
Het rijtje onderaan dit artikel zocht ik op om een verhaal te maken over de nieuwe tentoonstelling Vrijheid, Vetes en Vagevuur in het Fries Museum over de middeleeuwen in Friesland. Op die tentoonstelling is heel veel te zien over het welvarende Tota Frisia, zoals ze het noemen, uit de periode van 1200 tot 1500. Onze provincie Friesland hoorde toen net als Groningen bij de zeven verenigde Frieslanden die zichzelf bestuurden op basis van het Karelsprincipe waarbij Karel de Grote de Friese zelfstandigheid had gewaarborgd. Die zelfstandigheid – de ‘Friese Vrijheid’ – is onder meer vastgelegd in rechtsboeken in de oud-Friese taal.
Veel van de tentoonstelling gaat over oorlogen en vetes, oorlogen in het klein dus. En over de grootste spelers in die gebieden waarvan kerken en kloosters een heel belangrijke rol speelden met op de achtergrond de bisschoppen van Utrecht en Munster. Ook wordt er speciale aandacht besteed aan de deelname van Friezen aan de kruistochten. Symbool en eindpunt van de tentoonstelling is het zwaard van Grutte Pier, een historische figuur uit de strijd van de Friezen tegen de Hollanders. En kort geleden is in het tv-programma Historisch bewijs gevonden dat het zwaard dat in het Fries Museum staat gemaakt is in de Zuid-Duitse stad Bamberg en in elk geval uit de tijd van Grutte Pier stamt. Het zou dus wel eens het echte zwaard van Grutte Pier kunnen zijn!
De Grote Friese Oorlog uit het rijtje was een gewapend conflict in de Zeven Friese Zeelanden (Friesland tussen Vlie en Wezer) dat ontstond na een ruzie tussen twee belangrijke hoofdelingen uit Oost-Friesland. Omdat er hulp van buiten bij gehaald werd leidde dit al bijna tot het einde van de Friese Vrijheid. Dat einde kwam pas later, in 1498.
Het is een interessante tentoonstelling met veel vondsten uit die tijd. Het boek dat erbij verschenen is gaat meer in op landschappelijke en sociale kanten.
Oorlogen waar Nederland alles, veel, weinig of
niets mee te maken had, geselecteerd uit een lijst op Wikipedia.
600 – 793
Fries-Frankische oorlogen
772 – 804 Saksenoorlogen
1096 – 1272 Negen kruistochten
1272 – 1524 Fries-Hollandse oorlogen
1337 – 1453 Honderdjarige Oorlog
1350 – 1490 Hoekse en Kabeljauwse twisten
1413 – 1422 Grote Friese Oorlog
1438 – 1441 Hollands-Wendische Oorlog
1568 – 1648 Tachtigjarige Oorlog
1602 – 1611 Nederlands-Portugese Oorlog
1618 – 1648 Dertigjarige Oorlog
1635 – 1659 Frans-Spaanse Oorlog
1651 – 1986 Driehonderdvijfendertigjarige
Oorlog
1652 – 1654 Eerste Engels-Nederlandse
Oorlog
1658 – 1660 Zweeds-Nederlandse Oorlog
1665 – 1667 Tweede Engels-Nederlandse
Oorlog
1672 – 1678 Frans-Nederlandse oorlog
1672 – 1674 Derde Engels-Nederlandse
Oorlog
1689 – 1697 Oorlog van koning Willem
1775 – 1783 Amerikaanse Onafhankelijkheidsoorlog
1780 – 1784 Vierde Engels-Nederlandse
Oorlog
1803 – 1815 Napoleontische oorlogen
1830 – 1831 Belgische Revolutie
1861 – 1865 Amerikaanse Burgeroorlog
1870 – 1871 Frans-Duitse Oorlog (of
Frans-Pruisische Oorlog)
1873 – 1904 Atjehoorlog
1880 – 1881 Eerste Boerenoorlog
1899 – 1902 Tweede Boerenoorlog
1914 – 1918 Eerste Wereldoorlog
1939 – 1945 Tweede Wereldoorlog
1945 – 1949 Politionele acties
1950 – 1953 Koreaanse Oorlog
1953 – 1959 Cubaanse Revolutie
1955 – 1975 Vietnamoorlog
2001 – 2021 Afghaanse Oorlog
2003 – 2011 Irakoorlog
2014
– 2022 Russische invasie van Oekraïne

|