archiefvorig nr.lopend nr.

Beschouwingen > In de polder delen printen terug
Eindelijk terug naar af! Katharina Kouwenhoven

0807BS Klas
In de loop van de geschiedenis voltrekken zich allerlei golfbewegingen. Toen ik psychologie ging studeren vormde deze studie een subfaculteit die deel uitmaakte van een faculteit. Een tiental jaren later werd de faculteit gesplitst en vormde de studie een zelfstandige faculteit. Dat was een aangename situatie, want je had alles zelf in de hand. Niettemin werd het nodig geacht de zelfstandig functionerende faculteiten weer samen te voegen tot een groter geheel, de faculteit der maatschappij- en gedragswetenschappen. Deze organisatorische op- en neergang, van klein- naar grootschalig en weer terug, tref je in veel segmenten van de maatschappij aan: het bedrijfsleven, ziekenhuizen en scholen bijvoorbeeld.

Ook in de politiek zijn golfbewegingen waarneembaar, dus lijkt het zeker dat Wilders weer verdwijnt en de sociaal democratie weer in ere wordt hersteld. In het onderwijs leek het echter of er alleen maar neergang te bespeuren viel, een neergang die was ingezet in 1968 met de invoering van de Mammoetwet, waarmee het hele schoolsysteem op de schop werd genomen. Het idee vatte post dat het kwetsend voor de kinderziel was iets te moeten leren. De afbraak was begonnen. Kinderen deden in zes of zeven vakken eindexamen, waarvan er twee verplicht waren en de overige door de jonge talenten zelf werden gekozen. Al snel werd zodoende een nieuw woord geïntroduceerd: pretpakket of wel een vakkenpakket waarin geen getallen voorkwamen.

In Nederland worstelt het onderwijsveld al jaren met het idee van de Middenschool, een systeem waarin niet op twaalfjarige leeftijd voor een bepaald niveau van voortgezet onderwijs hoeft te worden gekozen, maar alle kinderen dezelfde vakken krijgen en de begaafden de zwakkeren kunnen bijstaan. Die Middenschool is er als school nooit gekomen, maar 25 jaar na de invoering van de Mammoetwet werd de wet op de Basisvorming ingevoerd en kregen op de middelbare scholen alle leerlingen dezelfde 15 vakken. In de zogenaamde tweede fase (na 2 of 3 jaar) werden vier vaste vakkenprofielen geconstrueerd en het vermaledijde Studiehuis ingevoerd.

Vrije keuze van eindexamenvakken of vier profielen, er is op onderwijskundige en psychologische gronden van alles over te zeggen, maar de bezwaren er tegen zijn vooral van organisatorische aard gebleken. Om een vak te kunnen geven en een docent aan te stellen heb je voldoende leerlingen nodig die dit vak willen volgen en daar wringt de schoen. Een klas met één leerling is geen klas. Maar wat tovert de Minister van Onderwijs nu uit de hoed om dit probleem op te lossen? Geen vier eindexamenprofielen, maar slechts twee. Alpha en Beta. Net als vroeger. Dus toch een golfbeweging! Hopelijk net op tijd om het afglijden naar het niveau van een derdewereldland te keren. Weer toekomst voor mijn kleinkinderen. Voorwaar een vreugdevol perspectief.

Hoewel ik zelf het moeten kiezen tussen twee kwaden altijd heb verfoeid – sommige kinderen zijn geen alpha en ook geen beta, maar een geheimzinnige gamma – ben ik met deze verandering toch blij. Kinderen moeten niet te veel te kiezen hebben. Volwassenen trouwens ook niet. Dat is alleen maar aanleiding voor stress. Maar zeker op een leeftijd dat je de consequenties van allerlei beslissingen helemaal niet kunt overzien, moet je die niet hoeven nemen. Kiezen voor A of voor B is vaak al moeilijk genoeg.

Ik kan me voorstellen dat er binnen die twee richtingen wel wat variatie gecreëerd kan worden, zodat je niet alleen maar talen hoeft te leren of alleen maar exacte vakken. Geschiedenis van de Wiskunde is bijvoorbeeld een leuk vak voor alpha's en beta's, net zoals Wetenschapstheorie en Wetenschapsgeschiedenis, Algemene Taalwetenschap of Filosofie. Dan kun je met je gamma-aanleg toch ook nog een beetje uit de voeten.
Nederlands en een of andere vorm van Wiskunde en Engels worden sowieso voor iedereen verplicht en aan de computer zal ook wel niemand zich meer kunnen onttrekken. Een zoekmachine gebruiken is geen sinecure en het heeft me altijd verbaasd dat studenten daar zo slecht in waren, terwijl ze al in de wieg op een toetsenbord klavierden. Het Studiehuis heeft daar nooit verandering in gebracht.

Er gloort dus hoop. Maar als je meer dan veertig jaar bezig geweest bent het onderwijs naar de gallemiezen te helpen, zal het wel even duren voordat je het weer op een aanvaardbaar niveau gebracht heb. Invoering van niet meer dan twee eindexamenmogelijkheden is slechts een begin, want het echte probleem bestaat uit het gebrekkige opleidingsniveau van de leerkrachten. Niet iedereen hoeft naar de Universiteit, maar leerkrachten voor het middelbaar onderwijs moeten echt een universitaire masters hebben.
 
