Als Macron iets van zijn tweede ambtsperiode wil maken moet hij, om te beginnen, een goede score behalen bij de Kamerverkiezingen op 12 en 19 juni. Alleen als hij een comfortabele meerderheid behaalt met zijn net herdoopte partij (van La République en Marche in Renaissance, wedergeboorte) kan hij wat van zijn hervormingsplannen realiseren.

Extreemrechts en extreemlinks liggen op de loer om zijn resterende tijd in het Elysée te vergallen. Macron moet er op hopen dat het Franse kiesstelsel (waarbij een kandidaat in een van de 577 kiesdistricten de meerderheid moet halen voor een zetel in het parlement) nog een keer met hem is. Zo niet, dan zal extreemlinks zijn pensioenplannen torpederen, terwijl extreemrechts rond thema’s als immigratie en rechtsstaat de voet dwars gaat zetten. En als de voortekenen niet bedriegen, zal ‘de straat’ er ook alles aan doen om zijn plannen te verijdelen. In eigen land kan hij slechts weinig doen, dus zal Macron zich als Franse president veelvuldig gaan bemoeien met Europa en de toestand in de wereld. Het huidige vacuüm, zonder Angela Merkel en Britse aanwezigheid, geeft hem de gelegenheid om in ieder geval in Brussel als echte staatsman door het leven te gaan. Voordeel voor hem: buiten Frankrijk wordt zijn inbreng gewaardeerd. In eigen land ziet een meerderheid van de bevolking hem liever gaan dan komen.

Frankrijk is tot op het bot verdeeld. Dat was het land al jaren, maar de afgelopen presidentsverkiezingen hebben dat nog eens extra benadrukt. En wie daar een treffende illustratie van wilde zien, moest op 2 mei een halve pagina lezen in Le Parisien. Dat dagblad had een verslaggever laten afreizen naar Marchenoir, een dorp met 600 inwoners op zo’n 150 kilometer van Parijs. De kop: ‘On bosse et on n’est pas aidés’, We werken en we krijgen geen hulp’. Aan het woord is veertiger Dany, een van de twee ambtenaren van de plantsoenen dienst in de gemeente, die iets meer dan 600 inwoners telt. Hij heeft, net als 137 andere inwoners, in de tweede ronde van de presidentsverkiezingen gestemd op Marine le Pen.  ‘Zij is de verandering die ik wil. Frankrijk voor de Fransen. Ik ben geen racist, maar de buitenlanders hebben te veel voordelen.‘ Dat lijkt in ieder geval in het dorp in de buurt van Blois reuze mee te vallen. De buitenlanders zijn een familie uit Armenië en uit Sri Lanka. Volgens andere dorpsbewoners zijn ze prima geïntegreerd.

Maar er is meer: het is ook de persoonlijkheid van Macron die hem tegen de borst stuit.  ‘Hij geeft te veel aan de rijken en niet genoeg aan de armen.‘ De man van de plantsoenendienst verdient per maand naar eigen zeggen 1350 euro netto.  ‘Na tien jaar hard werken hebben we er geen cent bij gekregen. ‘

Wat hier speelt is het verhaal van het imago. Macron is arrogant, hij denkt alleen maar aan de rijken. Feit is dat de lonen, ook de laagste, in de eerste vijf jaar Macron zijn gestegen. Ook is de werkloosheid flink gedaald. Maar dat past niet in het frame van de ontevreden inwoners van Marchenoir. De bewoners zijn ontevreden. Ze voelen zich tekortgedaan, verlaten sinds jaren.

