archiefvorig nr.lopend nr.

Vermaak en Genot > Misdaadboeken delen printen terug
Ver van huis kan leerzaam zijn Theo Capel

Scandinavië wordt genadeloos afgestroopt op zoek naar misdaadschrijvers. Na werk van Zweden en de Noren worden nu ook boeken van Denen, IJslanders en Finnen vertaald. De eerste vier horen bij elkaar qua taal en aard, maar de Finnen zijn een volk apart met een taal die in zijn onbegrijpelijkheid me erg aanspreekt. Voorlopig moet ik Leena Lehtolainen echter nog in vertaling lezen.
Witte Onschuld (Signature, € 19,95) is een avontuur van politievrouw Maria Kallio die in Espoo werkt. Dat is een stadje in de buurt van Helsinki waar de schrijfster zelf ook jaren heeft gewoond. Lehtolainen heeft een eigen website die deels in een Duitse versie te lezen valt. Van die website heb ik ook opgestoken dat FAQ (Frequent Asked Questions, de vraagbaak op veel websites) een eigen Finse benaming heeft (Usein kysytyt kysymykset).

Witte Onschuld is een echt vrouwenboek. Een feministe die een conferentieoord beheert, wordt in de vrieskou dood in het bos gevonden. Zelfmoord? Of is het toch iets anders? Kallio en haar mannelijke collega's hebben het er druk mee. Het lijkt wel bij gebrek aan andere misdaad in Finland.
Voor liefhebbers van Scandinavische traagheid, treurigheid en algemene mistroostigheid is dit niet het juiste boek. Het lijkt eigenlijk sprekend op een Nederlandse misdaadroman met de nadruk op huis-tuin-en-keuken gedoe. Behalve natuurlijk al die Finse namen die al te veelvuldig door de schrijfster worden gebruikt. Maar misschien komt dat meer omdat ze ons zo opvallen. Puupponen, Pertsa en Kirstilä in één zin leidt af, vooral als er ook nog over de Nuuksiontie of de Aleksanterinkatu wordt gereden.

Over de vertaling eigenlijk niets dan goeds. Aan al die namen doe je niets, maar wel is het vreemd dat 'weg' en 'straat' ('tie' en 'katu') niet zijn vertaald. En dan is er als detailkritiek het koffiebroodje dat in Scandinavië om onduidelijke reden een 'wienerbroodje' wordt genoemd. Om het ingewikkeld te maken noemen de Amerikanen het juist een 'danish'. Dat het in dit boek als Deens gebak opduikt, moet haast niets anders betekenen dat de vertaalster met een Fins-Engels woordenboek werkt en nooit een kopje koffie in Helsinki heeft gedronken met een 'wienerleipä' erbij. Het verhaal wordt zo nog iets exotischer. Dat vindt de lezer mogelijk wel charmant. En hoe zou het aflopen met die beginnende0208 Ver weg en Exotisch zwangerschap van Kallio? Wordt haar echtgenoot die een baan aan de universiteit heeft huisman?

Voor het echt exotische werk heb je bijvoorbeeld Tony Hillerman, een oude baas die ondanks versleten knieën, een zwak hart en kanker die op de loer ligt, nog steeds actief is. Hij bedacht twee Indiaanse politiemannen. Joe Leaphorn en Jim Chee zijn Navajo's, een stam die bekend staat om zijn vredelievendheid in tegenstelling tot bijvoorbeeld de Sioux of de Apachen. Als boerenzoon in een dunbevolkt deel van Oklahoma bezocht de jonge Tony bij gebrek aan een alternatief een door de nonnen gedreven kostschool voor Indiaanse meisjes. Dat legde de basis voor zijn latere werk waarvan een deel ook indertijd in het Nederlands is uitgebracht. Tegenwoordig moet je hem weer in het Engels lezen, maar als de Finnen op zijn is hij misschien wel weer aan de beurt.

The sinister pig (Harper Torch, € 12,95, importeur Van Ditmar Boeken) is de nieuwste aflevering in een reeks die nu meer dan tien boeken beslaat. Leaphorn is met pensioen en Chee moet het eigenlijk alleen doen, maar dit keer is ook een belangrijke rol weggelegd voor de aantrekkelijke agente Bernadette Manuelito, tevens afkomstig van de oorspronkelijke bewoners van de V.S.
De titel slaat op een type varken dat iedereen van de trog weghoudt, zelfs als het zelf helemaal volgevreten is. Verder is 'pig' ook een verwijzing naar een apparaat dat gebruikt wordt om oliepijpleidingen te reinigen.

Voor het verhaal hoef je The sinister pig eigenlijk niet te lezen. Het gaat meer om stemmingen, de omgang van vooral Indianen onder elkaar en de subtiele verschillen tussen de verschillende stammen als Navajo, Hopi of Zuñi. En het gaat om het woeste woestijnlandschap in het zuidwesten van de V.S. dat de mens van zijn nietigheid weet te overtuigen.
Verder vormt vooral de romance tussen Chee en Manuelito een belangrijk element. Indianen uit de woestijn schijnen er niet zo van te houden hun gevoelens te tonen. Dat vinden ze maar gênant. Een sympathieke vorm van omgangsvormen zou ik zeggen die in Nederland ook voor een deel ingang zou moeten vinden. Finland lijkt wat dat betreft een tussenpositie in te nemen, behalve als drank in het spel is. Zo zie je weer eens dat het lezen van misdaadboeken ook leerzaam kan zijn en niet alleen ten aanzien van slechte gewoonten.


