zijn en waarom ze van belang zijn.’ ‘Maar’, zo vervolgt hij, ‘hier hoeft niet op gerekend te worden zonder een grondig maatschappelijk besef van wat de centrale vraagstukken zijn, wat historisch juist is en wat niet. Daarom meen ik dat het gerechtvaardigd is om de werkelijke schurken, de echte daders van onze huidige multiculturele crisis niet de fundamentalisten te noemen – van wie moeilijk verwacht kan worden dat zij ooit anders gaan denken – maar zij die in het recente verleden de leiding hebben genomen in die Thatcheriaanse aanval, uit naam van nuttige kennis, beleidsmatige bekwaamheid en aanbidding van het marktmechanisme, op de humaniora, de maatschappijleer en de klassieken van de westerse beschaving.’

Hoort godsdienstles daarbij? Ja! Om twee belangrijke redenen.

Niet apart, maar samen!
De Vereniging Openbaar Onderwijs hanteert al zo lang ik weet de slogan ‘Niet apart maar samen’ als haar wezenskenmerk. Kernpunt daarvan is dat het openbaar onderwijs zich niet richt op kinderen van ‘ongelovige ouders’, maar op alle kinderen met neutraal onderwijs waarbinnen ruimte is voor specifiek levensbeschouwelijk onderricht. Mijn openbare lagereschooltijd is al wat lang geleden, maar bij ons kwamen op gezette tijden de pastoor en de rabbi langs en ik kreeg les van een protestantse mevrouw. Ik ben overigens helemaal niet gelovig opgevoed en ben het door dat onderwijs ook niet geworden, maar ik heb daar geen moment spijt van gehad, laat staan dat ik er trauma’s van heb overgehouden.

Als het openbaar onderwijs geen levensbeschouwelijk onderwijs meer aanbiedt, knijpt het bijzonder onderwijs in zijn handjes en gaan we lekker weer allemaal apart naar school.
Bovendien kan juist het openbaar onderwijs er voor waken dat het godsdienstonderwijs wordt uitgeleverd aan fundamentalisme en fanatisme.

Godsdienst is cultuurhistorie
Als ongelovige heb ik bijzonder veel plezier van mijn Bijbelkennis en kennis van de godsdienstgeschiedenis, al is het alleen maar omdat ongeveer de helft van de kunstgeschiedenis onbegrijpelijk is als je de verwijzingen naar Bijbelverhalen (of verhalen uit de Griekse mythologie) niet herkent. De Bijbel is net als alle ‘heilige boeken’ een cultuurhistorisch monument, ook al vind je – zoals ik – de ‘Goddelijke oorsprong’ onzin.
Belangrijker nog is het besef dat ‘de mens’ zichzelf tot zeer recente tijden slechts in godsdienstige termen kon definiëren. Deze periode is, zoals we weten, nog lang niet afgesloten. Kennis van godsdienst en godsdienstgeschiedenis leert ons te begrijpen op welke wijze de mens zich in diverse tijden, plaatsen en omstandigheden antwoord probeerde te vinden op de vragen van goed en kwaad.

De ‘humaniora’ leren ons dat ‘mens zijn’ meer kan zijn – zou moeten zijn – dan een nutmaximaliserende consument. Studeren zou meer moeten zijn dan het verwerven van ‘nuttige kennis, beleidsmatige bekwaamheid en aanbidding van het marktmechanisme’.

Levensbeschouwelijk onderwijs is daarom een noodzakelijke component van het openbaar onderwijs!

* Kabinet stuurt Jezus en Mohammed uit de klas, Joop, 30 mei 2013 http://www.joop.nl/economie/detail/artikel/21275
** Jonathan Israel, Herontdek de tolerantie en maak je niet zo druk om de islam’, NRC Handelsblad, 11 december 2004
 
**************************
De tekening is van Linda Hulshof
Meer informatie op: www.lindahulshof.nl
© 2013 Willem Minderhout
powered by CJ2