*****************************
De Leunstoel wordt uitgegeven door:
Het Genootschap De Leunstoel.
Word lid! Ga naar: www.deleunstoel.nl/colofon.php


© 2011 Katharina Kouwenhoven meer Katharina Kouwenhoven - meer "In de polder" -
Beschouwingen > In de polder
Eindelijk terug naar af! Katharina Kouwenhoven
0807BS Klas
In de loop van de geschiedenis voltrekken zich allerlei golfbewegingen. Toen ik psychologie ging studeren vormde deze studie een subfaculteit die deel uitmaakte van een faculteit. Een tiental jaren later werd de faculteit gesplitst en vormde de studie een zelfstandige faculteit. Dat was een aangename situatie, want je had alles zelf in de hand. Niettemin werd het nodig geacht de zelfstandig functionerende faculteiten weer samen te voegen tot een groter geheel, de faculteit der maatschappij- en gedragswetenschappen. Deze organisatorische op- en neergang, van klein- naar grootschalig en weer terug, tref je in veel segmenten van de maatschappij aan: het bedrijfsleven, ziekenhuizen en scholen bijvoorbeeld.

Ook in de politiek zijn golfbewegingen waarneembaar, dus lijkt het zeker dat Wilders weer verdwijnt en de sociaal democratie weer in ere wordt hersteld. In het onderwijs leek het echter of er alleen maar neergang te bespeuren viel, een neergang die was ingezet in 1968 met de invoering van de Mammoetwet, waarmee het hele schoolsysteem op de schop werd genomen. Het idee vatte post dat het kwetsend voor de kinderziel was iets te moeten leren. De afbraak was begonnen. Kinderen deden in zes of zeven vakken eindexamen, waarvan er twee verplicht waren en de overige door de jonge talenten zelf werden gekozen. Al snel werd zodoende een nieuw woord geïntroduceerd: pretpakket of wel een vakkenpakket waarin geen getallen voorkwamen.

In Nederland worstelt het onderwijsveld al jaren met het idee van de Middenschool, een systeem waarin niet op twaalfjarige leeftijd voor een bepaald niveau van voortgezet onderwijs hoeft te worden gekozen, maar alle kinderen dezelfde vakken krijgen en de begaafden de zwakkeren kunnen bijstaan. Die Middenschool is er als school nooit gekomen, maar 25 jaar na de invoering van de Mammoetwet werd de wet op de Basisvorming ingevoerd en kregen op de middelbare scholen alle leerlingen dezelfde 15 vakken. In de zogenaamde tweede fase (na 2 of 3 jaar) werden vier vaste vakkenprofielen geconstrueerd en het vermaledijde Studiehuis ingevoerd.

Vrije keuze van eindexamenvakken of vier profielen, er is op onderwijskundige en psychologische gronden van alles over te zeggen, maar de bezwaren er tegen zijn vooral van organisatorische aard gebleken. Om een vak te kunnen geven en een docent aan te stellen heb je voldoende leerlingen nodig die dit vak willen volgen en daar wringt de schoen. Een klas met één leerling is geen klas. Maar wat tovert de Minister van Onderwijs nu uit de hoed om dit probleem op te lossen? Geen vier eindexamenprofielen, maar slechts twee. Alpha en Beta. Net als vroeger. Dus toch een golfbeweging! Hopelijk net op tijd om het afglijden naar het niveau van een derdewereldland te keren. Weer toekomst voor mijn kleinkinderen. Voorwaar een vreugdevol perspectief.

Hoewel ik zelf het moeten kiezen tussen twee kwaden altijd heb verfoeid – sommige kinderen zijn geen alpha en ook geen beta, maar een geheimzinnige gamma – ben ik met deze verandering toch blij. Kinderen moeten niet te veel te kiezen hebben. Volwassenen trouwens ook niet. Dat is alleen maar aanleiding voor stress. Maar zeker op een leeftijd dat je de consequenties van allerlei beslissingen helemaal niet kunt overzien, moet je die niet hoeven nemen. Kiezen voor A of voor B is vaak al moeilijk genoeg.

Ik kan me voorstellen dat er binnen die twee richtingen wel wat variatie gecreëerd kan worden, zodat je niet alleen maar talen hoeft te leren of alleen maar exacte vakken. Geschiedenis van de Wiskunde is bijvoorbeeld een leuk vak voor alpha's en beta's, net zoals Wetenschapstheorie en Wetenschapsgeschiedenis, Algemene Taalwetenschap of Filosofie. Dan kun je met je gamma-aanleg toch ook nog een beetje uit de voeten.
Nederlands en een of andere vorm van Wiskunde en Engels worden sowieso voor iedereen verplicht en aan de computer zal ook wel niemand zich meer kunnen onttrekken. Een zoekmachine gebruiken is geen sinecure en het heeft me altijd verbaasd dat studenten daar zo slecht in waren, terwijl ze al in de wieg op een toetsenbord klavierden. Het Studiehuis heeft daar nooit verandering in gebracht.

Er gloort dus hoop. Maar als je meer dan veertig jaar bezig geweest bent het onderwijs naar de gallemiezen te helpen, zal het wel even duren voordat je het weer op een aanvaardbaar niveau gebracht heb. Invoering van niet meer dan twee eindexamenmogelijkheden is slechts een begin, want het echte probleem bestaat uit het gebrekkige opleidingsniveau van de leerkrachten. Niet iedereen hoeft naar de Universiteit, maar leerkrachten voor het middelbaar onderwijs moeten echt een universitaire masters hebben.
 
*****************************
De Leunstoel wordt uitgegeven door:
Het Genootschap De Leunstoel.
Word lid! Ga naar: www.deleunstoel.nl/colofon.php
© 2011 Katharina Kouwenhoven
powered by CJ2