archiefvorig nr.lopend nr.

Vermaak en Genot > De wereldliteratuur roept delen printen terug
'Downgelockt' met Karel van 't Reve Bram Schilperoord

1712VG LockdownThuis zitten en alleen voor het hoogstnoodzakelijke (apotheek en supermarkt) de deur uit. Hoe lang is dat vol te houden? Daar denk ik maar niet eens aan. Hoofdzaak is niet besmet te geraken. Want een langdurig verblijf in een ziekenhuis, met mogelijk fatale afloop, maakt je bang, deemoedig en gehoorzaam tegelijk. Ik houd me braaf aan de door de geneeskundige instanties opgelegde beperkingen. Als je al huiselijk van aard was levert dat niet veel problemen op. Maar als je, zoals ik, vind dat het thuis niet te gezellig moet zijn, verandert je wijze van leven wel drastisch. De tv, het nieuws en de actualiteitenrubrieken zijn nog uitsluitend gewijd aan de gevreesde ziekte. De opsomming van het dagelijks aantal patiënten en overledenen klinkt elke keer weer onheilspellend genoeg om binnen te blijven.

But what to do? Lezen wat mij betreft. Behalve mijn eigen boekenkast heb ik de keuze uit een kwart miljoen boeken op mijn e-reader. Nieuw uitgegeven boeken maar ook minder recente, die met een druk op de knop op het scherm verschijnen. Het is moeilijk kiezen. 't Is dan ook toeval dat ik Karel van het Reve intoetste. Professor Karel van het Reve (1921-1999), letterkundige, literair vertaler, essayist, columnist, schrijver maar ook bijna dertig jaar hoogleraar aan de Rijksuniversiteit Leiden. Indrukwekkend, maar belangrijker nog is dat wat hij schreef zeer helder, kritisch en tevens zeer humoristisch was. Zijn werk werd wel geprezen als 'een wonder van leesbaarheid en eruditie'.

Zijn kleinzoon David van het Reve heeft onder de titel 'Karel van het Reve voor beginners' in 2015 een selectie gemaakt van verhalen en columns die hij onder het pseudoniem Henk Broekhuis schreef in Het Parool en NRC/Handelsblad. Vorig jaar verscheen een tweede boek: 'Karel van het Reve voor gevorderden'. Ook weer een subliem boek. Zó moet je schrijven, denk ik wel eens.
In de jaren tachtig, negentig had je 'De Grote Drie', dat waren W.F. Hermans, Harry Mulisch en Gerard Reve'. Voor mijn gevoel behoorde Karel, die door Gerard Reve vaak 'mijn geleerde broer' werd genoemd, zeker tot deze 'Grote Drie'. De betiteling 'Grote Vier', inclusief Karel, was beter op zijn plaats geweest.

Een illustratie van zijn schrijfwijze uit 'Voor Beginners': 'Meestal slaan geïnterviewde kunstenaars op tv, vooral als het schilders zijn, verschrikkelijke taal uit. ‘Schilderen is voor mij zoeken naar identiteit’, zeggen ze bijvoorbeeld. Of ze werpen een andere van de drie, vier op een bepaald moment gangbare gemeenplaatsen de huiskamer in, met een gezicht of ze dat allemaal zelf bedacht hebben. Ook gaat van het Reve in op het beleid van moderne musea: ' … die vaak een voorkeur hebben voor kunstenaars die een doek van twee bij drie meter mooi egaal blauw kunnen schilderen'.

Dacht ik even aan de kunstzinnige beschouwingen over Barnett Newman's schilderij 'Who's Afraid of Red, Yellow And Blue III' in het Stedelijk Museum Amsterdam. Mystiek werd het genoemd. Minder mystiek was dat het schilderij, na beschadiging door een museumbezoeker, op aanraden van de weduwe van Newman door restaurateur Daniel Goldreyer werd overgeschilderd met een verfroller.