© 2005 Theo Capel meer Theo Capel - meer "Misdaadboeken"
Vermaak en Genot > Misdaadboeken
Ver van huis kan leerzaam zijn Theo Capel
Scandinavië wordt genadeloos afgestroopt op zoek naar misdaadschrijvers. Na werk van Zweden en de Noren worden nu ook boeken van Denen, IJslanders en Finnen vertaald. De eerste vier horen bij elkaar qua taal en aard, maar de Finnen zijn een volk apart met een taal die in zijn onbegrijpelijkheid me erg aanspreekt. Voorlopig moet ik Leena Lehtolainen echter nog in vertaling lezen.
Witte Onschuld (Signature, € 19,95) is een avontuur van politievrouw Maria Kallio die in Espoo werkt. Dat is een stadje in de buurt van Helsinki waar de schrijfster zelf ook jaren heeft gewoond. Lehtolainen heeft een eigen website die deels in een Duitse versie te lezen valt. Van die website heb ik ook opgestoken dat FAQ (Frequent Asked Questions, de vraagbaak op veel websites) een eigen Finse benaming heeft (Usein kysytyt kysymykset).

Witte Onschuld is een echt vrouwenboek. Een feministe die een conferentieoord beheert, wordt in de vrieskou dood in het bos gevonden. Zelfmoord? Of is het toch iets anders? Kallio en haar mannelijke collega's hebben het er druk mee. Het lijkt wel bij gebrek aan andere misdaad in Finland.
Voor liefhebbers van Scandinavische traagheid, treurigheid en algemene mistroostigheid is dit niet het juiste boek. Het lijkt eigenlijk sprekend op een Nederlandse misdaadroman met de nadruk op huis-tuin-en-keuken gedoe. Behalve natuurlijk al die Finse namen die al te veelvuldig door de schrijfster worden gebruikt. Maar misschien komt dat meer omdat ze ons zo opvallen. Puupponen, Pertsa en Kirstilä in één zin leidt af, vooral als er ook nog over de Nuuksiontie of de Aleksanterinkatu wordt gereden.

Over de vertaling eigenlijk niets dan goeds. Aan al die namen doe je niets, maar wel is het vreemd dat 'weg' en 'straat' ('tie' en 'katu') niet zijn vertaald. En dan is er als detailkritiek het koffiebroodje dat in Scandinavië om onduidelijke reden een 'wienerbroodje' wordt genoemd. Om het ingewikkeld te maken noemen de Amerikanen het juist een 'danish'. Dat het in dit boek als Deens gebak opduikt, moet haast niets anders betekenen dat de vertaalster met een Fins-Engels woordenboek werkt en nooit een kopje koffie in Helsinki heeft gedronken met een 'wienerleipä' erbij. Het verhaal wordt zo nog iets exotischer. Dat vindt de lezer mogelijk wel charmant. En hoe zou het aflopen met die beginnende0208 Ver weg en Exotisch zwangerschap van Kallio? Wordt haar echtgenoot die een baan aan de universiteit heeft huisman?

Voor het echt exotische werk heb je bijvoorbeeld Tony Hillerman, een oude baas die ondanks versleten knieën, een zwak hart en kanker die op de loer ligt, nog steeds actief is. Hij bedacht twee Indiaanse politiemannen. Joe Leaphorn en Jim Chee zijn Navajo's, een stam die bekend staat om zijn vredelievendheid in tegenstelling tot bijvoorbeeld de Sioux of de Apachen. Als boerenzoon in een dunbevolkt deel van Oklahoma bezocht de jonge Tony bij gebrek aan een alternatief een door de nonnen gedreven kostschool voor Indiaanse meisjes. Dat legde de basis voor zijn latere werk waarvan een deel ook indertijd in het Nederlands is uitgebracht. Tegenwoordig moet je hem weer in het Engels lezen, maar als de Finnen op zijn is hij misschien wel weer aan de beurt.

The sinister pig (Harper Torch, € 12,95, importeur Van Ditmar Boeken) is de nieuwste aflevering in een reeks die nu meer dan tien boeken beslaat. Leaphorn is met pensioen en Chee moet het eigenlijk alleen doen, maar dit keer is ook een belangrijke rol weggelegd voor de aantrekkelijke agente Bernadette Manuelito, tevens afkomstig van de oorspronkelijke bewoners van de V.S.
De titel slaat op een type varken dat iedereen van de trog weghoudt, zelfs als het zelf helemaal volgevreten is. Verder is 'pig' ook een verwijzing naar een apparaat dat gebruikt wordt om oliepijpleidingen te reinigen.

Voor het verhaal hoef je The sinister pig eigenlijk niet te lezen. Het gaat meer om stemmingen, de omgang van vooral Indianen onder elkaar en de subtiele verschillen tussen de verschillende stammen als Navajo, Hopi of Zuñi. En het gaat om het woeste woestijnlandschap in het zuidwesten van de V.S. dat de mens van zijn nietigheid weet te overtuigen.
Verder vormt vooral de romance tussen Chee en Manuelito een belangrijk element. Indianen uit de woestijn schijnen er niet zo van te houden hun gevoelens te tonen. Dat vinden ze maar gênant. Een sympathieke vorm van omgangsvormen zou ik zeggen die in Nederland ook voor een deel ingang zou moeten vinden. Finland lijkt wat dat betreft een tussenpositie in te nemen, behalve als drank in het spel is. Zo zie je weer eens dat het lezen van misdaadboeken ook leerzaam kan zijn en niet alleen ten aanzien van slechte gewoonten.
© 2005 Theo Capel
powered by CJ2