archiefvorig nr.lopend nr.

Vermaak en Genot > De wereldliteratuur roept delen printen terug
Is melig het nieuwe diepzinnig? Frits Hoorweg

1716VG MeilgMarcel van Roosmalen portretteert mensen graag middels de prietpraat die ze ten beste geven. Vergis je niet: de één kletst meer in de ruimte dan de ander, maar we doen het allemaal. Sterker nog, het grootste deel van wat we zeggen is geneuzel.

In zo’n doorgeefboekenkastje (minibieb, nudger?) vond ik zijn biografie van Theo Jansen. Diens naam is de titel van het boek, maar de subtitel ervan is, hou je vast: Marcel van Roosmalen op pad met de dikke prins. Veel van de dialogen in het boek gaan over die titel. Theo vindt zijn naam wel genoeg en Marcel probeert steeds maar weer ‘De dikke prins’ te promoten. Het is dus op een compromis uitgedraaid.
Er wordt vaak over eten gepraat. Jansen is een eetverslaafde. Vooral bitterballen kan hij goed aan, heel veel gaan erin. Nou ja ‘goed aan’, als ze samen op pad zijn is de lucht in de auto vaak om te kokhalzen. Schrijver en geportretteerde ontmoeten elkaar nogal eens op feestjes, dat moet er wel bij worden vermeld. Daar wordt nu eenmaal door iedereen veel gedronken en gegeten.

Toch is die Jansen geen dombo. Hij was een heel goede voetballer, stronteigenwijs, maar absoluut niet dom. Hij snapt het spel vaak beter dan andere spelers. Het antwoord op de vraag waar ‘m dat in zit kom je uit dit boek helaas niet te weten. Misschien is dat ook wel niet in woorden te vatten. De teksten van Johan Cruijff waren ook nauwelijks te begrijpen, al had ik wel de indruk dat hij het probeerde.

Van Roosmalen lijkt gespecialiseerd in schrijven over dingen die eigenlijk niet in woorden te vatten zijn. Zo heeft hij jarenlang stukken gepubliceerd in NRC/Next en De Correspondent over: ‘dagen op de hei’ en inspraakavonden, waarbij mensen bijeen worden gebracht die samen iets moeten en misschien wel willen. Hij deed dat met fotograaf Jan Dirk van der Burg. Als zinnebeeld voor dit type bijeenkomsten, een soort industrie op zich, hebben ze het systeemplafond gekozen. De extra plafondlaag die snel en gemakkelijk kan worden aangebracht in een gebouw dat gereed wordt gemaakt voor groepsbijeenkomsten. Er boven kunnen makkelijk leidingen en weet-ik-wat worden verstopt, alles wat van pas kan komen bij het gebruik.

Zeventig van deze verslagen, met foto’s, zijn samengebracht in Nederland onder het systeemplafond, en uitgegeven bij Atlas Contact. Het personeel van twee pas gefuseerde ondernemingen moet aan elkaar wennen en zo’n dag samen gaat natuurlijk wonderen doen. Regionale ondernemers in Nijkerk zaten al jaren te wachten op een duurzaamheidsbeurs. Het UWV Alkmaar probeert zijn klanten via ‘een dag’ te inspireren. Ga zo maar door. De mensen die worden ingehuurd om van zo’n dag een succes te maken hebben zich in het algemeen niet verdiept in de bijzondere omstandigheden en draaien negen van de tien keer een riedel af die zogenaamd overal zou moeten opgaan.

Niet al die bijeenkomsten hebben de pretentie om betere samenwerking of gedragsverandering te bevorderen. Zo gaan Van Roosmalen en Van der Burg ook langs bij de opening van een Febo in Zoetermeer en bezoeken ze het Nederlands Kampioenschap Schaken. (Ik kwam ook nog een verslag tegen van het Uitzwaaifeest van Grieks restaurant Delphi in Arnhem, dat kende ik al uit het boek over Theo Jansen.) Van dergelijke feestjes wordt op dezelfde meewarige toon verslag gedaan.

Ook best amusant, maar die eerste categorie, met pretenties, stemt tot nadenken. Ik heb ook wel eens bijeenkomsten georganiseerd waarmee ik iets hoopte te bereiken. Had ik daar veel beter over nagedacht dan de organisatoren die door Van Roosmalen aan de schandpaal worden gezet? Eerlijk gezegd denk ik van niet. Tja, en er is natuurlijk een enorm aanbod van mensen die wel even ‘iets’ willen komen doen en die daar een bedrieglijk, of zelfs een geloofwaardig, verhaal bij hebben.

