archiefvorig nr.lopend nr.

Vermaak en Genot > Misdaadboeken delen printen terug
Zou die nog leven? Theo Capel

0513VG Rap Sheet
De stroom nieuwe boeken houdt maar aan en aan. Dat er dan geen nieuw boek van een favoriete auteur bij zit is in het algemeen geen ramp. Er is voldoende ander werk om uit te kiezen. Maar toch blijft de vraag hangen wat er met de schrijver aan de hand zou zijn. Is hij moe geworden of binnen gevaren? Raakte de inspiratie op? De liefhebbers slaan een verzuchting, maar er gebeurt niets. Of er gebeurt iets onherroepelijks.

The Rap Sheet (http://therapsheet.blogspot.com) is een van die vaste bezoekadressen voor de liefhebbers van het spannende boek. Men vroeg er een tijd terug van welke auteurs van privé-detectiveboeken die al een tijd hadden gezwegen, men graag weer zou horen. Arthur Lyons zat daarbij, de schepper van Jacob Asch. De schrijver van het weblog moest onlangs melden dat de auteur was overleden op de relatief jonge leeftijd van 62 jaar. Hij had dat weer opgepikt van The Gumshoe Site, de website van Jimo Kimura (http://www.nsknet.or.jp/~jkimura/), een Japanner die vooral vlijtig noteert wie er niet meer onder ons is of anderszins als misdaadauteur en aanverwant het nieuws heeft gehaald. Kingston Pierce die The Rap Sheet bijhoudt, greep terug op een ontmoeting met Lyons die hij als enthousiaste, jeugdige fan begin jaren tachtig met hem had. Zijn verwachting was toen dat Lyons even beroemd zou worden als Robert Parker die ook net enkele jaren bezig was. Maar Lyons brak niet door en hield met schrijven op om restauranthouder te worden. Twee journalisten van de Volkskrant die een reeks interviews met Amerikaanse misdaadauteurs maakten, aten nog een keer bij hem in Palm Springs, een luxe-oord in de buurt van Los Angeles.

De privé-detectiveroman, en dan speciaal de harde variant, bestaat al heel lang en zal ook wel blijven bestaan. George Pelecanos, Peter Spiegelman en Dennis Lehane zijn moderne voorbeelden, hoewel van Lehane al weer een tijd niets is vernomen, behalve van de verfilming van Gone baby gone. Het is mijn favoriete subgenre en de boeken van Arthur Lyons las ik ook met plezier. Ik haalde Dead Ringer uit de kast als eerbetoon. Ter vergelijking pakte ik Day of Wrath van Jonathan Valin. Die schrijver kwam bij de vraag naar uit het oog geraakte schrijvers in The Rap Sheet als favoriet naar voren.

Dead Ringer dat voor een bescheiden bedrag tweedehands is te krijgen, stamt uit 1977. De titel is de aanduiding van 'sprekende gelijkenis', maar op de omslag zie je0513VG Private Eye een hand in verband een telefoon vasthouden. Dat geeft de indruk van een telefoontje voor een dode. Bij lezing blijkt dat degene die de hoorn vasthoudt een bokser is met zijn hand omzwachteld. De uiteindelijke betekenis van de titel wordt pas aan het eind van het verhaal duidelijk.
Jacob Asch is een voormalig journalist uit Los Angeles die privé-detective is geworden. In dit verhaal moet hij uitzoeken of de eigenaar van een bordeel in Nevada zijn vrouw bedreigt. Zij houdt het nu met een bokser die zijn beste tijd heeft gehad. Hij wordt dan ook nog eens doodgeschoten.
Zoals de auteur indertijd aan Pierce vertelde, probeerde hij van Asch vooral een realistische speurder te maken. Asch is een ploeteraar die het niet van toevalligheden moet hebben of van mensen die zo maar hun hart uitstorten zoals naar Lyons' zeggen met name in het werk van Ross Macdonald gebeurde.