-----
Het plaatje is van Han Busstra


© 2020 Bram Schilperoord meer Bram Schilperoord - meer "De wereldliteratuur roept"
Vermaak en Genot > De wereldliteratuur roept
'Downgelockt' met Karel van 't Reve Bram Schilperoord
1712VG LockdownThuis zitten en alleen voor het hoogstnoodzakelijke (apotheek en supermarkt) de deur uit. Hoe lang is dat vol te houden? Daar denk ik maar niet eens aan. Hoofdzaak is niet besmet te geraken. Want een langdurig verblijf in een ziekenhuis, met mogelijk fatale afloop, maakt je bang, deemoedig en gehoorzaam tegelijk. Ik houd me braaf aan de door de geneeskundige instanties opgelegde beperkingen. Als je al huiselijk van aard was levert dat niet veel problemen op. Maar als je, zoals ik, vind dat het thuis niet te gezellig moet zijn, verandert je wijze van leven wel drastisch. De tv, het nieuws en de actualiteitenrubrieken zijn nog uitsluitend gewijd aan de gevreesde ziekte. De opsomming van het dagelijks aantal patiënten en overledenen klinkt elke keer weer onheilspellend genoeg om binnen te blijven.

But what to do? Lezen wat mij betreft. Behalve mijn eigen boekenkast heb ik de keuze uit een kwart miljoen boeken op mijn e-reader. Nieuw uitgegeven boeken maar ook minder recente, die met een druk op de knop op het scherm verschijnen. Het is moeilijk kiezen. 't Is dan ook toeval dat ik Karel van het Reve intoetste. Professor Karel van het Reve (1921-1999), letterkundige, literair vertaler, essayist, columnist, schrijver maar ook bijna dertig jaar hoogleraar aan de Rijksuniversiteit Leiden. Indrukwekkend, maar belangrijker nog is dat wat hij schreef zeer helder, kritisch en tevens zeer humoristisch was. Zijn werk werd wel geprezen als 'een wonder van leesbaarheid en eruditie'.

Zijn kleinzoon David van het Reve heeft onder de titel 'Karel van het Reve voor beginners' in 2015 een selectie gemaakt van verhalen en columns die hij onder het pseudoniem Henk Broekhuis schreef in Het Parool en NRC/Handelsblad. Vorig jaar verscheen een tweede boek: 'Karel van het Reve voor gevorderden'. Ook weer een subliem boek. Zó moet je schrijven, denk ik wel eens.
In de jaren tachtig, negentig had je 'De Grote Drie', dat waren W.F. Hermans, Harry Mulisch en Gerard Reve'. Voor mijn gevoel behoorde Karel, die door Gerard Reve vaak 'mijn geleerde broer' werd genoemd, zeker tot deze 'Grote Drie'. De betiteling 'Grote Vier', inclusief Karel, was beter op zijn plaats geweest.

Een illustratie van zijn schrijfwijze uit 'Voor Beginners': 'Meestal slaan geïnterviewde kunstenaars op tv, vooral als het schilders zijn, verschrikkelijke taal uit. ‘Schilderen is voor mij zoeken naar identiteit’, zeggen ze bijvoorbeeld. Of ze werpen een andere van de drie, vier op een bepaald moment gangbare gemeenplaatsen de huiskamer in, met een gezicht of ze dat allemaal zelf bedacht hebben. Ook gaat van het Reve in op het beleid van moderne musea: ' … die vaak een voorkeur hebben voor kunstenaars die een doek van twee bij drie meter mooi egaal blauw kunnen schilderen'.

Dacht ik even aan de kunstzinnige beschouwingen over Barnett Newman's schilderij 'Who's Afraid of Red, Yellow And Blue III' in het Stedelijk Museum Amsterdam. Mystiek werd het genoemd. Minder mystiek was dat het schilderij, na beschadiging door een museumbezoeker, op aanraden van de weduwe van Newman door restaurateur Daniel Goldreyer werd overgeschilderd met een verfroller.

-----
Het plaatje is van Han Busstra
© 2020 Bram Schilperoord
powered by CJ2