Niet alles is over één kam te scheren. Zo zijn ze ook te gast bij het 40-jarig jubileum van een medewerker van een ijzerwinkel en bij het afscheid van een paar raadsleden in Purmerend. Gewoon genoeglijk eigenlijk, met een ondertoon van treurigheid. Die ondertoon is nog wat nadrukkelijker aanwezig bij de Kijk-, Doe- en Beleefwinkel Afrika Anders. Daar wordt met weemoed teruggedacht aan de dagen van de missie. Ontroerend is de inspraakavond Veilige dijken – droge – voeten in Harmelen. De schrijver moet daar namelijk steeds aan z’n vader denken, die op dergelijke avonden ook vaak slecht nieuws aan de man moest brengen. Dat leverde nogal wat stress op, maar op deze bijeenkomst wordt vooral begripvol gereageerd.

De hoofdprijs gaat wat mij betreft naar het verslag van een overleg in Moerdijk, over het Moerdijks Energieakkoord. Onder aanvoering van de welbekende heer Nijpels wordt daar geprobeerd de meest uiteenlopende standpunten in het gelid te zetten. In de zaal is gekanker te registreren, wat Van Roosmalen natuurlijk met graagte doet, maar Edje weet ‘de discussie vakkundig aan te punten’. Het doet je bijna verlangen naar een ‘gewone’ dictatuur, waar geen behoefte is aan dit soort kromme praat.

Op de achterflap prijst Beau van Erven Dorens het boek aan als ‘Een sociologisch onderzoek van ons vaderland’. Nou, dat is er niet eens heel ver naast. De mensen waar ik dat vak van geleerd heb zouden vast bemoedigend hebben gereageerd.
‘Heel aardig vooronderzoekje Marcel, maar nu graag wat systematiek aanbrengen! Wat zijn je hypotheses? Je moet er ook wat vakliteratuur bijhalen. Hoe is het in andere landen?’

-----
Het plaatje is van Linda Hulshof
Meer informatie op: www.lindahulshof.nl

© 2020 Frits Hoorweg meer Frits Hoorweg - meer "De wereldliteratuur roept" -
Vermaak en Genot > De wereldliteratuur roept
Is melig het nieuwe diepzinnig? Frits Hoorweg
1716VG MeilgMarcel van Roosmalen portretteert mensen graag middels de prietpraat die ze ten beste geven. Vergis je niet: de één kletst meer in de ruimte dan de ander, maar we doen het allemaal. Sterker nog, het grootste deel van wat we zeggen is geneuzel.

In zo’n doorgeefboekenkastje (minibieb, nudger?) vond ik zijn biografie van Theo Jansen. Diens naam is de titel van het boek, maar de subtitel ervan is, hou je vast: Marcel van Roosmalen op pad met de dikke prins. Veel van de dialogen in het boek gaan over die titel. Theo vindt zijn naam wel genoeg en Marcel probeert steeds maar weer ‘De dikke prins’ te promoten. Het is dus op een compromis uitgedraaid.
Er wordt vaak over eten gepraat. Jansen is een eetverslaafde. Vooral bitterballen kan hij goed aan, heel veel gaan erin. Nou ja ‘goed aan’, als ze samen op pad zijn is de lucht in de auto vaak om te kokhalzen. Schrijver en geportretteerde ontmoeten elkaar nogal eens op feestjes, dat moet er wel bij worden vermeld. Daar wordt nu eenmaal door iedereen veel gedronken en gegeten.

Toch is die Jansen geen dombo. Hij was een heel goede voetballer, stronteigenwijs, maar absoluut niet dom. Hij snapt het spel vaak beter dan andere spelers. Het antwoord op de vraag waar ‘m dat in zit kom je uit dit boek helaas niet te weten. Misschien is dat ook wel niet in woorden te vatten. De teksten van Johan Cruijff waren ook nauwelijks te begrijpen, al had ik wel de indruk dat hij het probeerde.

