archiefvorig nr.lopend nr. |
||||
|
|||||||||||||||||||||||||||||
Vermaak en Genot > Naar de film | ||||
Vaders en zonen | Hans Knegtmans | |||
Blue Valentine (2010) is een van de beste films ooit over het uiteenvallen van een huwelijk. We krijgen te zien hoe een relatie die op sterven na dood is, zes jaar geleden begon als een wankele, tedere romance van twee mensen die – zoals het meestal gaat – ook niet precies wisten hoe je een verliefdheid in goede banen leidt. Zeker niet als de ene partner een pretentieloze verhuizer is en de andere een meisje van goede komaf dat medicijnen studeert.
De Canadese regisseur Derek Cianfrance richt de camera bijna uitsluitend op de twee protagonisten (supersterren in wording Ryan Gosling en Michelle Williams), en soms hun filmdochtertje dat niet kan bevatten waarom pappa en mamma vaak zo lelijk tegen elkaar doen. De camera pant heen en weer tussen het prille begin en de dramatische nadagen. We moeten zelf maar raden naar waar het in de tussenliggende jaren precies mis ging. De impliciete boodschap van deze werkwijze luidt: je kunt een mooie relatie op ontelbaar veel manieren verkloten, en het maakt niet zoveel uit welke externe zaken daarbij een rol hebben gespeeld.
Dat laatste gaat niet op voor zijn nieuwe film The Place Beyond the Pines. Ook een relatiefilm, dat zeker, maar een waarbij juist omgevingsfactoren veel gewicht in de schaal leggen. Aanvankelijk is de hoofdrol voor alweer Ryan Gosling. Dit keer niet als glazenwasser maar als Luke, een stoere, zwaar getatoeëerde motorrijder op de kermis. (Oudere lezers herinneren zich die attractie nog wel: in een doorzichtige bol van staaldraad rijden drie motorrijders met hoge snelheid rondjes door de driedimensionale ruimte. De clou is dat ze de rijroutes goed op elkaar moeten afstemmen, anders gebeuren er nare ongelukken.) Wanneer de kermis het stadje Schenectady in de staat New York aandoet, komt hij een scharrel van een jaar geleden tegen. Het blijkt dat deze Romina (Eva Mendes) een kind van hem heeft, terwijl zij samenwoont met een gekleurde man, die zich als stiefvader over de kleine Jason heeft ontfermd.
Plotseling heeft de dolende Luke een doel in zijn leven. Hij is vader! Weliswaar vertelt Romina hem dat ze omwille van het kind de stiefvader niet wil verlaten, maar dat dringt nauwelijks tot hem door. Hij bestaat het zelfs, het huisgezin te overvallen met een zelfbouwledikant en dat te monteren, ook al laten moeder en stiefvader weten, hier niet van gediend te zijn. In afwachting van betere tijden vestigt hij zich alvast in de buurt. Om aan geld voor het kind te komen, neemt hij een baantje als automonteur, maar dat levert te weinig op voor de modelopvoeding die hem voor ogen staat. Zijn baas Robin (fenomenale rol van Ben Mendelsohn) herinnert zich zijn eigen verleden als bescheiden doch getalenteerde bankrover. Als ze nu eens de handen ineenslaan? Luke die de overval uitvoert en daarna op zijn motor letterlijk de vrachtwagen inrijdt die Robin op een stille plek heeft klaargezet? Zo gezegd, zo gedaan.
Dan schrijft de regisseur Luke nogal abrupt de film uit, en de honneurs worden verder waargenomen door politieman Avery (Bradley Cooper, ook al zo’n charismatisch talent van de nieuwe lichting). Aanvankelijk lijkt het erop dat hij wél beschikt over het morele kompas dat Luke zo jammerlijk ontbeerde. Ga maar na: hoewel zoon van een vooraanstaande rechter, heeft hij zelf zijn rechtenstudie afgebroken om als politieman de bevolking van het provinciestadje te dienen.
Maar, zoals al opgemerkt hebben de hoofdpersonen in deze film van doen met een weerbarstige omgeving die sterker is dan hun genetische constellatie. Zo wordt Avery gepasseerd voor promotie binnen het corps, omdat hij door een recent ongeval daar nog niet aan toe zou zijn. Bovendien heeft de modelagent niet meteen door dat de ‘dienst’ die een paar bevriende collega’s – aangevoerd door de aalgladde Ray Liotta – hem bewijzen, zich tegen hem lijkt te keren. Maar wat zijn collega’s hem flikken, kan hij omgekeerd ook. Voor je het weet beklimt de voormalige kampioen van de burgerzin met verve de ladder die naar maatschappelijk succes moet leiden.
Voor het laatste deel zet de regisseur de klok zo’n vijftien jaar vooruit. Avery’s zoon AJ is een onaangenaam stuk vreten geworden: slim, egocentrisch en obstinaat. Kennelijk is dat wat er met je kan gebeuren als je vader een tik van de carrièremolen heeft gekregen en geen tijd meer heeft voor zijn nakroost. Dan heeft Jason het een stuk beter getroffen met het warme nest dat Romina en zijn stiefvader hem altijd hebben gegarandeerd. Maar toch, over de whereabouts van zijn biologische vader is hij altijd met een kluitje in het riet gestuurd. De uitkomst van zijn speurtocht naar het verleden heeft geen kalmerende invloed op hem, om het mild te zeggen. (Ja, ik weet dat ik me nu in nevelen hul, maar dat heeft te maken met de morele geheimhoudingsplicht van de recensent.)
Derek Cianfrance mag dan mateloos geïntrigeerd zijn door de vraag hoe complexe vaderfiguren de persoonlijkheid van hun kinderen – in dit geval zonen – beïnvloeden, hij hoedt zich voor banale generalisaties. Gelukkig maar. Daarvoor zou hij zich op een wel heel glibberig wetenschappelijk pad moeten begeven.
The Place Beyond the Pines heeft lang niet de emotionele impact van Blue Valentine. Dat was gegeven de verschillen in schaalgrootte ook niet te verwachten. Maar dat de regisseur zijn publiek gedurende 140 minuten aan de bioscoopstoel gekluisterd houdt, zegt veel over zijn filmische meesterschap. ************************
Abonneert u op de Nieuwsbrief.
Ga naar: www.deleunstoel.nl/nieuwsbrief.php |
||||
© 2013 Hans Knegtmans | ||||
powered by CJ2 |