Toen ik ging samenwonen met mijn toenmalige vriend was het eerste wat ik deed een wonderpan en een frituurpan aanschaffen. Met die frituurpan kon je zelf frites en chips maken en kroketten en bitterballen. Dan hoefde je niet meer 's avonds door de toen unheimische Utrechtsestraat naar de automatiek en bovendien was het veel lekkerder als je die snacks zelf maakte. Die frituurpan heb ik nog steeds. Maar ik heb geen idee wat er van de wonderpan geworden is. Maar wat is eigenlijk een wonderpan? Een wonderpan is een ding dat ruwweg het uiterlijk heeft van een tulbandvorm, maar dan platter en met een deksel erop. Middenin zit dus een gat, zodat wat erin klaargemaakt wordt een ringvorm heeft. De wonderpan moest uitkomst brengen voor mensen die niet beschikten over een oven, want je kon er iets in bakken op het gas. En op onze zolder beschikten wij niet over een oven. We beschikten vrijwel nergens over.

Vroeger bij mij thuis waren wij ook niet in het bezit van een oven en daarom werd er helemaal niet gebakken, geen brood, geen cake, geen taart. Daar was één uitzondering op, namelijk de 'broeder'. Mijn moeder bakte 'broeders' in de juspan, op het gas. Een 'broeder' is een dikke koek met krenten en rozijnen, gemaakt van een soort stevig pannenkoekenbeslag. Dat beslag stort je in de juspan, je zet de pan op het vuur, keert de 'broeder' in wording na enige tijd om en stort hem weer wat later op een plank en dan heb je een koek met aan twee kanten een bruin korstje. Hij werd warm aangesneden en dan kregen wij een sneetje broeder met echte boter of met stroop. Bij de gedachte eraan loopt het water me in de mond. Ook koud was hij trouwens zeer genietbaar. Broeders werden helaas maar een paar maal per jaar gebakken.

Zonder oven kon je je dus behelpen met de juspan, maar de wonderpan bood meer mogelijkheden. Je kon er een ringvormig brood of krentenbrood in bakken of een cake, maar je kon er ook aardappelpuree in doen, dat dan een mooi donker korstje kreeg. Mijn favoriete baksel was iets van oud brood met veel kerrie erin. Het was waarschijnlijk niet te eten. Ik was bijzonder verguld met die pan, want ik kon nu dingen maken die tot dan toe buiten mijn bereik lagen.

Bij de wonderpan werd een receptenboekje geleverd. Dat was niet voor niets, want een cake in de wonderpan vereiste andere hoeveelheden dan een in een standaard cakevorm. Wat voor recepten er echter precies in stonden, daar heb ik geen idee meer van. Zo was ik met die wonderpan een tijdje een echte Mien-bakgraag. Maar mijn nieuwe speeltje begon me op een goed moment te vervelen. Zo gaat dat met nieuwe speeltjes. Toch zou ik graag willen weten wat er uiteindelijk met die wonderpan gebeurd is. Hoevaak is hij meeverhuisd? Ik ben niet zo'n weggooier, dus ik kan me niet voorstellen dat hij niet allerlei verhuizingen heeft overleefd. In mijn huidige woning heeft hij zich nooit een plekje verworven. Daar ben ik bijna zeker van. Daar heb ik altijd beschikt over een electrisch grill-bakoventje, de kippentelevisie, waarin het gevogelte ronddraaide aan een spit, maar waarin wel degelijk ook een taart gebakken kon worden. Maar wanneer heb ik afstand gedaan van mijn wonderpan?

Er zijn wel meer voorwerpen die spoorloos uit mijn leven verdwenen zijn. Aanvankelijk had mijn moeder daar meestal de hand in, want die hield van opruimen. Mijn rood-beige fluwelen teddybeer bijvoorbeeld, mijn schildpad pop, mijn scharnierende tekkel, die ik op weg naar de kleuterschool achter me aantrok, mijn leren schoudertasje met de ingebrande herdershondenkop, waar ik nog mee op de foto sta, het niervormige tafeltje dat mijn vader later voor mij gemaakt had, toen mijn kamertje gemoderniseerd werd. Wat is er mee gebeurd? Zonder twijfel allemaal weggegooid. Door mijn moeder. Mijn moeder, die er ook niet voor terugdeinsde om mijn lievelingsschoenen weg te doen, omdat ze volgens haar versleten waren, maar volgens mij nog heel goed draagbaar.

Bij een van mijn verhuizingen werd noodgedwongen een deel van het huisraad opgeslagen bij een vriend, beneden in een box in het flatgebouw waarin hij een appartement bewoonde. Die box kon weliswaar afgesloten worden, maar dat was vooral voor de vorm, want het kostte geen enkele moeite om je er toegang toe te verschaffen. Daar had je alleen maar een schroevendraaier voor nodig. In zo'n situatie komt er altijd wel iemand op het idee eens in de boxen te neuzen. Toen wij verhuisden naar een ruimere verdieping en die opgeslagen spullen, die we overigens nooit gemist hadden, wel weer konden bergen, bleken ze grotendeels verdwenen. In ieder geval waren alle boeken weg, maar ook een deel van het serviesgoed en het keukengerei. Waar dat precies uit bestaan had konden we ons nauwelijks herinneren. De meeste spullen die je hebt zijn dus volstrekt overbodig en de moeite van het bewaren niet waard. Bij die gelegenheid zal de wonderpan wel van eigenaar veranderd zijn.

Eigenlijk heb ik nooit meer aan die wonderpan gedacht, maar toen ik laatst de frituurpan weer eens tevoorschijn haalde schoot hij me plotseling weer te binnen. Die pan, waar ik zoveel heerlijke dingen in gemaakt had. Waar was hij gebleven? Zouden ze eigenlijk nog bestaan of zijn ze volstrekt overbodig geworden? Is het inmiddels een Derde Wereld artikel? Kun je ze op rommelmarkten nog tegen komen, uitgestald tussen andere voorwerpen waarvan niemand meer weet waar ze ooit voor dienden? Ik kon het niet laten om bij Blokker te informeren of daar nog wonderpannen te krijgen waren. De dienstdoende verkoopster keek mij glazig en niet begrijpend aan. Nu doen de verkoopsters bij Blokker dat bijna bij elke vraag die je ze stelt, maar deze was wel erg uit het lood geslagen. Van een wonderpan had ze nog nooit gehoord. Ik liet het er maar bij. Tenslotte was ik niet van plan er een aan te schaffen.