In Cro-Magnon van Jef Geeraerts (Prometheus, € 24,95) treedt het Antwerpse politieduo Eric Vincke en Freddy Verstuyft weer op, hoewel Vincke met pensioen is en Verstuyft hem voor een korte vakantie in Zuid-Frankrijk komt opzoeken. Ze zijn zo meer amateur-speurders dan politiemannen.

De twee liefhebbers van van alles en nog wat, maar vooral van het goede leven, maakten hun debuut in De Zaak Alzheimer uit 1985, voor welk boek Geeraerts als eerste auteur de toen nog gloednieuwe Gouden Strop kreeg.

Voor dat bekroonde boek schreef Geeraerts al enkele andere thrillers. Ter vergelijking met zijn nieuwe boek herlas ik de De Coltmoorden uit die periode. Het verscheen in 1980, maar is gesitueerd in een totalitair België van 1990. Dat jaar ligt inmiddels al weer ver achter ons en de voorspelling over de toestand van België is achterhaald als de fantasie die het was.

Geeraerts is een auteur die moeilijk bij een stroming is in te delen, maar één ding is zeker: hij houdt van harde jongens die nare dingen doen. Vooral het raadsel 'man' obsedeert hem. Wat wil de man meer dan de aap of wat is de man meer dan de aap? Volproppen met eten, de wijfjes bespringen, rivalen de kop inslaan en protsen, dan heb je de man wel getekend. Behalve dan dat een goed gesprek over het corrupte zootje dat over ons heerst, ook zijn charmes heeft. De intrige heeft voor Geeraerts geen prioriteit. Hij leeft zich uit in situaties en gebeurtenissen. Hij is gek op feiten en feitjes en onsmakelijkheden zoekt hij eerder op dan ze uit de weg te gaan.

In De Coltmoorden moet een ambitieuze rijkswachter de moord op een rijke, losbandige weduwe oplossen. Een complicatie is dat de vrouw een goede bekende was van een gepensioneerde generaal van diezelfde Rijkswacht die nog steeds aan allerlei touwtjes kan trekken en ook de promotie van de speurder kan verhinderen of juist kan gebruiken om zijn zwijgen te kopen. Het noemen van zijn naam in verband met de moord kan het korps in opspraak brengen en dat is een zaak die absoluut moet worden vermeden.

Het politiemilieu komt mooi in beeld en de gretigheid van de speurder voor wapens, snelle auto's en buitenechtelijke seks ook. Echtgenotes zijn er bij Geeraerts meer om de schijn van een burgermansbestaan op te houden dan om mee naar bed te gaan.

Het boek is doorspekt met beschrijvingen van elektronische middelen om elke burger tot ongeveer op de plee in de gaten te kunnen houden en de uitkomst vervolgens in een voor Nederlanders exotisch klinkend verbalisantenproza neer te slaan ('Ik wens output op dicteersnelheid drie'). Achter in het boek staat een notenapparaat, waarin onder meer 'retrograde ejaculatie' wordt uitgelegd. 'Aangename, stootsgewijze samentrekkingen van de musculus bulbocavernnous' leiden dan tot niets meer.

Het bikkelharde, de nadruk op het driftleven en de nietsontziendheid van de autoriteiten om hun corruptie en vriendjespolitiek buiten beeld te houden, krijg je in elk boek van Geeraerts terug. Zo ook in Cro-Magnon, waarin een kankerspecialist met charlatanmethoden uit wraak wordt onthoofd en de schedel – minus onderkaak – als een trofee tussen een verzameling andere schedels komt te staan. De opdrachtgever is een neurochirurg die via connecties buiten schot weet te blijven.

Het Vlaamse politieduo wordt door een bevriende lokale politieman als experts geraadpleegd. Het verhaal speelt zich af in de streek waar de Cro-Magnon mens werd ontdekt, een mensensoort die een stapje vooruit betekende in vergelijking met de Neanderthaler. Maar het beest in de mens was en is nog lang niet dood.

Vincke en Verstuyft drinken vele glazen rode wijn, eten er goed van, kletsen eindeloos over vermeende corruptie in België en Frankrijk, toeren rond en doen eigenlijk van alles wat fitte senioren graag doen. Het verhaal wordt zo nogal wijdlopig, maar wie van Geeraerts andere werk houdt, zal dat niet veel kunnen schelen. Even leek het erop dat de noten ontbraken, maar Geeraerts is misschien ouder en milder, maar tegelijkertijd ook een gewoontemens. Ze zijn dit keer echter zeer beperkt, behalve een uitgebreid stuk over borstkanker, de ziekte die de achterliggende aanleiding voor de moordpartij is. Wie ook nog wil weten hoe het geslacht van beide heren eruit ziet, kan op bladzijde 218 terecht, als ze samen met de Franse politieman naakt in het zwembad springen dat bij de villa van Vincke hoort, nadat de nodige champagne is opengebroken. Leven als God in Frankrijk zou een goede ondertitel voor dit boek zijn geweest.

Met een beetje duwen en wrikken zou je Geeraerts kunnen benoemen als een voorloper van het cultureel-spannende genre dat met De Da Vinci Code startte. Equinox van Michael White (Unieboek, € 17,95) moet je daar ook onder rangschikken. De auteur, die eerder een biografie over de natuurkundige Newton schreef, heeft zijn documentatie nu gebruikt voor een thriller. Rituele moorden teisteren het hedendaagse Oxford. Een Amerikaanse schrijfster die er ooit studeerde en er en passant zwanger werd van een Engels vriendje, roept zichzelf uit samen met die oude vriend uit tot gelegenheidsspeurders. Ze ontdekt dat alchemie een bepalende rol speelt bij de moorden.

De lezer krijgt tegelijkertijd een terugblik op de handel en wandel van de zeventiende-eeuwse Newton die in het geheim ook alchemist was. Hij wou niet zozeer lood in goud veranderen, als wel het algehele geheim van de materie doorgronden. Iets waaraan hij met zijn andere werk een belangrijk aandeel had.

Er zijn organen van jonge meisje nodig om de noodzakelijke riten te kunnen uitvoeren, die ondergronds in een geheim gangenstelsel onder Oxford plaatsvinden. De equinox, dat wil zeggen het tijdstip waarop dag en nacht even lang zijn, speelt een bepalende rol. Het is interessante poespas met de intellectuele tint die tegenwoordig zo aanspreekt. Als toegift staat achter in een soort notenapparaat met een uitgebreide toelichting op alchemie, Newton en zijn tijdgenoten. Net als bij Geeraerts kan dat geen kwaad, maar wil de thrillerlezer wel echte kennis tot zich nemen? Wil hij niet liever gewoon mee worden gevoerd in een wereld die net echt lijkt, maar dat gelukkig niet is?

 

************************************************