Asch is aangenaam cynisch, zoals bij dit soort boeken hoort, maar geen wijsneus die altijd een gevat antwoord heeft. Zijn avonturen zijn wel vermakelijk. De scène waarin hij de eigenaar van het bordeel spreekt en waarbij blijkt dat onder het bureau van de man nog iemand aanwezig is, is een goed voorbeeld. Daar is een aspirant-hoer bezig de man te pijpen. En dan zijn er Sonny en Cher, twee gevaarlijke Duitse herders. Je mag vermoeden dat de auteur het zangduo met dezelfde naam en uit dezelfde omgeving als hij, niet echt kon waarderen.

Als ik mee had mogen stemmen, had ik Lyons boven Valin geplaatst. Valin, die nog leeft en als muziektechnicus zou werken, bedacht Harry Stoner die in Cincinnati werkt. In Nederlandse termen heb je het dan over Zwolle of Den Bosch en wie wil je daar zien rondlopen? Stoner is ook veel meer dan Asch een denker en vooral beschouwer en betrekt zaken op zichzelf.
Stoner neemt in Day of Wrath dat in 1982 verscheen, tegen beter weten op zich om voor een uiterst burgerlijke moeder een weggelopen dochter op te sporen. Het meisje voelde zich aangetrokken tot de muziekscene. Rock-'n-roll en drugs blijken samen te gaan en natuurlijk seks. Daar komt narigheid van. Stoner wordt al speurende akelig in elkaar gedeukt. Dan blijkt er toch ook een uiterst harde kant in hem te zitten en weet hij zijn droefheid in kwaadheid om te zetten. Hem is de wrake.

De privé-detective ziet dat de wereld niet deugt, maar er moet iemand zijn die dat wil rechtzetten, ook al levert dat klappen op. Er zit een moraal in hun verhaal en dat blijft een van de aantrekkelijke kanten ervan.


© 2008 Theo Capel meer Theo Capel - meer "Misdaadboeken"
Vermaak en Genot > Misdaadboeken
Zou die nog leven? Theo Capel
0513VG Rap Sheet
De stroom nieuwe boeken houdt maar aan en aan. Dat er dan geen nieuw boek van een favoriete auteur bij zit is in het algemeen geen ramp. Er is voldoende ander werk om uit te kiezen. Maar toch blijft de vraag hangen wat er met de schrijver aan de hand zou zijn. Is hij moe geworden of binnen gevaren? Raakte de inspiratie op? De liefhebbers slaan een verzuchting, maar er gebeurt niets. Of er gebeurt iets onherroepelijks.

The Rap Sheet (http://therapsheet.blogspot.com) is een van die vaste bezoekadressen voor de liefhebbers van het spannende boek. Men vroeg er een tijd terug van welke auteurs van privé-detectiveboeken die al een tijd hadden gezwegen, men graag weer zou horen. Arthur Lyons zat daarbij, de schepper van Jacob Asch. De schrijver van het weblog moest onlangs melden dat de auteur was overleden op de relatief jonge leeftijd van 62 jaar. Hij had dat weer opgepikt van The Gumshoe Site, de website van Jimo Kimura (http://www.nsknet.or.jp/~jkimura/), een Japanner die vooral vlijtig noteert wie er niet meer onder ons is of anderszins als misdaadauteur en aanverwant het nieuws heeft gehaald. Kingston Pierce die The Rap Sheet bijhoudt, greep terug op een ontmoeting met Lyons die hij als enthousiaste, jeugdige fan begin jaren tachtig met hem had. Zijn verwachting was toen dat Lyons even beroemd zou worden als Robert Parker die ook net enkele jaren bezig was. Maar Lyons brak niet door en hield met schrijven op om restauranthouder te worden. Twee journalisten van de Volkskrant die een reeks interviews met Amerikaanse misdaadauteurs maakten, aten nog een keer bij hem in Palm Springs, een luxe-oord in de buurt van Los Angeles.

