Psychopaten, gewetenloze asociale criminelen, zijn doorgaans mannen. Een vrouwelijke variant kom je niet vaak tegen, tenzij je regelmatig omgaat met ter beschikking gestelden. Niettemin had ik een tijdje geleden de stellige indruk dat er in De Wereld Draait Door bij Matthijs van Nieuwkerk een aan tafel zat. Thea Moear, die de uitnodiging voor dit gesprek te danken had aan het feit dat er over haar een boek was verschenen, waarin onder andere verhaald werd over haar prettige ervaringen in een Panamese gevangenis.

Ik herkende Thea meteen. Een jaar of tien geleden was ze namelijk al eens op de buis verschenen, al weet ik niet meer wat daar toen de aanleiding voor was. Bij die gelegenheid was de manier waarop ze vertelde over de functie ('financieel directeur') die ze had vervuld bij 'de firma' van Klaas Bruinsma en het reilen en zeilen van dat 'bedrijf' me al opgevallen.

Voor het eerst begreep ik wat het begrip 'bedrijfscultuur' eigenlijk inhoudt. ‘De firma’ was een importbedrijf dat miljoenen omzette dankzij een halfslachtig overheidsbeleid. En hun winst was onder andere zo groot omdat ze dientengevolge ook geen belasting konden betalen, hoewel ze dat best hadden gewild. De bedrijfsvoering werd bij ‘de firma’ versoepeld door omkoping, uitbetalen van zwart geld en liquidatie van de concurrentie. Ook opvolgingskwesties werden bij voorkeur door fysieke uitschakeling geregeld. De arbeidsvoorwaarden waren er echter uitstekend; voor de werknemers was er zelfs een spaarloonregeling. Helaas werden voor dat personeel geen sociale premies afgedragen.

Dat hier sprake was van een echte bedrijfscultuur bleek vooral uit de vanzelfsprekendheid waarmee deze weinig orthodoxe handelwijzen gepresenteerd werden. De liquidaties waren een noodzakelijke oplossing voor een zakelijk geschil. Zo werden de problemen daar nu eenmaal opgelost. We moesten vooral niet denken dat hier sprake was van willekeur of pathologisch gedrag. Deze voorstelling van zaken werkte toen bij mij vooral op de lachspieren. Bij Matthijs aan tafel vond ik het eerder verontrustend, want onze Thea was er daar in Panama beslist niet op vooruit gegaan.

Nu stelde van Nieuwkerk haar ook wel eigenaardige vragen. Of ze het niet terecht vond dat ze in Panama was opgepakt en de bak in was gedraaid en of ze geen spijt had van haar criminele verleden. Natuurlijk was dat niet terecht en hoezo crimineel? Waar zou ze spijt van moeten hebben?

Hoewel dat boek, dat de titel ‘De Godmother’ draagt, vol schijnt te staan met informatie over alle liquidaties die tijdens het regime van Bruinsma hebben plaatsgevonden, deed ze het voorkomen of ze daar nooit iets van geweten had. Ze deed alleen de financiën. Dat ze in die hoedanigheid verantwoordelijk was voor het uitbetalen van de huurmoordenaars die deze klusjes klaarden, vertelde ze er niet bij.

Waarom ik nu aan een psychopaat moest denken? Vanwege de waan waarin ze leefde en de gewetenloosheid die eruit sprak, en ook de titel van dat boek. Toen ik wat meer over haar te weten kwam, werd dit beeld alleen maar bevestigd.

Thea (1951), die eigenlijk Tetje Fatima Martje heet en in 1970 ooit verkozen was tot Miss Hot Pants, was getrouwd met de eveneens criminele Hugo Ferrol, die twee liquidatiepogingen van Klaas Bruinsma overleefde. Zij deinsde er dus niet voor terug mee te werken aan het koud maken van haar eigen (ex)echtgenoot. Die zelfde Hugo werd ook nog eens een keer in zijn been geschoten door Antonio Brusamolin, haar latere partner in crime in Latijns Amerika, die tegelijk met haar in Panama gearresteerd werd. Nu kan er tussen echtgenoten wel eens iets voorvallen, zeker tussen ex-echtgenoten, maar het is toch uitzonderlijk dat de ene partij een paar Joegoslaven betaalt om de andere partij om te leggen, in opdracht van de directeur van het bedrijf waar ze voor werkt.

Crimineel? Welnee, een gevaarlijke gek.

Nu heeft Thea het niet van een vreemde, want zij is de dochter van Blonde Greet, een bekende figuur uit de Amsterdamse penoze. En Greet smokkelde ook al heroïne. Maar Thea pakte het handiger aan en voerde die gevaarlijke klussen niet zelf uit. Als rechterhand van Klaas Bruinsma, die halverwege de jaren zeventig zijn drugsimperium opbouwde, was zij vooral een 'administratieve kracht'. Net als het personeel van Albert Heijn had ze aandelen in 'de firma'. Hoewel dat personeel van Albert Heijn behoorlijk is belazerd met die aandelen, is de omgang met de werknemers er toch iets anders dan bij Klaas en Thea gebruikelijk was.

Dat uitschakelen van personeelsleden, daar kon Thea trouwens geen traan om laten. Die verraders hadden dat verdiend.

Na de liquidatie van Klaas Bruinsma vertrok Thea naar Latijns Amerika, waar ze in Panama veroordeeld werd tot tien jaar gevangenisstraf voor samenzwering tot het smokkelen van drugs van Europa naar Panama.

Was dat niet een beetje omslachtig? In Panama groeien de drugs immers bij de buren, als ze al niet in het land zelf geproduceerd worden. Of ging het hier om Nederwiet? Raadselachtig.

Een vrouw, die zich kan handhaven in de gangstertop, niet als gangsterliefje maar als personeelslid, is natuurlijk bijzonder. Dat zij zichzelf beschouwt als 'Godmother' wijst op een zelfde soort grootheidswaan als waaraan Klaas Bruinsma ten onder is gegaan. Zij vertoont echter menig trekje van een maffiabaas en het is niet onbegrijpelijk dat zij zich daarmee identificeert.

Thea zal haar weg wel vinden, want er zijn inmiddels wel meer bedrijven die qua bedrijfscultuur wel iets weg hebben van 'de firma'. Misschien is het ook wel iemand om Rita Verdonk ter zijde te staan. Ze lijkt heel geschikt voor het werven van fondsen en ze spreekt de taal van de vastgoedboys: graaien en snaaien en wie niet horen wil moet maar voelen.

Tetje Moear, onze eigen Tony Soprano en net zo'n psychopaat.

 

*******************************

www.managementenconsulting.nl