Een andere bewoner begrijpt die onvrede niet.  ‘Er is hier een bakker, een slager, een kapper, artsen. Er is zelfs een elektrische laadpaal voor auto’s.‘ Weer een ander zegt:  ‘We zijn ontevreden over Macron. Hij heeft niet geluisterd naar de gele hesjes (de protestbeweging die ontstond uit onvrede over de hoge brandstofprijzen en die uitmondde in massale protesten tegen de Parijse overheersing in Frankrijk). We zijn hier niet arm, maar we zijn kleine middenklasse. We werken ons te pletter en niemand die ons helpt.‘

Precies dát is een ander deeltje van de Franse malheur. De ‘kleine middenklasse’ vindt dat ze onvoldoende wordt ondersteund. Enarques (de politieke klasse die grotendeels is afgestudeerd aan de Ecole Nationale de l’administration) doen er alles aan om het volk de voet dwars te zetten.

Marine le Pen (geen énarque, maar advocaat) beloofde juist extra steun. Minder buitenlanders. De pensioenleeftijd naar 60. Meer geld voor de kleinverdieners. Meer hulp tegen het dure leven. Een geboortepremie kinderen van ‘Franse’ ouders’. Minder bemoeienis vanuit Brussel. En nog meer dan dit soort electoraal snoepgoed drong Le Pens grote minpunt, haar ooit zo innige band met de Russische leider Vladimir Poetin naar de achtergrond. Met ‘morgen gratis bier’ trek je in Frankrijk nog altijd veel volk naar de kroeg.

Le Pen was ineens de grote liefde van Le petit peuple de France, dat opkwam voor de plattelanders, fulmineerde tegen de technocraten uit Parijs, die de sfeer en de noden van het Franse volk niet aanvoelden. Het werd briljant uitgespeeld. En elke poging van Macron om ‘peuple’ te zijn is gedoemd te mislukken. Gaat hij een markt op om te zien hoe duur de worteltjes zijn? Wandelt hij in spijkerbroek door een Noord-Franse badplaats? De commentaren liegen er niet om: ‘Hij probeert volks te doen, maar dit bewijst eens te meer dat hij dat helemaal niet is’ zo klinkt het. Macron, met andere woorden, kan geen goed meer doen.

De kleine reportage in Le Parisien schilderde een genadeloos portret van het Frankrijk anno 2022. En het erge is: wie zijn oor te luister legt in een provinciestad als Béziers, of in het Normandische Fécamp of waar dan ook in Frankrijk, krijgt precies hetzelfde te horen. Wantrouwen. Alleen maar diep wantrouwen. Men vertrouwt alleen nog maar de inner circle.

Nog twee kleine voorbeelden. Bij een van de gele-hesjesacties in 2019 sloeg een woedende meute een kapsalon in Parijs in puin. De scène werd gelukkig gefilmd. Waardoor we de wanhopige eigenaar konden zien. Hij probeerde de slopers te temperen door te zeggen dat hij ook iedere maand de huur moest opbrengen en dat hij keihard moest werken.  ‘Je bent een Parijzenaar, dus je bent een van de schoften ‘, aldus een man van rond de 40 uit Perpignan.  ‘Niemand helpt me aan een baan. Ik ben al jaren werkloos.‘

Op 1 mei werd een vrouw bij de demonstratie in Parijs aangehouden. Ze was een vrijwillige verpleegkundige, die tegenwoordig in de marge van dit soort demonstraties meeloopt om mensen die traangas in hun ogen krijgen te helpen. Wat ze had gedaan? Ze was keihard in gaan slaan op een brandweerman, die een in de brand gestoken vuilcontainer die tegen de gevel van een huis stond probeerde te blussen. De vrouw was hysterisch, blijkt uit de filmbeelden, want ook dit werd gelukkig vastgelegd. Drie andere brandweerlieden moesten hun collega ontzetten. De vrouw gilde dat het helemaal niet erg was als Parijs in de fik zou vliegen. Ze was al een bekende figuur uit de antivaxbeweging, nu dook ze dus ook op bij het 1-meiprotest tegen de herverkiezing van Macron. Ze is intussen via snelrecht tot drie maanden celstraf veroordeeld. 

Maar de geest is uit de fles. Knappe president die hem er weer in krijgt.

----------

Het plaatje is van Petra Busstra.

Meer informatie: www.petrabusstra.com