De privé-detectiveroman, en dan speciaal de harde variant, bestaat al heel lang en zal ook wel blijven bestaan. George Pelecanos, Peter Spiegelman en Dennis Lehane zijn moderne voorbeelden, hoewel van Lehane al weer een tijd niets is vernomen, behalve van de verfilming van Gone baby gone. Het is mijn favoriete subgenre en de boeken van Arthur Lyons las ik ook met plezier. Ik haalde Dead Ringer uit de kast als eerbetoon. Ter vergelijking pakte ik Day of Wrath van Jonathan Valin. Die schrijver kwam bij de vraag naar uit het oog geraakte schrijvers in The Rap Sheet als favoriet naar voren.

Dead Ringer dat voor een bescheiden bedrag tweedehands is te krijgen, stamt uit 1977. De titel is de aanduiding van 'sprekende gelijkenis', maar op de omslag zie je0513VG Private Eye een hand in verband een telefoon vasthouden. Dat geeft de indruk van een telefoontje voor een dode. Bij lezing blijkt dat degene die de hoorn vasthoudt een bokser is met zijn hand omzwachteld. De uiteindelijke betekenis van de titel wordt pas aan het eind van het verhaal duidelijk.
Jacob Asch is een voormalig journalist uit Los Angeles die privé-detective is geworden. In dit verhaal moet hij uitzoeken of de eigenaar van een bordeel in Nevada zijn vrouw bedreigt. Zij houdt het nu met een bokser die zijn beste tijd heeft gehad. Hij wordt dan ook nog eens doodgeschoten.
Zoals de auteur indertijd aan Pierce vertelde, probeerde hij van Asch vooral een realistische speurder te maken. Asch is een ploeteraar die het niet van toevalligheden moet hebben of van mensen die zo maar hun hart uitstorten zoals naar Lyons' zeggen met name in het werk van Ross Macdonald gebeurde.

Asch is aangenaam cynisch, zoals bij dit soort boeken hoort, maar geen wijsneus die altijd een gevat antwoord heeft. Zijn avonturen zijn wel vermakelijk. De scène waarin hij de eigenaar van het bordeel spreekt en waarbij blijkt dat onder het bureau van de man nog iemand aanwezig is, is een goed voorbeeld. Daar is een aspirant-hoer bezig de man te pijpen. En dan zijn er Sonny en Cher, twee gevaarlijke Duitse herders. Je mag vermoeden dat de auteur het zangduo met dezelfde naam en uit dezelfde omgeving als hij, niet echt kon waarderen.

Als ik mee had mogen stemmen, had ik Lyons boven Valin geplaatst. Valin, die nog leeft en als muziektechnicus zou werken, bedacht Harry Stoner die in Cincinnati werkt. In Nederlandse termen heb je het dan over Zwolle of Den Bosch en wie wil je daar zien rondlopen? Stoner is ook veel meer dan Asch een denker en vooral beschouwer en betrekt zaken op zichzelf.
Stoner neemt in Day of Wrath dat in 1982 verscheen, tegen beter weten op zich om voor een uiterst burgerlijke moeder een weggelopen dochter op te sporen. Het meisje voelde zich aangetrokken tot de muziekscene. Rock-'n-roll en drugs blijken samen te gaan en natuurlijk seks. Daar komt narigheid van. Stoner wordt al speurende akelig in elkaar gedeukt. Dan blijkt er toch ook een uiterst harde kant in hem te zitten en weet hij zijn droefheid in kwaadheid om te zetten. Hem is de wrake.

De privé-detective ziet dat de wereld niet deugt, maar er moet iemand zijn die dat wil rechtzetten, ook al levert dat klappen op. Er zit een moraal in hun verhaal en dat blijft een van de aantrekkelijke kanten ervan.
© 2008 Theo Capel
powered by CJ2