archiefvorig nr.lopend nr.

Nummer 11
Jaargang 4
29 maart 2007
Beschouwingen > De verbazing delen printen terug
Grote halen, ver van huis Frits Hoorweg

0402BS Vebazing Alg
In de vorige aflevering stond een bijdrage van Carlo van Praag over de Wet van Baumol. Die wet leert dat de publieke sector de ontwikkeling van de arbeidsproductiviteit in de private sector niet kan bijbenen. In het artikel van Carlo (zie archief) is te lezen hoe dat komt. Hij gaf ook aan hoe groot het verschil in Nederland is geweest in de periode van 1995 en 2005. In de marktsector steeg de arbeidsproductiviteit met 26% en in de publieke sector bleef ze gelijk! En dat, de grootte van het verschil, vind ik opmerkelijk.

Dat de publieke sector die 26% niet haalt is tot je dienst. Maar dan zou er toch wel 15, 10, of tenminste 5% groei van de productiviteit kunnen zijn? Neen, het is nul. Het lijkt me dat we daar eens een grondige discussie over moeten voeren. Misschien levert dat iets op waarmee de nieuwe minister van Economische Zaken, Maria van der Hoeven, haar voordeel kan doen.

Ook in de publieke sector wordt naar hartelust geautomatiseerd en geherstructureerd. Waar blijven de besparingen die dat ongetwijfeld oplevert? Eén van de verklaringen daarvoor is wellicht dat wat vrijkomt aan geld en mankracht vaak bijna ongemerkt (zeker voor de politieke leiding) wordt ingezet voor nieuwe activiteiten. Voor gratis of goedkope diensten is altijd wel aftrek te vinden. Maar ik vermoed dat dit maar een deel van de verklaring is.

Wat vooral in de weg zit is misschien wel de illusie dat je door grote halen snel thuis kunt komen. Herstructureer de boel, of voer een nieuw budgetteringssysteem in, en de rest komt vanzelf. Dat schijnt zo’n beetje de gangbare filosofie te zijn. Maar zo gaat het natuurlijk niet. Een structuurwijziging of een systeemverandering is hoogstens een begin, vervolgens moet je naar de details gaan kijken, maar dat gebeurt onvoldoende.

De Volkskrant beschreef laatst (17-2-’07) beeldend hoe pogingen om in de thuiszorg een soort van marktwerking in te voeren hadden geleid tot een kostbaar, administratief monstrum. Koren op de molen van mensen die principiële bezwaren hebben tegen alles wat naar de markt riekt. Feit is natuurlijk wel dat de wijze van financieren invloed heeft op de dienstverlening, en op de manier waarop met geld wordt omgegaan. Dat men daar wat slimmere methoden voor probeert te bedenken is op zich niet slecht (al kan het woord marktwerking misschien beter vermeden worden), maar daarmee ben je er nog niet. En dat schijnen de beleidsmakers wel te denken.


© 2007 Frits Hoorweg meer Frits Hoorweg - meer "De verbazing" -
Beschouwingen > De verbazing
Grote halen, ver van huis Frits Hoorweg
0402BS Vebazing Alg
In de vorige aflevering stond een bijdrage van Carlo van Praag over de Wet van Baumol. Die wet leert dat de publieke sector de ontwikkeling van de arbeidsproductiviteit in de private sector niet kan bijbenen. In het artikel van Carlo (zie archief) is te lezen hoe dat komt. Hij gaf ook aan hoe groot het verschil in Nederland is geweest in de periode van 1995 en 2005. In de marktsector steeg de arbeidsproductiviteit met 26% en in de publieke sector bleef ze gelijk! En dat, de grootte van het verschil, vind ik opmerkelijk.

Dat de publieke sector die 26% niet haalt is tot je dienst. Maar dan zou er toch wel 15, 10, of tenminste 5% groei van de productiviteit kunnen zijn? Neen, het is nul. Het lijkt me dat we daar eens een grondige discussie over moeten voeren. Misschien levert dat iets op waarmee de nieuwe minister van Economische Zaken, Maria van der Hoeven, haar voordeel kan doen.

Ook in de publieke sector wordt naar hartelust geautomatiseerd en geherstructureerd. Waar blijven de besparingen die dat ongetwijfeld oplevert? Eén van de verklaringen daarvoor is wellicht dat wat vrijkomt aan geld en mankracht vaak bijna ongemerkt (zeker voor de politieke leiding) wordt ingezet voor nieuwe activiteiten. Voor gratis of goedkope diensten is altijd wel aftrek te vinden. Maar ik vermoed dat dit maar een deel van de verklaring is.

Wat vooral in de weg zit is misschien wel de illusie dat je door grote halen snel thuis kunt komen. Herstructureer de boel, of voer een nieuw budgetteringssysteem in, en de rest komt vanzelf. Dat schijnt zo’n beetje de gangbare filosofie te zijn. Maar zo gaat het natuurlijk niet. Een structuurwijziging of een systeemverandering is hoogstens een begin, vervolgens moet je naar de details gaan kijken, maar dat gebeurt onvoldoende.

De Volkskrant beschreef laatst (17-2-’07) beeldend hoe pogingen om in de thuiszorg een soort van marktwerking in te voeren hadden geleid tot een kostbaar, administratief monstrum. Koren op de molen van mensen die principiële bezwaren hebben tegen alles wat naar de markt riekt. Feit is natuurlijk wel dat de wijze van financieren invloed heeft op de dienstverlening, en op de manier waarop met geld wordt omgegaan. Dat men daar wat slimmere methoden voor probeert te bedenken is op zich niet slecht (al kan het woord marktwerking misschien beter vermeden worden), maar daarmee ben je er nog niet. En dat schijnen de beleidsmakers wel te denken.
© 2007 Frits Hoorweg
powered by CJ2