Van Roosmalen lijkt gespecialiseerd in schrijven over dingen die eigenlijk niet in woorden te vatten zijn. Zo heeft hij jarenlang stukken gepubliceerd in NRC/Next en De Correspondent over: ‘dagen op de hei’ en inspraakavonden, waarbij mensen bijeen worden gebracht die samen iets moeten en misschien wel willen. Hij deed dat met fotograaf Jan Dirk van der Burg. Als zinnebeeld voor dit type bijeenkomsten, een soort industrie op zich, hebben ze het systeemplafond gekozen. De extra plafondlaag die snel en gemakkelijk kan worden aangebracht in een gebouw dat gereed wordt gemaakt voor groepsbijeenkomsten. Er boven kunnen makkelijk leidingen en weet-ik-wat worden verstopt, alles wat van pas kan komen bij het gebruik.

Zeventig van deze verslagen, met foto’s, zijn samengebracht in Nederland onder het systeemplafond, en uitgegeven bij Atlas Contact. Het personeel van twee pas gefuseerde ondernemingen moet aan elkaar wennen en zo’n dag samen gaat natuurlijk wonderen doen. Regionale ondernemers in Nijkerk zaten al jaren te wachten op een duurzaamheidsbeurs. Het UWV Alkmaar probeert zijn klanten via ‘een dag’ te inspireren. Ga zo maar door. De mensen die worden ingehuurd om van zo’n dag een succes te maken hebben zich in het algemeen niet verdiept in de bijzondere omstandigheden en draaien negen van de tien keer een riedel af die zogenaamd overal zou moeten opgaan.

Niet al die bijeenkomsten hebben de pretentie om betere samenwerking of gedragsverandering te bevorderen. Zo gaan Van Roosmalen en Van der Burg ook langs bij de opening van een Febo in Zoetermeer en bezoeken ze het Nederlands Kampioenschap Schaken. (Ik kwam ook nog een verslag tegen van het Uitzwaaifeest van Grieks restaurant Delphi in Arnhem, dat kende ik al uit het boek over Theo Jansen.) Van dergelijke feestjes wordt op dezelfde meewarige toon verslag gedaan.

Ook best amusant, maar die eerste categorie, met pretenties, stemt tot nadenken. Ik heb ook wel eens bijeenkomsten georganiseerd waarmee ik iets hoopte te bereiken. Had ik daar veel beter over nagedacht dan de organisatoren die door Van Roosmalen aan de schandpaal worden gezet? Eerlijk gezegd denk ik van niet. Tja, en er is natuurlijk een enorm aanbod van mensen die wel even ‘iets’ willen komen doen en die daar een bedrieglijk, of zelfs een geloofwaardig, verhaal bij hebben.

Niet alles is over één kam te scheren. Zo zijn ze ook te gast bij het 40-jarig jubileum van een medewerker van een ijzerwinkel en bij het afscheid van een paar raadsleden in Purmerend. Gewoon genoeglijk eigenlijk, met een ondertoon van treurigheid. Die ondertoon is nog wat nadrukkelijker aanwezig bij de Kijk-, Doe- en Beleefwinkel Afrika Anders. Daar wordt met weemoed teruggedacht aan de dagen van de missie. Ontroerend is de inspraakavond Veilige dijken – droge – voeten in Harmelen. De schrijver moet daar namelijk steeds aan z’n vader denken, die op dergelijke avonden ook vaak slecht nieuws aan de man moest brengen. Dat leverde nogal wat stress op, maar op deze bijeenkomst wordt vooral begripvol gereageerd.

De hoofdprijs gaat wat mij betreft naar het verslag van een overleg in Moerdijk, over het Moerdijks Energieakkoord. Onder aanvoering van de welbekende heer Nijpels wordt daar geprobeerd de meest uiteenlopende standpunten in het gelid te zetten. In de zaal is gekanker te registreren, wat Van Roosmalen natuurlijk met graagte doet, maar Edje weet ‘de discussie vakkundig aan te punten’. Het doet je bijna verlangen naar een ‘gewone’ dictatuur, waar geen behoefte is aan dit soort kromme praat.

Op de achterflap prijst Beau van Erven Dorens het boek aan als ‘Een sociologisch onderzoek van ons vaderland’. Nou, dat is er niet eens heel ver naast. De mensen waar ik dat vak van geleerd heb zouden vast bemoedigend hebben gereageerd.
‘Heel aardig vooronderzoekje Marcel, maar nu graag wat systematiek aanbrengen! Wat zijn je hypotheses? Je moet er ook wat vakliteratuur bijhalen. Hoe is het in andere landen?’

-----
Het plaatje is van Linda Hulshof
Meer informatie op: www.lindahulshof.nl
© 2020 Frits Hoorweg
powered by CJ2