Ik liep een tijdje geleden de Haagse boekhandel Paagman binnen toen Jean-Marc van Tol, de tekenaar van 'Fokke en Sukke' die tegenwoordig naam maakt als schrijver van historische romans, bezig was met een presentatie van zijn nieuw boek ‘Buat’. We arriveerden net op het hoogtepunt van het verhaal want op het doek achter de auteur werd een prent geprojecteerd die de laatste seconden van het leven van de onfortuinlijke ritmeester afbeeldde: op het Groene Zoodje stond de beul klaar om hem een kopje kleiner te maken vanwege hoogverraad. Hij was de sigaar.

Aan Buat, de schoonzoon van Musch, besteedt Panhuysen weliswaar meer woorden, maar veel is het niet. De ritmeester komt hier naar voren als een enorme schlemiel. Hij bezat twee brieven van koning Karel II van Engeland: één brief met vredesvoorstellen die hij aan Johan de Witt moest overhandigen en één aan hemzelf waarin hij werd aangemoedigd een gewelddadige staatsgreep te plegen. De sukkel overhandigde de verkeerde brief aan de raadspensionaris en tekende daarmee zijn eigen doodsvonnis. Ik ben nu ongeveer op driekwart van het boek dus deze ontknoping moet nog komen.   

  

Ik kreeg de smaak te pakken. Toevallig moest ik in het pas gerenoveerde stadhuis van Rijswijk zijn. Naast dat stadhuis, in het Rijswijkse Bos, staat een gedenknaald voor de vrede van Rijswijk. Die naald is gemaakt van restanten van Huis ter Nieuburch, waar ooit Frederik Hendrik resideerde. Buat was page aan diens hof, dus dat was weer een mooie ‘Buat-locatie’ om te twitteren. 

Ik zette ook een foto op twitter van het poortje in de Molenstraat dat naar de paleistuin leidt en waardoor in het verhaal Buat de als vrouw verklede Prince of Wales in ballingschap (de latere Karel II, die die fatale brief zou schrijven) liet ontsnappen. Het leuke van sociale media is, dat allerlei mensen erop kunnen reageren.  Ik kreeg een mooie link retour naar een pagina over deze 'Koningspoort'. Iemand anders meldde dat Prins Hendrik, de gemaal van Koningin Wilhelmina, langs deze weg het paleis stiekem placht te verlaten op zoek naar vertier, maar of dat waar is kan ik niet verifiëren.

Van Tol antwoordde op Facebook, waar ik die foto's ook heb gepubliceerd: 'Het poortje bestond al in Buats tijd, al heeft het natuurlijk vele gedaanteverwisselingen ondergaan. Iedereen in Den Haag kent het. Ik vind het vooral gaaf dat het nog steeds bestaat. Overigens was Charles II op dat moment echt op bezoek bij zijn zuster (het wordt genoemd in een brief van de Franse ambassadeur D’Estrades), en werd hij opgejaagd door Downing, maar de ontsnapping en verkleedpartij is aan mijn fantasie ontsproten. Hoewel Charles en zijn broer James niet vies waren van ontsnappingen in vrouwenkleding.' 

In het boek is een plattegrond van het zeventiende-eeuwse Den Haag opgenomen waarop alle belangrijke paleizen, huizen en plaatsen zijn gemarkeerd. Eén straatje trok mijn aandacht. Van Tol noemt dit straatje het ‘Stinksteegje’, maar is dat niet de Hartogstraat? Ik postte een foto en vroeg of ik het bij het juiste eind had. Dat had ik inderdaad. Van Tol antwoordde: ‘Ja. In de verte zie je het Johan de Witt-huis (uit 1653). De muur links dateert nog uit de tijd dat Cornelis Musch er zijn grote huis bewoonde (tot 1650). Dat huis is afgebroken en vervangen door de latere woning van Johan de Witt. Op de hoogte waar je ongeveer nu staat, zaten rechts leerlooiers. Daardoor was de lucht daar niet te harden.'

Corien Glaudemans, voormalig historicus bij het Haagse gemeentearchief, voegde daar op twitter nog aan toe: 'De Hartogstraat was tijdens de oorlog een berucht straatje, want op de hoek huisde de Joodse Raad. In het straatje woonde ook de zoon van mr. Lodewijk Visser, die zeer actief was in het verzet.'

Ik kon daar nog een ander meer recent historisch feit aan toevoegen. Toen ik voor De Leunstoel begon te schrijven wilde ik wel eens weten wie die Frits Hoorweg, medeoprichter en destijds hoofdredacteur van dit internetmagazine, eigenlijk was. Hij nodigde me uit op zijn kantoor. Dat kantoor was gevestigd in de Hartogstraat. 

De Leunstoel is dus ontstaan in een stinksteegje. Daar mogen we best trots op zijn!

---------- 

De plaatjes zijn geleverd door de auteur.